انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
ارزیابی تغییرات عملکرد محصولات کشاورزی و ورودی به دریاچه ارومیه در حوضه زرینهرود تحت تاثیر تغییر سیستمهای آبیاری از سطحی به تحت فشار با استفاده از مدل SWAT
1
15
FA
حجت
احمدزاده
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد گروه مهندسی منابع آب دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سعید
مرید
استاد گروه مهندسی منابع آب دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
morid_sa@modares.ac.ir
مجید
دلاور
دانشیار گروه مهندسی منابع آب دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه آب شور کشور است. سطح آب این دریاچه بدلیل گسترش سطح زیرکشت آبی اراضی کشاورزی و همچنین خشکسالیهای اخیر با افت شدید روبرو شده است. نتیجه این وضعیت، مشکلات جدی زیست محیطی برای دریاچه و منطقه اطراف آن بوده است. در این راستا افزایش راندمان آبیاری به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در کاهش مصرف آب و افزایش ورودی به دریاچه مطرح میباشد. در این مقاله قابلیت این راهکار مورد بررسی قرار گرفته و در آن حوضه زرینهرود که بزرگترین زیرحوضه دریاچه میباشد، به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب گردیده است. در ادامه، برای شبیهسازیهای مورد نیاز از مدل SWAT استفاده گردید. بدین منظور ابتدا این مدل با استفاده از 6 ایستگاه آبسنجی در سطح حوضه واسنجی و اعتبارسنجی شد. سپس، میزان تبخیر و تعرق واقعی و عملکرد محصولات کشاورزی عمده حوضه در سالهای پرباران بر اساس اطلاعات سند ملی آب واسنجی شد، که نتایج R<sup>2</sup> بیش از 80/0 را نشان داد. مدل واسنجی شده همراه با تمهیداتی که برای تغییر روش آبیاری سطحی (راندمان 38 درصد) به بارانی (راندمان 60 درصد) و قطرهای (راندمان 80 درصد) انجام شد نشان داد که مقدار محصول تولیدی بطور متوسط 20 درصد نسبت به شرایط پایه افزایش یافته، سطح آب زیرزمینی با افت شدیدتر روبرو شده و مقدار حجم آب ورودی به دریاچه تغییر معنیداری نخواهد داشت. لذا، این روش نمیتواند راه حل اساسی در جهت تامین نیاز آبی دریاچه ارومیه تلقی گردد.<br />
دریاچه ارومیه,حوضهزرینهرود,راندمان آبیاری,تبخیر و تعرق واقعی,عملکرد محصولات,مدل SWAT
https://idj.iaid.ir/article_54532.html
https://idj.iaid.ir/article_54532_7d9bdde0aa576c202d55f219ef24c42d.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
مقایسه عملکرد حسگرهای هوشمند رطوبت خاک با چند روش متداول تعیین رطوبت خاک در روش آبیاری میکرو
16
25
FA
علی اصغر
قائمی
دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
جواد
رحمانی ثقیه
دانشجوی کارشناسی ارشد، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
تخمین دقیق از مقدار آب خاک برای برنامهبندی مؤثر آبیاری لازم میباشد. روشهای متعددی برای تعیین رطوبت خاک بهکار برده میشود که دقت و سرعت اندازهگیری رطوبت خاک در این روشها دارای اهمیت ویژهای است. حسگرهای هوشمند رطوبت خاک در سالهای اخیر به عنوان روشی سریع در برآورد رطوبت خاک مورد توجه قرار گرفتهاند. در این تحقیق عملکرد 4 حسگر هوشمند شامل Watermark 200ss-v، Watermark 200ss، ICS 9001 و ICS 9101 به عنوان یک روش سریع با چند روش متداول تعیین رطوبت خاک شامل روش وزنی، تانسیومتری، نوترونمتر و بلوکهای گچی در عمقهای 30 و 60 سانتیمتری از سطح خاک در روش آبیاری میکرو مقایسه شدند. نتایج نشان داد در عمق 30 و 60 سانتیمتری از سطح خاک، تمام حسگرهای هوشمند بجز حسگر ICS 9101 تخمین مناسبی از رطوبت خاک دارند بهطوریکه حسگرهای Watermark 200ss-v، Watermark 200ss، ICS 9001 و ICS 9101 مقدار RMSE 13، 11، 16 و 23% و R<sup>2</sup> 79/0، 84/0، 73/0 و 55/0 را به ترتیب نشان دادند. بین روشهای متداول تعیین رطوبت خاک نوترونمتر دارای دقت مناسب نسبت به روش وزنی و تانسیومتر و بلوکهای گچی دقت کمتری در تعیین مقدار رطوبت خاک نشان دادند. نتایج این تحقیق نشان داد حسگرهای Watermark 200ss-v و Watermark 200ss و تانسیومتر در مکشهای پایین نسبت به مکشهای بالا اندازهگیری دقیقتری از مقدار رطوبت خاک نشان میدهند.
آبیاری هوشمند,حسگر,رطوبت خاک,عملکرد,کشاورزی دقیق
https://idj.iaid.ir/article_54539.html
https://idj.iaid.ir/article_54539_304c020a63d5885fa74e0abea98d33fc.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
تأثیر پارامترغیرماندگاری بر انتقال رسوب در جریان سیلابی
26
34
FA
کاظم
اسماعیلی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
تأثیر مهم جریان سیل در تغییرات ریخت شناسی رودخانه امری بدیهی و روشن است. سیلهای ناگهانی خسارت بیشتری را بهبار میآورند و رگبارهای شدید و ناگهانی از ویژگیهای مناطق خشک و نیمه خشک بوده و عامل مهم تولید چنین سیلابهایی میباشند. در این تحقیق نتایج یک مدل عددی با نتایج یک مدل آزمایشگاهی ترکیب گردید و انتقال رسوب در بسترهای متحرک تحت جریان سیلاب سریع مورد بررسی قرار گرفت. از اینرو پس از کالیبراسیون مدل عددی توسط شرایط اولیه و مرزی در هر یک از آزمایشهای انجام گرفته امکان دستیابی به متغیرهای هیدرولیکی جریان که در شرایط غیر دائمی با زمان تغییر مینمایند، فراهم گردید. هدف این مطالعه بررسی مکانیزم انتقال رسوب دررودخانه فصلی ناشی از سیلاب ناگهانی بصورت مدلسازی شرایط طبیعی دریک فلوم آزمایشگاهی با قابلیت شیب پذیری بوده است. از آنجا که تجزیه و تحلیل سیلاب بهصورت جریان غیرماندگار صورت میگیرد، تعدادی آبنمود با دبی حداکثر متفاوت در آزمایشگاه تولید گردید. ماسه با دانهبندی یکنواخت و اندازهی متوسط 5/1،1/2 و3 میلیمتر بعنوان نمونه دانهبندی بستر مورد استفاده قرارگرفت. عوامل مستقل مؤثربرجابجایی رسوب عبارتند از: دبی حداکثر آبنمود، شیب بستر، زمان پایه آبنمود، شکل آبنمود (مثلثی وذوزنقه ای). نتایج نشان داد، آبنمودها از پایداری و تعادل مناسب برخوردار هستند. قدرت آبراهه نیز همبستگی مناسبی با میزان دبی متوسط رسوب نشان داد. همچنیین عدد بدون بعد غیر ماندگاری نقش قابل توجهی در جریانهای غیر ماندگار دارد و در این آزمایشات در محدوده بدست آمد که نشان میدهد برای انتقال ذرات با اندازههای متفاوت حداقل عدد غیرماندگاری ضروری است. آبنمودهای دارای عدد غیرماندگاری بیشتر میزان رسوب بیشتری را منتقل مینمایند.
جریان غیر دائمی,بار بستر,سیل سریع,آبنمود
https://idj.iaid.ir/article_54542.html
https://idj.iaid.ir/article_54542_a45371b9745faa6b355728b4b0442e25.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
بررسی تأثیر شوری و سدیم آب بر منحنی مشخصه رطوبتی خاک و شاخص کیفیت فیزیکی خاک
35
43
FA
سحر
خزاعی
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین
انصاری
- دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
بیژن
قهرمان
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
با وجود افزایش تقاضای موادغذایی و کمبود منابع آب شیرین، بررسی تأثیر استفاده از آبهای شور و سدیمی بر ویژگیهای خاک ضروری است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر شوری و سدیم آب بر منحنی مشخصه رطوبتی و شاخص کیفیت فیزیکی خاک (S) میباشد. سه بافت لومی، رسی و شنی، سه سطح 5، 10و 20 برای SAR، سه سطح 4 ،8 و 12 دسیزیمنس بر متر برای EC و آب مقطر برای این منظور به کار برده شد. از نمکهای NaCl، CaCl<sub>2</sub>و MgCl<sub>2</sub> با نسبت 2:1Ca:Mg= برای تهیه تیمارها استفاده شد. رطوبت نمونهها توسط دستگاه صفحات فشاری در سه تکرار و در 8 مکش اندازهگیری شد. با استفاده از نرم افزار RETC، پارامترهای معادله ونگنوختن-معلم تعیین و سپس با استفاده از آنها شاخص S نیز محاسبه شد. نتایج نشان داد در یک SAR معین، با کاهش شوری مقادیر رطوبت در یک مکش خاص افزایش مییابد و این افزایش در مکشهای بزرگتر، بیشتر مشاهده شد. تأثیر شوری و سدیم برای خاک لومی و رسی بیشتر از شنی بود. همچنین شاخص S نیز با افزایش SAR و کاهش شوری کاهش یافت که نشان میدهد سدیم باعث تخریب ساختمان خاک شده است. نتایج تحلیل آماری نشان داد که شوری و سدیم تأثیر معنیداری (P<0.01) بر پارامترهای معادله ونگنوختن- معلم و نیز شاخص S دارند. بنابراین کیفیت آب بر شکل منحنی رطوبتی خاک و شاخص S تأثیر دارد.<br />
رطوبت خاک,شاخص S,معادله ونگنوختن- معلم
https://idj.iaid.ir/article_54544.html
https://idj.iaid.ir/article_54544_ccf54ef95347ca52effd63c8e740eabd.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
بررسی فنی واقتصادی پوشش کانالهای آبیاری شهرستان داراب
44
52
FA
محمدعلی
شاهرخ نیا
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
ابراهیم
زارع
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
در بسیاری از دشتهای کشاورزی استان فارس، فاصله بین منبع آب تا مزرعه زیاد بوده که این موضوع باعث افزایش اتلاف آب در کانالهای آبیاری میگردد. یکی از راههای کاهش نشت آب در کانالهای آبیاری سنتی یا خاکی، پوشش نمودن بدنه کانال میباشد. در این تحقیق اثرات فنی و اقتصادی پوشش کانالهای آبیاری ارزیابی گردید. بدین منظور میزان نشت آب در کانالهای آبیاری سنتی و پوشش شده در سه روستای حسن آباد، منصوریه و جنت شهر درشهرستان داراب، در سه تکرار به روش حوضچهای اندازهگیری گردیده و اثرات اقتصادی آن با استفاده از شاخصهای نسبت منفعت به هزینه و نرخ بازده داخلی محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که پوشش نمودن کانالهای آبیاری سنتی در شرایط مختلف بین 85 تا 97 درصد ، نشت آب را کاهش داده است. در کانالهای سنتی بین 3 تا 7 درصد از دبی کانال در هر کیلومتر از طول کانال، در اثر نشت به هدر میرود که باپوشش نمودن این کانالها تلفات نشت به کمتر از 6/0درصد رسیده است. بررسیهای اقتصادی نشان داد که درنرخ تنزیل 12درصد نسبت منفعت به هزینه سرمایهگذاری در پوشش کانال در دو منطقه حسن آباد و منصوریه بالاتر از یک ودر منطقه جنت شهر به یک نزدیک است.
نشت آب,کانال آبیاری,داراب
https://idj.iaid.ir/article_54546.html
https://idj.iaid.ir/article_54546_8d65519c6d9dd13d57c2b87d4c4ba7f8.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
بهبود برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل با استفاده از ضریب اصلاحی به کمک مدل درخت تصمیم M5
53
61
FA
حسین
شریفان
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
خلیل
قربانی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
تبخیر و تعرق از اساسیترین اجزای چرخهی هیدرولوژی است که تعیین صحیح آن در علوم آب از قبیل مطالعات توازن هیدرولوژیکی، طراحی و مدیریت سیستمهای آبیاری از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر امکان بهبود دقت برآورد تبخیر-تعرق به روش هارگریوز-سامانی را بر اساس ضریب اصلاحی k بررسی میکند. این ضریب که نسبت برآورد تبخیر-تعرق با دو روش فائو پنمن-مانتیت (F-P-M) و هارگریوز-سامانی میباشد بر اساس متغیرهای هواشناسی مانند دمای هوا، رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم با استفاده از مدل درختی M5 و شبکه عصبی مصنوعی در سه ایستگاه هواشناسی آستارا، بندر انزلی و رشت برآورد گردید. برای انجام این کار، یک دوره آماری 30 ساله (1360-1390) در نظر گرفته شد و دادهها برای هر ایستگاه بر اساس نسبت 80 به 20 درصد به دادههای آموزش و آزمون تقسیمبندی شدند. سپس مقدار k محاسبه شده در تبخیر-تعرق برآورد شده به روش هارگریوز سامانی ضرب شد. نتایج نشان دادکه مدل درختی M5 نسبت به شبکه عصبی مقدار k را بهتر برآورد میکند و با این روش میانگین اختلاف بین مقدار برآورد شده به روش هارگریوز-سامانی و پنمن-مانتیث به ترتیب برای ایستگاههای آستارا، بندرانزلی و رشت از 41/0، 55/0 و 7/0 به 31/0، 38/0 و 28/0 کاهش مییابد.
تبخیر-تعرق پتانسیل,ضریب اصلاحی,هارگریوز-سامانی,درخت تصمیم,M5
https://idj.iaid.ir/article_54548.html
https://idj.iaid.ir/article_54548_ce49f4afbf600ab7aee9bee5971e4815.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
مناسبترین روش برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل در شرایط کمبود داده هواشناسی در ماههای گرم و سرد سال (مطالعه موردی شهرستان اصفهان)
62
73
FA
محمد
سالاریان
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
معصومه
نجفی
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
کامران
داوری
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
davary.stu@gmail.com
سید سعید
اسلامیان
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
محمد
حیدری
دانشجوی دکتری عمران-آب، دانشکده مهندسی، دانشگاه UM، مالزی
پدیده تبخیر و تعرق باعث تلفات آب و رطوبت از سطوح آبی، خاک و پوشش گیاهی شده و محاسبه آن از طریق روشی مناسب با توجه به میزان اندک نزولات جوی و محدودیت منابع آب در ایران از اهمیت زیادی برخورداراست. روشهای متداولی برای محاسبهی تبخیر و تعرق وجود دارد. پژوهش حاضر در اصفهان انجام شد که در آن صحت شش روش تجربی محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل (روش تشعشعی-فائو 24، بلانی-کریدل فائو، هارگریوز-سامانی، پریستلی تیلور، مکینگ 1957 و تورک) در مقابل روش پرکاربرد فائو پنمن- مانتیث مقایسه گردید. به کمک نرمافزار Ref-ET در طی آمار 47 ساله (1964-2010) برای ماههای سرد و گرم سال که بر اساس متوسط دما به کمک نرمافزار SAS تقسیمبندی شدهاند محاسبات انجام شد. نتایج نشان داده در اکثر موارد این معادلات برای ماههای سرد سال کاربرد داشته که در آن به ترتیب استفاده از معادلات بلانی کریدل، مکینگ، تشعشعی، هارگریوز، تورک، تیلور به دلیل دارا بودن ضریب تعیین تعدیل یافتهR<sup>2</sup> بزرگتر (نزدیک به یک)، خطای RMSE کمتر (نزدیک به صفر) و در نتیجه نسبت R<sup>2</sup>/RMSE بیشتر (بزرگتر از یک)، جایگزین مناسب برای معادله فائو پنمن- مانتیث میباشند. برای ماههای گرم سال با توجه به R<sup>2</sup> کم و خطای RMSE زیاد پیشنهاد میشود تنها از بلانی-کریدل استفاده شود.<br />
تبخیر و تعرق– SAS –Ref-ET-پنمن- نیاز آبی
https://idj.iaid.ir/article_54552.html
https://idj.iaid.ir/article_54552_a0807f0f6872b9811c3a87f0314ff791.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
بررسی تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی درکشاورزی و صنعت (مطالعه موردی دشت نیشابور)
74
85
FA
آرش
حسین سربازی
دانش آموخته سازه های آبی دانشگاه آزاد ، ایران
کاظم
اسماعیلی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ازآنجاکه ٩٩ درصدازمنابع آب شیرین جزءآبهای زیرزمینی میباشد لذاشناخت و بهرهبرداری بهینه از آنها ضرورت مییابد. در این تحقیق کیفیت آبهای زیرزمینی دشت نیشابور در دو بخش کشاورزی و صنعت در طی سالهای 1381 الی 1387 مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تعیین مناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف مختلف، پس از نمونهگیری، آزمایشات تجزیه شیمیایی روی نمونهها انجام شد و با مقایسه آن با موارد استاندارد، کیفیت آن جهت بررسی رسوبگذاری و خوردگی مشخص گردید. نتایج نشان میدهد که عناصر سدیم، کلر و سولفات به ترتیب، بیشترین مقادیر را در بین کاتیونها و آنیونها دارند به تدریج کیفیت آبها کاهش مییابد. درصد مربوط به کلاس C4S4 که بدترین کیفیت را دارد نیز افزایش مییابد. لازم به ذکر است که اغلب منابع آبی زیرزمینی دشت نیشابور شوری بالایی داشته و در اغلب موارد در کلاس شوری بالا قرارگرفتهاند. همچنین حداکثر وحداقل رسوبگذاری براساس شاخص پوکوریوس به ترتیب درسالهای 1381 و 1385 صورت گرفته است.در آبهای زیرزمینی دشت نیشابور غلبه رسوبگذاری وجود دارد چنانکه آنالیزهای شیمیایی نمونه آب زیرزمینی نیشابور حاکی از آن است که شاخص پوکوریوس نسبت به دو شاخص لانژیلر و رایزنر دقیقتر میباشد.
کیفیت آب,منابع زیر رمینی آب,شاخصهای خورندگی و رسوبگذاری
https://idj.iaid.ir/article_54553.html
https://idj.iaid.ir/article_54553_351447444d569f4d9f4e5faa88f1ec23.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
تعیین عمق بهینه آبیاری برای محصول گندم و گوجه فرنگی بهکمک مدل Aquacrop (مطالعه موردی مشهد)
86
95
FA
حسین
انصاری
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد
سالاریان
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
عاطفه
تکرلی
- دانشجوی کارشناسی ارشد سازه آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران
منصوره
بایرام
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران
امروزه ابزارهای لازم برای کمک به طراحان سیستمهای آبیاری، مشاوران، کشاورزان و مدیران بخش کشاورزی جهت مدیریت بهینه آب آبیاری در بخشهای مختلف کشاورزی لازم و ضروری میباشد؛ لذا سازمان فائو با توسعه مدل Aquacrop موجب فراهم شدن این ابزارهای ضروری مدیریتی شده است. امروزه اقدامات چندی برای حفظ و صرفهجویی آب در سطح مزرعه و خارج از آن قابل اجراست. ازجمله اقدامات داخل مزرعه تعیین عمق بهینه آبیاری برای محصول و کاربرد یکنواختتر و کاراتر آب است. این پژوهش نیز بهمنظور تعیین عمق بهینه آبیاری و تحلیل اقتصادی آن برای محصول گندم و گوجهفرنگی در مزارع خراسان رضوی (مشهد) به کمک مدل AquaCrop انجام شده است. با محاسبه 4 سطح از آب آبیاری (W<sub>m</sub>، W<sub>w</sub>، W<sub>el</sub>وW<sub>l</sub>)، نشان داده شده است که حداکثر عمق آبیاری به میزان 30% برای گندم و 10% برای گوجهفرنگی برای بدست آوردن حداکثر عملکرد، کاهش مصرف آب صورت گرفته است. منحنی توابع تولید رسم شده این محصولات نشان از افزایش عملکرد 57% برای گندم و حدود 20% برای گوجهفرنگی بوده است که در تحلیل اقتصادی سود حاصل از آن برای گندم 01/51 میلیون ریال و برای گوجهفرنگی 80/117 میلیون ریال بدست آمده است.
عمق بهینه,AquaCrop,عملکرد,تابع تولید,مشهد
https://idj.iaid.ir/article_54554.html
https://idj.iaid.ir/article_54554_9b57c266bef4dea40427641d1b6744e7.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
بررسی تغذیهگرایی مخازن سدها با استفاده از مدل CE-QUAL-W2 (مطالعه موردی: سد شیریندره بجنورد، استان خراسان شمالی)
96
107
FA
محمد ابراهیم
خواجهپور
کارشناس ارشد مهندسی عمران، آب دانشگاه رازی کرمانشاه ، کرمانشاه، ایران
لیلا
کریمی
کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، منابع آب دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات،تهران، ایران
مجتبی
شیاسی ارانی
کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی، آبیاری و زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین
انصاری
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد ، مشهد، ایران
در دهههای اخیر و در شروع قرن جدید یکی از نگرانیهای مردم ساکن کرة زمین و خصوصاً کشورهای واقع در مناطق خشک از جمله کشور ما مسئله آب است. به گونهای که دسترسی به آب با کمیت و کیفیت مناسب به یک چالش مهم تبدیل شده است. خصوصیات دمایی و پایداری آب مخازن سدها را میتوان با استفاده از مدلهای ریاضی پیشبینی کرد و در صورت پیشبینی مشکلات زیست محیطی، میتوان از طرق مختلف برای تخفیف و تسکین آن، راه درمانی را در پیش گرفت. در این مقاله مدل دو بعدی متوسطگیری شده در عرض CE-QUAL-W2 برای شبیهسازی تراز سطح آب، دمای آب و شرایط کیفی مخزن سد شیریندره در یک دوره یازده ماهه سال 91-90 انتخاب شد. با توجه به اینکه روند تغذیهگرایی مخزن سد شیریندره بجنورد از اوایل مردادماه تشدید یافته و در شهریور ماه به بیشترین میزان خود میرسد بطوری که وضعیت مخزن در مرحله مغذی (یوتروفیک) قرار میگیرد. لذا پس از کالیبراسیون و تایید مدل، از مدل برای شبیهسازی پاسخ کیفیت آب به سناریوهای مختلف کاهش مواد مغذی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که با کاهش 60 تا 70 درصدی میزان فسفر در ورودی به مخزن شرایط مخزن از یوتروفیک به مزوتروفیک تغییر وضعیت خواهد داد. ضمن این که در بلندمدت هم میتوان با اعمال مدیریت صحیح فسفر در حوضه آبریز و کاهش میزان آن در ورودی به سد وضعیت کیفی مخزن را از لحاظ میزان فسفر کل بهبود بخشید. نتایج حاصل از این مدلسازی میتواند اطلاعات ارزشمندی را برای ارزیابی استراتژیهای مختلف مدیریت کاهش بار مغذی در حوضه آبریز در اختیار تصمیمگیرندگان قرار دهد.
تغذیهگرایی,دمای آب,بار فسفر,مخزن سد,مدل CE-QUAL-W2
https://idj.iaid.ir/article_54557.html
https://idj.iaid.ir/article_54557_5358225fa5a259ddcf180849c543249e.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
واسنجی و ارزیابی مدل AquaCrop برای ذرت علوفهای منطقه قزوین
108
115
FA
حدیثه
رحیمی خوب
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
عباس
ستوده نیا
استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
علیرضا
مساح بوانی
دانشیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران
مدلهای شبیهسازی رشد محصول، ابزارهای مفیدی برای مطالعه سناریوهای مختلف کم آبیاری محسوب میشوند. این مدلها قبل از استفاده نیاز به واسنجی و ارزیابی دارند. مدل آکواکراپ یکی از جدیدترین مدلها است که توسط سازمان فائو ارائه شده و به دلیل ثابت بودن اغلب پارامترهای ورودی آن مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است. در این تحقیق، پارامتر درجه روز رشد از کاشت بذر تا شروع به مرحله پیری گیاه که یکی از متغیرهای ورودی مدل آکواکراپ است، برای ذرت علوفهای در منطقه قزوین مورد واسنجی قرار گرفت. برای واسنجی و ارزیابی مدل، از نتایج تحقیق ستودهنیا (2002) که بر روی واریته سینگل کراس 704 در مزرعه تحقیقاتی اسماعیل آباد قزوین در طی دو سال 1379و1380انجام گرفته بود، استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کمترین خطای برآورد با انتخاب مقدار 1200 درجه روز از کاشت بذر تا شروع به مرحله پیری برای واریته فوق کسب میشود. شاخصهای آماری ضریب تعیین، جذر میانگین مربع خطا و میانگین انحراف خطا به ترتیب برابر 93/0، 5/1 تن در هکتار و 5/0 تن در هکتار برآورد شدند.<br />
مدلهای گیاهی,آکواکراپ,ذرت علوفهای,قزوین
https://idj.iaid.ir/article_54600.html
https://idj.iaid.ir/article_54600_bf6416729565abc6141fe4ed5921b3a3.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
ارزیابی دقت روشهای مرسوم برآورد نرخ انتقال بار بستر با استفاده از دادههای میدانی
116
126
FA
محسن
طهماسبی نسب
دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
امیراحمد
دهقانی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
تخمین دقیق بار بستر رودخانهها از جملهی مسائلی است که مورد توجه محققان قرار دارد. تعداد زیادی رابطه هیدرولیکی برای تخمین بار بستر در شرایط مختلف هندسی و هیدرولیکی توسعه یافتهاند. لیکن با توجه به پیچیدگی اندرکنش رفتار رسوب و جریان، هنوز نسبت ناجوریِ بالایی بین مقادیر پیشبینی شده و مقادیر اندازهگیری شده وجود دارد. لذا بایستی در هر رودخانه با توجه به شرایط هیدرولیک و هندسی آن، بهترین رابطه که از دقت بالاتری جهت تخمین بار بستر برخوردار است، انتخاب شود. این پژوهش نیز با استفاده از دادههای اندازهگیری شده صحرایی از دو رودخانهی کورا و آرا واقع در کشور مالزی، به بررسی دقت 12 معادلهی نرخ انتقال بار بستر پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که معادلههای میر-پیتر و مولر(1948)، جولین(2002) و ویلسون(1996) به ترتیب، نتایج مناسبتری نسبت به سایر معادلات ارائه میدهند و از بین معادلات برآورد بار بستر، معادلهی میر-پیتر و مولر(1948) که در آن 4/61 درصد از دادهها در دامنهی نسبت ناجوری بین 5/0 تا 2 قرار میگیرند، بهترین نتایج را برای رودخانههای محدودهی مطالعاتی ارائه میدهد
انتقال رسوب,معادلات تجربی,بار بستر,رودخانههای کورا و آرا
https://idj.iaid.ir/article_54605.html
https://idj.iaid.ir/article_54605_bb494ca7f81d23e22cd8e0f9bd6cc0e9.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
ارزیابی انواع روشهای اندازهگیری برآورد هدایت هیدرولیکی خاک (مطالعه موردی: منطقه مشهد)
127
135
FA
سید مجید
هاشمینیا
عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین
شریفان
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
کامران
داوری
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
davary.stu@gmail.com
یکی از پارامترهای مهم در طراحی سیستمهای زهکشی و تخمین جریان آب درخاک، ضریب هدایت هیدرولیکی خاک میباشد. در مناطقی که سطح آب زیرزمینی در محدوده فعالیت ریشه باشد، معمولاَ از روشهای متداولی نظیر چاهک ارنست، چاهکهای مضاعف و روش پیزومتری برای تعیین هدایت هیدرولیکی خاک در زیر سطح ایستابی استفاده میشود. در بالای سطح ایستابی روشهایی نظیر پمپاژ به چاهک، چاهک معکوس، پرمامتر گلف و ... وجود دارد که متداولترین آنها روش چاهک معکوس میباشد. در شرایط آزمایشگاهی روشهای بار ثابت و بار افتان انجام میشود و یک سری مدلهای کامپیوتری برای تخمین این ضریب نیز ارائه شدهاست. هدف از انجام این تحقیق، بررسی مقادیر هدایت هیدرولیکی اندازهگیری شده در مزراع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به روشهای صحرایی (روش چاهک وارونه) و آزمایشگاهی (روش بارافتان) و مدلهای کامپیوتری و مقایسه نتایج بهدست آمده از این روشها با روش پمپاژ به چاهک بود. نتایج نشان داد که مقادیر K بهدست آمده از روش چاهک وارونه حدود 50% بیشتر از مقادیر K اندازهگیری شده به روش پمپاژ به چاهک بوده و این نسبت برای مقادیر K بهدست آمده از روش آزمایشگاهی حدود نصف و مدلهای کامپیوتری Rosetta و Retc نیز به ترتیب 68% و 165% بود. از سوی دیگر با توجه به درصد اختلاط ذرات معدنی خاک، مدل Rosetta نسبت به مدلRetc، مقادیر K را نزدیکتر به مقادیر روش پمپاژ به چاهک برآورد کرد. همچنین بر اساس بافت خاک، مدلهای Rosetta و Retc در بعضی از چاهکها نتایج خوبی را ارائه نکردند.
هدایت هیدرولیکی,پمپاژ به چاهک,چاهک وارونه,بار افتان,مدلهای Rosetta,Retc,مشهد
https://idj.iaid.ir/article_54610.html
https://idj.iaid.ir/article_54610_4950dfbbb8001838d733ed4c8bcbceee.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
استفاده از نمایه خشکی جهت بررسی تغییرات تبخیر-تعرق پتانسیل و پهنه بندی آن در ایران بهمنظور استفاده در برآورد نیاز آبی گیاهان
136
144
FA
امین
علیزاده
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
alizadeh@gmail.com
نسرین
صالح نیا
دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی گروه مهندسی آب ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
امروزه برآورد دقیق تبخیر و تعرق پتانسیل(ETo) برای مسائل اقتصادی و مدیریت آب بسیارحائز اهمیت است. روش فائو- پنمن-مانتیث که به طور گستردهای در جهان استفاده میشود، به منظور برآورد دقیق ETo در اقلیمهای مختلف به کار میرود. در این مطالعه تخمین ETo با استفاده از دادههای ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک و روش فائو- پنمن- مانتیث برای 30 ایستگاه سینوپتیک ایران با اقلیمهای متنوع از سال 1961 تا سال 2010 مورد محاسبه قرارگرفت. علاوه بر بررسی روند تغییرات ETo پهنهبندی این پارامتربهصورت ماهانه و سالانه در ایران انجام گرفت. نتایج نشان دادند که مقادیر حدی ETo در دوره دوم نسبت به دوره اول افزایش داشته است. در دوره 50 ساله آماری 12 ایستگاه اهواز، انزلی، بندرعباس، بیرجند، کرمان، کرمانشاه، مشهد، سبزوار، سنندج، تبریز، تهران و یزد با روند معنی دار ETo همراه بودهاند. در فصل تابستان اما بیشترین مقدار ETo به ترتیب در دو دوره 995 و 1112 میلیمتر بوده است. در فصل بهار بیشترین مقدار ETo دوره اول و دوم به ترتیب 881 و 851 میلیمتر میباشد. در فصل پاییز بیشینه مقدارETo در دو دوره به ترتیب 426 و 469 میلی متر بوده است. در فصل زمستان در دوره اول و دوم بیشترین مقدار ETo به ترتیب 620 و 680 میلیمتر میباشد.<br />
تبخیر- تعرق مرجع,سند ملی آب کشور,پهنه بندی,فائو-پنمن-مانتیث,ایستگاه سینوپتیک
https://idj.iaid.ir/article_54612.html
https://idj.iaid.ir/article_54612_f34e179330a182ea50614fbdc3f628ba.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
تخمین دمای خاک با استفاده از روشهای نوین دادهکاوی
145
152
FA
لیدا
اسدی
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
lidaasadi69@yahoo.com
ابوطالب
هزارجریبی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
خلیل
قربانی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
مهدی
ذاکرینیا
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
زهرا
آقاشریعتمداری
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه تهران، تهران، ایران
دمای خاک بهعنوان یکی از پارامترهای مهم زیستمحیطی، تنها در ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک و فقط سه نوبت در روز اندازهگیری میشود در حالی که دیگر پارامترهای هواشناسی مانند دمای هوا و رطوبت نسبی در بیشتر ایستگاههای هواشناسی بهجز ایستگاههای بارانسنجی ثبت میشوند. در این پژوهش انجام شده سه روش رگرسیون چندمتغیره خطی، شبکه عصبی مصنوعی و نزدیکترین k- همسایگی برای تخمین دمای اعماق مختلف خاک براساس دمای هوا و رطوبت نسبی و دادههای روزانه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک گرگان طی دوره 10 ساله آماری 1996-2005 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادکه با افزایش عمق، میزان تأثیر پارامترهای هواشناسی و دقت پیشبینی دمای خاک کاهش مییابد. بالا بودن دقت مدلها در لایههای سطحی خاک بهواسطه تأثیرپذیری بیشتر دمای خاک از عوامل جوی و تأخیر زمانی کمتر جهت انتقال حرارت از سطح به این لایهها میباشد. مقایسه مقادیر مشاهده شده و مقادیر پیشبینی شده از خروجی مدلهای مختلف نشان میدهد که بهترین عملکرد از اجرای الگوریتم نزدیکترین k- همسایگی بهدست میآید که نسبت به سایر مدلها ضریب همبستگی بالاتر و میزان خطای کمتری دارد. پس از آن مدلهای شبکه عصبی و رگرسیون بهترتیب رتبههای دوم و سوم را خواهند داشت
دمای خاک,متغیرهای هواشناسی,نزدیکترین k- همسایگی,شبکه عصبی مصنوعی,رگرسیون
https://idj.iaid.ir/article_54620.html
https://idj.iaid.ir/article_54620_483c1be4d470549aa742dd912370aa1c.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
شبیهسازی هیدرولیکی جریان در مانیفلدهای آبیاری قطرهای با استفاده از نرمافزار فلوئنت
153
161
FA
علی
اشرف صدرالدینی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
alisadraddini@yahoo.com
امیرحسین
ناظمی
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
رضا
دلیر حسننیا
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سعید
صمدیان فرد
دانشآموخته مقطع دکتری گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
تعیین افت بار هیدرولیکی در سیستمهای آبیاری قطرهای یکی از مهمترین بخشهای طراحی این سیستمها میباشد. برای حصول یکنواختی مطلوب توزیع آب در شبکه قطرهچکانها لازم است که اختلاف بار در یک زیرواحد سیستم قطرهای در محدوده معینی قرار داشته باشد. در سالهای اخیر نرم افزار فلوئنت به میزان زیادی در علوم هیدرولیک و مکانیک سیالات برای تجزیه و تحلیل انواع جریان به کار گرفته شده است. این نرم افزار قابلیتهای زیادی دارد و توانمندیهای آن در حل بسیاری از مسائل جریان سیالات و انتقال جرم و دما به اثبات رسیده است. در مطالعه حاضر تلاش شد با استفاده از این نرم افزار جریان در مانیفلدهای آبیاری قطرهای از نظر هیدرولیکی شبیهسازی گردد. بدین منظور سه لوله مانیفلد به طول 18 متر با قطرهای خارجی 32، 40 و 50 میلیمتر و هرکدام دارای 8 خروجی به فواصل 2 متر آماده گردید. با برقراری جریان با فشارهای ورودی 8/0، 0/1 و 2/1 بار در سه تکرار، توزیع فشار در هر سه لوله با استفاده از فشارسنجهای دیجیتالی دقیق اندازهگیری گردید. سپس همین شرایط با استفاده از نرم افزار فلوئنت مورد شبیه سازی قرار گرفت. همچنین با کاربرد رابطه دارسی-ویسباخ افت بار در شرایط آزمایشی مذکور محاسبه شد. نتایج حاصل از مقایسه عملکرد نرم افزار مذکور و رابطه دارسی- ویسباخ با دادههای آزمایشی نشان داد که نرم افزار فلوئنت و رابطه دارسی ویسباخ به ترتیب با داشتن حداکثر خطای نسبی 1268/1 و 5720/0 درصد و ضریب تبیین 99959/0 و 99993/0 در مقایسه با مقادیر افت بار اندازه گیری شده، روشهای مناسبی برای شبیهسازی هیدرولیکی جریان در مانیفولدهای آبیاری قطرهای میباشند.
آبیاری قطرهای,توزیع فشار,شبیهسازی هیدرولیکی,مانیفولد,نرم افزار فلوئنت
https://idj.iaid.ir/article_54629.html
https://idj.iaid.ir/article_54629_6026e50c83c53e5ab0feb99944a40211.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
پهنه بندی اراضی با قابلیت اجرای آبیاری بارانی با استفاده از روش (AHP) در استان خراسان جنوبی
162
170
FA
راضیه
رمزی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
علی
شهیدی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
ashahidi@birjand.ac.ir
عباس
خاشعی سیوکی
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند.و ایران
امروزه با بهرهبرداری فراوان و بیرویه از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی، مسأله کمبود آب بهویژه در بخش کشاورزی جنبه بحرانی پیدا کرده است. بنابراین در مواجهه با مسأله کمآبی در بخش کشاورزی، ضروری است از روشهایی که با بهکارگیری آنها بازدهی آب آبیاری افزایش مییابد استفاده کرد. یکی از این روشها آبیاری بارانی است. لذا با توجه به اینکه استان خراسان جنوبی از جمله استانهای واقع در اقلیم خشک و نیمهخشک بوده و مشکل آب در این استان به عنوان اساسیترین معضل کشاورزان میباشد هدف تحقیق حاضر مکانیابی برای امکان استفاده از سیستمهای آبیاری بارانی در این استان است. بدین منظور کلیه پارامترهای مؤثر در آبیاری بارانی (شامل خصوصیات کیفی آب: کلر ، HCo3 ، Na ، SAR ، EC ، pH و خصوصیات فیزیکی خاک، شیب، سرعت باد، دمای میانگین) با استفاده از نرمافزار Arc GIS 9.3 پهنهبندی و کلاسبندی شده و توسط روش میانگین حسابی در AHP تبدیل به یک نقشه شدند که در واقع نقشه نهایی برای مکانیابی سیستمهای آبیاری بارانی در استان بود. مطابق با این تحقیق حدود 15 درصد استان بدون هیچ مشکلی امکان اجرای سیستم بارانی را دارند. حدود 15 درصد با انجام تمهیداتی این قابلیت را داشته و 70 درصد استان برای اجرای سیستم بارانی دارای محدودیتند. این محدودیتها بیشتر ناشی از بالا بودن سرعت باد و میزان کلر منابع آبی میباشد.
آبیاری بارانی,استان خراسان جنوبی,مکانیابی,فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
https://idj.iaid.ir/article_54643.html
https://idj.iaid.ir/article_54643_b23cfde149104f491a8f3d3fc937732d.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
ارزیابی کیفیت دوام پوشش بتنی کانالهای آبیاری در محیط سردسیر (مطالعه موردی در استان همدان)
171
179
FA
رضا
بهراملو
0000-0003-3007-7204
دانشجوی دکترای سازههای آبی، گروه مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
bahramloo@gmail.com
حسین
بانژاد
عضو هیئت علمی (دانشیار)، دانشکده کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
hbanejad@basu.ac.ir
اغلب برای ارزیابی پوشش بتنی کانالهای آبیاری از پارامتر مقاومت فشاری در زمان بتنریزی استفاده میگردد، در حالیکه بررسیهای اخیر نشان داده که این پارامتر تضمینکننده کیفیت مناسب در طول عمر پروژه نیست. در این مقاله کیفیت دوام بتن سخت شده در پوشش کانالهای آبیاری در دشت بهار در استان همدان مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با استانداردهای موجود مقایسه و تحلیل شده است. برای این منظور تعداد 5 مورد از کانالهای این دشت به نامهای کانال گندهجین، بهادربیگ، آبرومند، خوشابعلیا و کموشبلاغی برای ارزیابی انتخاب گردید. آزمایش صحرائی شامل 25 مورد مغزهگیری از کانالها و آزمایشهای آزمایشگاهی شامل تعیین چگالی، جذب آب اولیه و نهائی و عمق نفوذ آب بر روی این مغزهها میباشد. نتایج نشان داد که مقادیر چگالی، جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و عمق نفوذ آب متوسط نمونهها به ترتیب برابر با 1/2 گرم بر سانتیمترمکعب، 8/5% ،7/7% و79 میلیمتر میباشد. مقدار استانداردهای تجویزی برای این پارامترها در پوشش بتنی با دوام در محیط سردسیر به ترتیب 4/2 گرم بر سانتیمترمکعب،2% ،5% ، 30 میلیمتر میباشد. با مقایسه نتایج اندازهگیری شده و استاندارد تجویزی ملاحظه میگردد که مقدار متوسط چگالی نمونههای مورد آزمایش 15% کمتر از حداقل استاندارد تجویزی و جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و عمق نفوذ آب به ترتیب 3 برابر، 5/1 برابر و 5/2 برابر بیشتر از حداکثر استاندارد تجویزی میباشند. این نتایج بیانگر کرمو بودن، تخلخل بالا و کیفیت نامناسب دوام پوشش بتنی در این کانالها در مقابل ذوب و یخبندان بوده و در معرض تخریب است. مشاهدات عینی نیز به وضوح کرمو بودن و تخلخل نمونهها را تایید نمود
استانداردهای تجویزی,پوشش بتنی,دوام,کانالهای آبیاری,مغزهگیری
https://idj.iaid.ir/article_54667.html
https://idj.iaid.ir/article_54667_d68d8475b3e219af985727fad40d73e7.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
نقش آبیاری دقیق در مصرف آب و کارایی مصرف آب
180
186
FA
حسین
دهقانی سانیج
دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج، ایران
dehghanisanij@yahoo.com
الهام
خزائی
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
مهدی
ذاکرینیا
استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
با توجه به آنکه سهم عمدهای از منابع محدود آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میگردد، سیاستگذاری برای مدیریت بهینه مصرف آب امری ضروری بوده و به همین دلیل تحقیقات اخیر محققان به منظور صرفهجویی در مصرف آب و نیز افزایش بازده آبیاری و کارایی مصرف آب، به سمت خودکارسازی ( آبیاری دقیق) سوق پیدا کردهاست.بهینه کردن مصرف آب در کشاورزی و افزایش کارائی مصرف آن که در نهایت میتواند به پایداری سیستم کشاورزی آبی، به همراه افزایش درآمد زارع منتهی شود، مستلزم بکارگیری روشهای مختلف آبیاری دقیق است. به منظور بررسی نقش مدیریت بهرهبرداری در آبیاری دقیق بر بهرهوری مصرف آب در کشاورزی تحقیقاتی در باغ زردآلو در کرج طی سالهای 1388 و 1389 و در مزرعه ذرت در ساوه طی سال زراعی 1390 انجام شد. در این تحقیق تیمارهای مختلف مدیریت آب در مزرعه: آبیاری بر اساس کاربرد اطلاعات اقلیمی مزرعه (I1) به عنوان آبیاری دقیق، با اطلاعات اقلیمی بلند مدت از ایستگاه هواشناسی منطقه (I2) و آبیاری با مدیریت زارع (I3) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاکی از کاهش مصرف آب و افزایش بهرهوری مصرف آب با مدیریت آبیاری دقیق در مزرعه بر اساس استفاده از دادههای بههنگام هواشناسی بود. به طوریکه در مزرعه ذرت 2/17 درصد کاهش در مصرف آب و 7/49 درصد افزایش در کارایی مصرف آب نسبت به آمار بلند مدت هواشناسی حاصل شد. همچنین با اعمال این شیوهی مدیریتی در باغ زردآلو، آب مصرفی در مدیریت I1 نسبت به I2 به میزان 29 درصد و نسبت I3 تقریبا 100 درصد کاهش نشان داد و کارایی مصرف آب در شرایط مدیریت I1 نسبت به I3 مه میزان 5/81 درصد افزایش داشت.
آبیاری دقیق,دادههای بههنگام هواشناسی,کارایی مصرف آب
https://idj.iaid.ir/article_54674.html
https://idj.iaid.ir/article_54674_b377b7e88b208af9dba6828ad0bbf9f7.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
بررسی آزمایشگاهی اثر کاهش عمق نصب زهکش بر بهبود شوری زهاب و مقایسه نتایج با ستادههای SEEP/W
187
196
FA
عباس
ستوده نیا
استادیار دانشگاه بینالمللی امامخمینی(ره)، قزوین، بلوار دانشگاه امامخمینی (ره)، قزوین، ایران
absotoodehniako@yahoo.com
فهیمه
رضی
کارشناسارشد آبیاری و زهکشی، قزوین، بلوار دانشگاه امامخمینی (ره)، قزوین، ایران
پیمان
دانش کار آراسته
استادیار دانشگاه بینالمللی امامخمینی(ره)، قزوین، بلوار دانشگاه امامخمینی (ره)، قزوین، ایران
اصلاح اراضی شور و سدیمی به دلیل عدم زهکشی طبیعی نیازمند توسعه سامانه زهکش های مصنوعی زیرزمینی است. عمق نصب زهکشها یکی از چالش های مهم در طراحی و اجرای شبکه های زهکشی است. نصب زهکشهای عمیق موجب افزایش حجم آب ورودی به داخل آنها و کاهش کیفیت زهاب خروجی میگردد. از طرفی زهکشهای عمیق نیمرخ بزرگتری از خاک را شسته و نمکهای محبوس در اعماق خاک را همراه با زهاب وارد تخلیه گاه نهایی مینمایند. در این مطالعه یافتن عمق بهینه نصب زهکشها برای کاهش حجم زهاب و بهبود شوری آن مدنظر بوده است. برای این منظور از یک مدل آزمایشگاهی و یک مدل عددی بهره گرفته شد. زهکشها در اعماق 25/0، 5/0 و 85/0 متری در یک تانک شن حاوی سه لایه خاک رس سیلتی با شوری اولیه به ترتیب از بالا 7/12، 2/31 و 5/67 دسی زیمنس بر متر نصب شده و کمیت و شوری آب خروجی مورد بررسی قرار گرفت. مدل آزمایشگاهی ساخته شده، توسط نرمافزار SEEP/W شبیهسازی شد و نتایج نشان داد که با افزایش عمق نصب زهکشها، نیمرخ بزرگتری از خاک شسته شده و خطوط جریان تا عمق بیشتری در خاک پایین رفته و سپس به سمت زهکشها جریان مییابند. علاوه بر آن دبی خروجی از لولههای زهکش نیز توسط نرمافزار محاسبه شد. بیشترین شوری خارج شده از سه عمق به ترتیب برابر با 1/43، 6/55 و 8/131 دسی زیمنس بر متر و دبی خروجی از سه عمق نیز برابر با 24، 46 و 54 میلی متر بر روز به دست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش عمق، دبی خروجی نیز افزایش مییابد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که کاهش عمق نصب زهکشها موجب بهبود شوری آب خروجی و کاهش حجم آن میگردد.
زهکشی زیرزمینی,شوری زهاب,عمق نصب زهکش,مدل آزمایشگاهی,SEEP/W
https://idj.iaid.ir/article_54676.html
https://idj.iaid.ir/article_54676_0d266b2f1a5368d06ea248edecf310af.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
8
1
2014
03
21
ارزیابی تأثیر سطوح مختلف پلیمر سوپرجاذب بر کاهش صعود کاپیلاری آب زیرزمینی شور
197
204
FA
معصومه
کلوئی
دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی منابع طبیعی، گرگان، ایران
mkaloee@yahoo.com
موسی
حسام
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
در نواحی با سطح ایستابی بالا، بواسطه تبخیر از سطح خاک، تجمع املاح در سطح خاک به وقوع میپیوندد. بنابراین صعود موئینگی آب زیرزمینی شور نزدیک سطح زمین، نه تنها باعث تبخیر از سطح خاک و اتلاف رطوبت میگردد بلکه موجب شور شدن خاک نیز میشود. معمولاً برای جلوگیری از شور شدن اراضی، از روشهای مختلف برای زهکشی استفاده میگردد که این روشها با محدودیتهای زیاد فنی، اقتصادی و زیست محیطی مواجه میباشند. اگر بتوان به طریقی دیگر از صعود موئینگی جلوگیری نمود، میتوان انتظار داشت از شدت شور شدن اراضی کاسته شود. بنابراین، هدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر سطوح مختلف پلیمر سوپرجاذب بر کاهش صعود کاپیلاری آب زیرزمینی شور و تجمع نمک در لایه سطحی خاک بود. این مطالعه گلخانهای در چهار سطح پلیمر سوپرجاذب صفر (شاهد)، 100، 150 و 200 گرم اضافه شده به یک خاک ریز بافت در استوانهای با ارتفاع و قطر 30 سانتیمتر و سه تکرار انجام شد. نتایج بدست آمده تأثیر مثبت کارایی پلیمر سوپرجاذب را در کاهش صعود کاپیلاری نشان داد. در بین سطوح مختلف پلیمر سوپرجاذب ، کاربرد 200 گرم پلیمر باعث کاهش صعود موئینگی آب زیرزمینی شور و در نتیجه کاهش تجمع نمک در لایه سطحی خاک، نسبت به شاهد (تیمار بدون پلیمر) شد.
آب زیرزمینی شور,پلیمرسوپرجاذب,تجمع نمک,صعود کاپیلاری
https://idj.iaid.ir/article_54678.html
https://idj.iaid.ir/article_54678_170e601fd84a2e8794e6b7931baaccec.pdf