کاریزها یا قناتها سازههای آبی اختراع ایرانیان هستند که توسط آنها آبهای زیرزمینی استحصال شده با نیروی ثقل و از زیرزمین و دور از تبخیر منتقل میگردد. ساختمان کاریزهای ایجاد شده در ایران از حالت دائر به بائر تغییر وضیعت داده و برای جلوگیری از تخریب ساختمان کاریز از سازههای مقاوم یا کول استفاده گردید. هدف اصلی از این مطالعه، طراحی شکل بهینه کول قنات با استفاده از روش اجزای محدود و الگوریتم جامعه پرندگان میباشد. برای این منظور، ابتدا مدلسازی سه بعدی کول و اجزای اطراف آن در نرمافزار ANSYS انجام شد و سپس شکل بهینه کول با استفاده از روش بهینهسازی الگوریتم جامعه پرندگان و الحاق آن به نرمافزار ANSYS بهدست آورده شد. وزن کول بهعنوان تابع هدف مساله بهینهسـازی و متغیرهای طراحـی شامل پارامترهای هندسی کول درنظر گرفتـه شد. همچنین تنش در بدنه کول (تنشهای فشاری و کششی بتن) بهعنوان محدودیت لحاظ گردید. نتایج بهینهسازی بیانگر کارایی بالای الگوریتم جامعه پرندگان در طراحی بهینه شکل کول بود بهطوریکه وزن بهینه کول در مقایسه با کول موجود کاهش قابل توجهای داشته است.