%0 Journal Article %T برنامه تحویل و توزیع بهینه آب با استفاده از الگوریتم Pso (مطالعه موردی: شبکه آبیاری سد نساء شهرستان بم) %J نشریه آبیاری و زهکشی ایران %I انجمن آبیاری و زهکشی ایران %Z 2008-7942 %A میرکماندار, بهاره %A قادری, کوروش %D 2022 %\ 06/22/2022 %V 16 %N 2 %P 421-431 %! برنامه تحویل و توزیع بهینه آب با استفاده از الگوریتم Pso (مطالعه موردی: شبکه آبیاری سد نساء شهرستان بم) %K تخصیص بهینه %K الگوریتم PSO %K شبکه آبیاری %K سد نساء %R %X برنامه‌ریزی توزیع و تحویل آب در شبکه‌های آبیاری تحویل به موقع و کافی آب با حداقل بهره‌برداری از هدآب روی دریچه کانال مطابق قیدهای میزان ظرفیت آن و دوره چرخش آبیاری می‌باشد. عملکرد ضعیف کانال‌های آبیاری از یک طرف و تأثیر آن در کاهش بهره‌وری آب کشاورزی از طرف دیگر ضرورت ارائه‌ برنامه‌ریزی‌های مؤثر در بهره‌برداری بهینه از کانال‌های آبیاری را ایجاب نموده است. روش‌های رایج برنامـه‌ریـزی تحویـل و توزیع آب عموماً ابتکاری و مبتنی بر تجربه کارشناسان بوده که روش‌هایی کارآمد در صرفه‌جویی بهینه آب نمی‌باشند، بنابراین استفاده از روش‌های تحلیلی و بهینه‌سازی می‌تواند بخشی از مشکلات موجود را رفع نماید. مسئله‌ی برنامه‌ریزی توزیع و تحویل آب در شبکه‌های آبیاری یک مسئله پیچیده بهینه‌سازی چند هدفـه، چنـد متغیـره و چند محدودیتی با انواع متغیرها است که حل آن نیازمند کاربرد روش‌های توانمند بهینه‌ساز است. روش‌های ابتکاری توانایی حل اینگونه مسائل پیچیده و عبور از نقاط بهینه موضعی و یافتن بهینه سراسری را دارند. پژوهش حاضر با به‌کارگیری الگـوریتم فراابتکاری بهینـه‌سـازی PSO (رفتار جمعی ذرات) به توزیع و تحویل بهینه آب در شبکه آبیاری سد نساء شهرستان بم واقع در استان کرمان پرداخته است. به این منظور ابتدا تعداد اشنعابات، ماکزیمم ظرفیت هر کانال، سطح تحت پوشش هر انشعاب، نیاز ناخالص آبیاری، دور آبیاری و تعداد بلوک‌ها به عنوان ورودی به مدل معرفی شد. پس از اجرای مدل بهترین نوبت انشعابات در هر بلوک، حداقل ظرفیت کانال توزیع‌کننده و حداقل زمان آبیاری در شرایط بهینه به عنوان خروجی ارائه گردید. در حال حاضر ماکزیمم دبی شبکه 3000 لیتر بر ثانیه و 360 ساعت، زمان آبیاری است. مطابق نتایج ارائه شده در این پژوهش درحالت بهینه‌سازی دوهدفه، ماکزیمم دبی 2469 لیتر در ثانیه و ماکزیمم زمان آبیاری 356 ساعت می‌باشد که در مقایسه با ظرفیت کنونی کانال 531 لیتر بر ثانیه دبی و 4 ساعت زمان آبیاری کاهش یافته است. %U https://idj.iaid.ir/article_149103_1b27c8ea0dacbb3009f1c30bbfd7527c.pdf