%0 Journal Article %T ارزیابی تأثیر آببندان‌ها بر دو پارامتر رواناب و رسوب با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه آبخیز رودخانه تجن، مازندران) %J نشریه آبیاری و زهکشی ایران %I انجمن آبیاری و زهکشی ایران %Z 2008-7942 %A زارعی قورخودی, علیرضا %A شاهنظری, علی %A محمدی, فاطمه %D 2022 %\ 06/22/2022 %V 16 %N 2 %P 294-307 %! ارزیابی تأثیر آببندان‌ها بر دو پارامتر رواناب و رسوب با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه آبخیز رودخانه تجن، مازندران) %K آب‌های سطحی %K سیلاب %K سناریو %K شبیه‌سازی %R %X تغییر الگوهای بارندگی و افزایش روزافزون جمعیت در استان مازندران، سبب شده که استفاده صحیح از منابع آب سطحی در بخش‌های مختلف به خصوص کشاورزی امری اجتناب‌ناپذیر باشد. با وجود پتانسیل مناسب بارش در استان مازندران، برنامه منظمی برای مدیریت و استفاده از منابع آب‌های سطحی و نامتعارف درنظر گرفته نشده است. در حالی که با بهره‌گیری از ظرفیت آببندان‌ها می‌توان بخشی از مشکلات بخش آب در این منطقه را حل نمود. برای ارزیابی این موضوع در پژوهش حاضر از مدل SWAT در حوضه آبخیز تجن طی سال‌های 2000 تا 2017 استفاده شد. در ابتدا کارایی مدل و نتایج آن به‌عنوان وضعیت موجود بررسی، سپس سناریوی بدون در نظر گرفتن آببندان‌ها اجرا گردید. از الگوریتم SUFI2 در نرم افزار SWAT-CUP برای تحلیل عدم قطعیت، واسنجی و صحت‌سنجی دبی و رسوب ماهانه در شش ایستگاه منتخب در مدل SWAT استفاده شد. ارزیابی کارایی مدل توسط ضریب تعیین (R2) و نش-ساتکلیف (NS) صورت گرفت. ضریب R2 در شبیه‌سازی رواناب و رسوب به ترتیب در بازه 68/0 _ 87/0 و 62/0 _ 79/0 به‌دست آمد. همچنین، ضریب NS برای رواناب در بازه 52/0 _ 72/0 و رسوب در بازه 58/0_ 74/0 قرار گرفت. نتایج نشان داد مدل درشبیه‌سازی دبی و رسوب عملکرد رضایت‌بخشی داشته است. یافته‌های حاصل از اجرای سناریو نشان دهنده این است که در صورت عدم وجود آببندان‌ها دبی و رسوب خروجی افزایش 3/16 و 5/17 درصدی خواهند داشت که بیانگر مهار دبی و رسوب توسط این سازه‌های می‌باشد. همچنین با بررسی این سناریو در زمان‌های وقوع سیلاب این سازه‌ها با مهار 17 درصدی رواناب و 27 درصدی رسوب نقش مؤثری در مهار سیلاب داشتند. با توجه به ظرفیت آببندان‌ها در مهار دبی و رسوب می‌توان برای مدیریت منابع آب سطحی و کنترل سیلاب بر روی افزایش سطح و جحم این سازه‌ها برنامه‌ریزی کرد. %U https://idj.iaid.ir/article_149094_11b18fd2e5800bbf541bd46b7a8ed5c9.pdf