انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
تاثیر شیب جانبی دیواره تبدیل همگرا بر روی پارامترهای هیدرولیکی امواج ضربهای
1
12
FA
فریناز
شجاع طلاتپه
دانشجوی دکترای سازههای آبی گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
farinaz4433@yahoo.com
داود
فرسادیزاده
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
علی
حسینزاده دلیر
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
جواد
بهمنش
0000-0001-5856-9951
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
j.behmanesh@urmia.ac.ir
محمدرضا
نیکپور
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
تبدیلهای همگرا در کانالهای با جریان فوق بحرانی از جمله کانالهای انتقال آب سدها به سرریزهای تونلی، تندآبها و کانالهای انتقال سیلاب کاربرد دارند. جریان فوق بحرانی در تبدیلهای همگرا با تشکیل امواج ضربهای همراه میباشد. تولید و توسعه این امواج به دلیل افزایش ارتفاع آب به اندازه چندین برابر عمق جریان ورودی و گسترش آن در محدوده وسیعی از کانال پاییندست و ناهموار ساختن سطح آب به لحاظ مهندسی نامطلوب بوده و هر گونه طراحی ضعیف کانال میتواند منجر به آبشستگی دیوارهها و کف کانال، آسیب رساندن به تجهیزات مسیر جریان و بالا بردن هزینههای مربوط به نگهداری و کاهش راندمان انتقال آب گردد. در تحقیق حاضر تشکیل امواج ضربهای در تبدیلهای همگرای کانال روباز با مقطع ذوزنقهای با بهکارگیری مدلهای آزمایشگاهی و عددی بررسی شد. طول دیوارههای تبدیل و زاویه شیب جانبی دیوارهها به عنوان متغیرهای هندسی در نظر گرفته شد. مقادیر ارتفاع و سرعت لحظهای در نقاط مختلف امواج ضربهای در تبدیلها بهازای عدد فرود 26/7 و نسبت همگرایی 5/0 اندازهگیری شد. همچنین بهمنظور شبیهسازی سهبعدی از مدل آشفتگی RNG k-ε در محیط FLOW-3D استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بود که افزایش زاویه شیب جانبی و کاهش طول دیواره تبدیل منجر به افزایش ارتفاع و سرعت موج ضربهای میشود. میانگین خطای نسبی محاسبه پروفیل سطح آزاد امواج ضربهای به ازای زوایای شیب جانبی 70-35 درجه و طولهای 1 و 5/0 متر بهترتیب در محدوده 14/3-28/2 و 06/5-29/4 درصد بدست آمد. همچنین میانگین خطای نسبی محاسبه سرعت امواج ضربهای به ازای شرایط فوق بهترتیب در محدوده 90/4-00/3 و 63/7-68/5 درصد بدست آمد.
جریان فوق بحرانی,سرعت لحظهای,مدل آشفتگی,مقطع ذوزنقهای
https://idj.iaid.ir/article_64767.html
https://idj.iaid.ir/article_64767_cf0d14c8e732746e6556edbf9affeba1.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
کمی کردن تنش ناشی از فعالیتهای انسانی بر منابع آب زیرزمینی حوضه آبریز کرخه
13
24
FA
بتول
اشرف
دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
samaneh_ashraf@yahoo.com
امین
علیزاده
استاد گروه مهندسی آب،
دانشکده کشاورزی،
دانشگاه فردوسی مشهد
sub.paper.ferdowsi@gmail.com
محمد
موسوی بایگی
0000-0002-4446-4005
استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
mousavib@um.ac.ir
محمد
بنایان
استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
mobannayan@yahoo.com
مهدی
جباری نوقابی
استادیار، گروه آمار، دانشکده علوم ریاضی و آمار، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین
دهقانی سانیج
دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج، ایران
dehghanisanij@yahoo.com
در دهههای اخیر، افزایش چشمگیر جمعیت و به تبع آن گسترش فعالیتهای اقتصادی، صنعتی و تغییر کاربری اراضی، منجر به اثرات گسترده بر امنیت منابع آب شده و مشکلات زیست- محیطی فراوانی را در نقاط مختلف جهان به وجود آورده است. به منظور مدیریت منابع آب به شیوهی پایدار، کمی کردن میزان تاثیر فعالیتهای انسانی بر موجودیت منابع آب به جهت کنترل عرضه و تقاضا، افزایش امنیت غذایی ضروری به نظر میرسد. مطالعه حاضر با این هدف و به منظور ارایه یک شاخص ساده و کاربردی بر اساس پارامترهای معادله بیلان آب آبخوان، انجام شد. این شاخص بر پایه حجم مقادیر ورودی (h<sub>in</sub>) و خروجی (h<sub>out</sub>) انسانی به/یا از آبخوان و برای چهار رژیم مصرف آب شامل رژیم با حاکمیت طبیعی، رژیم با حاکمیت انسان، رژیم با زیادی آب و رژیم با کمبود آب تعریف شده است. پس از مشخص شدن وضعیت آبخوانهای حوضه بر اساس این روش و نیز محاسبه میزان اضافه برداشت آب در هریک از آبخوانها، به منظور بررسی امکان جابجایی مناطقی که رژیم کمبود آب را تجربه کردهاند به منطقه با مصرف طبیعی آب، دو سناریوی سازگاری، تعریف و به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که %50 از آبخوانهای حوضه کرخه در دوره مورد مطالعه به شدت تحت تاثیر فعالیتهای انسانی بودهاند. بیشترین مقدار برداشت انسانی (471 میلیمتر بر سال) حوضه و در واقع حداکثر اضافه برداشت نسبت به ورودی طبیعی، مربوط به آبخوان اسدآباد بوده است. بر اساس دو سناریوی سازگاری در نظر گرفته شده، با کاهش 10 تا 30 درصدی فعالیتهای انسانی، حرکت از منطقه کمبود آب به منطقه با مصرف طبیعی آب را میتوان در بسیاری از آبخوانهای این حوضه انتظار داشت.
آب برگشتی,آبخوان,اضافه برداشت آب,امنیت غذا,تنش انسان منشا
https://idj.iaid.ir/article_65067.html
https://idj.iaid.ir/article_65067_6859666eb127e171cc90535d5f8055aa.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی ذرت با استفاده از دادههای سنجش از دور و الگوریتم سبال
25
39
FA
محمد اسماعیل
کمالی
دانشجوی دکترای علوم و مهندسی آب- آبیاری و زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا
فرید حسینی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
afaridh@yahoo.com
حسین
انصاری
استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدعلی
غلامی سفیدکوهی
گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
ma.gholami@sanru.ac.ir
در این تحقیق تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی ذرت در اراضی ایستگاه زراعی بابل در استان مازندران با استفاده از تصاویر لندست و الگوریتم سبال مدنظر قرار گرفت. لذا 11 تصویر ماهوارهای لندست 7 و 8 در دو سال 1393 و 1394 در طول دوره رشد ذرت تهیه شد. بهمنظور استفاده از الگوریتم سبال ابتدا دادههای هر باند بر اساس ضرایب ارائهشده برای آن باند واسنجی شدند. سپس شار تابش خالص در سطح زمین و شار گرمای خاک با استفاده از تمامی شارهای تابشی ورودی و خروجی و محاسبه ضرایب آلبیدو، گسیلمندی سطحی، دمای سطح زمین و شاخصهای گیاهی NDVI، SAVI و LAI بدست آمد. شار گرمای محسوس نیز با تعیین دو پیکسل سرد و گرم و در نظر گرفتن شرایط پایداری اتمسفر محاسبه شد. در انتها نقشههای نیاز آبی در طول دوره رشد ذرت بدست آمد که مقایسه آن با کتاب مرجع، سند ملی آب و فائو 56 بیانگر میزان RMSE برابر با 99/0، 09/1 و 65/0 میلیمتر در روز بوده است. سپس با محاسبه تبخیر-تعرق مرجع به روش فائو-پنمن-مانتیث، مقدار ضریب گیاهی ذرت در دورههای مختلف رشد بدست آمد. این ضریب برای دوره میانی 24/1 بدست آمده است که 28، 8 و 3 درصد به ترتیب با مقدار پیشنهادی کتاب مرجع، سند ملی و فائو 56 اختلاف داشته است. برای نیمه اول دوره ابتدایی نیز 1/0 و برای نیمه دوم دوره ابتدایی 4/0 بدست آمد.
تابش خالص,تبخیر-تعرق,توازن انرژی,شار گرمای نهان,لندست
https://idj.iaid.ir/article_65068.html
https://idj.iaid.ir/article_65068_8c6150e0d63987a8c18b6b46cea62329.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
ارزیابی کاراترین روش توسعه کماثر و تعیین بهترین راهکار مدیریتی کمی سیلاب شهری با استفاده از رخدادهای بههنگام
40
52
FA
محمد
کبارفرد
دانشجوی دکتری سازههای آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رامین
فضل اولی
0000-0002-8324-5550
گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
raminfazl@yahoo.com
مهدی
ضرغامی
استاد و عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه تبریز
ابوالفضل
اکبرپور
دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
akbarpour@birjand.ac.ir
با توجه به پیچیدگیهای موجود در محیطهای شهری، در سالهای اخیر ریسک سیلاب در حوضههای شهری نسبت به حوضههای غیرشهری افزایش یافته است. سیل گرفتگی در مناطق شهری موجب وارد شدن خسارات زیادی به ساختمانها و دیگر زیرساختهای شهری و کندشدن و یا توقف کامل سیستمهای ترافیکی شده است. در این مقاله به مدیریت سیلاب شهری با هدف کاهش آبگرفتگی با بهکارگیری روشهای تکنیک توسعه کماثر همچون روسازی متخلخل و ترانشههای نفوذ پرداخته شده است. برای اینمنظور با استفاده از نرمافزار EPA-SWMM<sup>5</sup> شبکه جمعآوری آبهای سطحی محدودهای از منطقه 2 شهرداری کلانشهر تبریز مورد ارزیابی قرار گرفت و با چهار رخداد بههنگام مدل شبیهسازی، صحتسنجی و واسنجی شد. شبکه جمعآوری آبهای سطحی در سه سناریو بر اساس بهکارگیری نوع LID<sup>6</sup> توسط مدل نهایی از لحاظ ظرفیت هیدرولیکی انهار و کاهش دبی اوج رواناب خروجی سیل بررسی شد. نتایج نشان داد که اکثر قسمتهای شبکه شهری در سیلاب با دورههای بازگشت 2، 5 و 10 ساله، ظرفیت لازم زهکشی رواناب را نداشته است و به ترتیب 28، 45 و 48 درصد از طول شبکه موجود دچار شرایط بحرانی و آبگرفتگی شده است. همچنین روش توسعه کماثر ترانشه نفوذ نسبت به روسازی متخلخل برای سیلاب با دورههای بازگشت 2، 5 و 10 ساله، در شرایط یکسان در حدود 8 الی 10 درصد، عملکرد بهتری را در کاهش دبی اوج رواناب خروجی از حوضه و کاهش خطر سیلاب در عین افزایش نفوذ به آبهای زیرزمینی نشان داده است که بهعنوان بهترین و کاراترین راهکار مدیریتی <sup>7</sup>(BMP) برای محدوده مورد مطالعه، شناسایی شد.
بهترین راهکار مدیریتی (BMP),روش توسعه کم اثر (LID),سیلاب شهری,مدیریت سیلاب
https://idj.iaid.ir/article_65069.html
https://idj.iaid.ir/article_65069_c1d154088bbae06f08d8a514b17b83e5.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
برآورد کمی و پیشبینی کیفی پارامتر نیترات موجود در رواناب حوضه آبریز کن تحت شرایط تغییر اقلیم
53
62
FA
نیلوفر
فلاح رستگار
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست منابع آب دانشگاه تهران
niloofarfalah@ut.ac.ir
محمدحسین
نیک سخن
دانشیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
eh.bashiri@gmail.com
با توجه به رشد سریع جمعیت، نیاز موجودات زنده به آب، کاهش روزافزون منابع آبی سالم و در دسترس و افزایش بیش از انتظار آلودگی آبها ضروری است که برنامهریزی و کنترلهای کمی و کیفی منابع آبی با دقت بیشتری دنبال شود. در این مقاله حوضه آبریز کن واقع در شمال غربی تهران به عنوان منطقه مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از مدل هیدرولوژیکی SWAT به مدلسازی کمی و کیفی حوضهی آبریز کن در سال های 1389-1349 پرداخته شد و سپس با استفاده از نرم افزار LARS_WG نتایج خروجیهای بارش و دمای مدل HADCM3 با سناریوی A1B در دوره 1410-1390 استخراج گردید. با رویکرد بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آبی در حوضه آبریز از دادههای مذکور بهعنوان دادههای اقلیمی ورودی به مدل SWAT استفاده گردید و مدلسازی کمی و کیفی حوضه برای این دوره صورت گرفت که در آن پارامتر کیفی نیترات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از کاهش قابل توجه میزان دبی (کاهش11/5 درصدی) و افزایش غلظت نیترات (افزایش 26 درصدی)، در سالهای آتی بود که میتواند تاثیرات مخربی بر حوضه آبریز داشته باشد.
بررسی کمی و کیفی,تغییر اقلیم,مدل SWAT,مدل LARS-WG
https://idj.iaid.ir/article_65070.html
https://idj.iaid.ir/article_65070_c6fa5d109c49543bd8263d840ce63bec.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
اثرات برهمکنش ورمیکمپوست و کمآبیاری بخشی ریشه بر میزان مصرف آب، عناصر غذایی پرمصرف و کممصرف در گیاه ذرت
63
75
FA
سهراب
عزیزپور
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی
شاهنظری
0000-0003-1135-8174
مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی ساری
aliponh@yahoo.com
میرخالق
ضیا تبار احمدی
استاد گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
فاطمه
کاراندیش
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه زابل، زابل، ایران
karandish_h@yahoo.com
این پژوهش با هدف کاهش همزمان مصرف آب و کودهای شیمیایی و بهبود جذب عناصر غذایی در گیاه ذرت طی دو فصل زراعی سالهای 1393 و 1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری صورت گرفت. تیمارهای آزمایش شامل تیمارهای آبیاری بهعنوان عامل اصلی (آبیاری کامل (FI)، کمآبیاری تنظیمشده (PRD<sub>65</sub>) و کمآبیاری بخشی ریشه در سطح 65 درصد (PRD<sub>65</sub>)) و تیمارهای کوددهی بهعنوان عامل فرعی (شامل 100 درصد کود شیمیایی (T1)، 50 درصد کود شیمیایی+ 5/5 تن ورمیکمپوست در هکتار (T2) و 11 تن ورمیکمپوست در هکتار (T3)) بود. نتایج نشان داد اعمال همزمان PRD و تیمارهای کودی شامل ورمیکمپوست باعث صرفهجویی بیشتر در مصرف آب شد. تأثیر تیمارهای آبیاری بر تجمع عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز و روی معنیدار ولی بر تجمع مس معنیدار نشد. تأثیر تیمارهای کودی بر تجمع عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، آهن، مس، منگنز و روی معنیدار ولی بر تجمع پتاسیم معنیدار نشد. اختلاف معنیداری بین تیمار PRD و تیمارکودی T2 با تیمار FI و تیمارکودی T2 از نظر تجمع عناصر غذایی و عملکرد مشاهده نشد. لذا در مجموع میتوان اعمال تیمار کمآبیاری بخشی ریشه همراه با استفاده تلفیقی کود ورمیکمپوست+کود شیمایی را در راستای دستیابی به کشاورزی پایدار توصیه نمود.
نیتروژن,تنش خشکی,ماده آلی,مواد شیمیایی
https://idj.iaid.ir/article_65071.html
https://idj.iaid.ir/article_65071_2bc13270f97702c4f759cd8aa44aaf56.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
تحلیل تاثیر نوسان سطح ایستابی بر شاخص سطح برگ کلزا
76
87
FA
احمد
عسگری
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عبد االه
درزی نفت چالی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
abdullahdarzi@yahoo.com
بهبود شرایط رطوبت خاک در شالیزارها بهکمک سیستم زهکشی، بستر مناسبی برای کشت کلزای زمستانه فراهم مینماید. در پژوهش حاضر، بهمنظور بررسی تاثیر زهکشی زیرزمینی بر رشد این گیاه در اراضی شالیزاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کاملاٌ تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل سیستمهای زهکشی موجود در مزرعه متشکل از سه سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی با اعماق زهکش90/0 و 65/0 متر و فواصل زهکشی 15 و 30 متر (D0.90L30، D0.65L30 و D0.65L15: D و L بهترتیب معرف عمق و فاصله زهکشها میباشند) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی شامل چهار خط زهکش به فاصله 15 متر با اعماق 65/0 متر و 9/0 متر به صورت یک در میان (Bilevel) بود. عامل فرعی نیز روزهای بعد از کاشت بودند. در طول دوره رشد، برای تعیین شاخص سطح برگ (LAI)، از 1326 برگ گیاه کلزا بهصورت تصادفی نمونهگیری و سطح آنها بهطور مستقیم اندازهگیری و با نرم افزارDigimizer آنالیز شد. از نرم افزار DataFit9 برای بررسی معادلات ریاضی حاکم بر شاخص سطح برگ کلزا در شرایط متفاوت زهکشی، استفاده شد. خیز سطح ایستابی تا حد زیادی متناسب با الگوی بارش و افت آن تحت تاثیر کارکرد سیستمهای زهکشی بود. از این نظر سیستم Bilevel با میانگین عمق سطح ایستابی 7/64 سانتیمتر بهترین LAI را داشت. حداکثر LAI در 100 تا 114 روز بعد از کاشت رخ داد و بیشترین آن نیز در سیستم زهکشی Bilevel با مقدار 71/4 مشاهده شد. ضمناً توابع زوج با درجات 6 و 8 پیشبینی دقیقتری از LAI در سیستمهای متفاوت زهکشی ارایه دادند. بر اساس نتایج، سیستم زهکشی زیرزمینی دارای عمق و فاصله مناسب، با کنترل عمق سطح ایستابی در زیر ناحیه ریشه، سبب بهبود شاخص سطح برگ کلزا خواهد شد.
اراضی شالیزاری,زهکشی زیرزمینی,معادلات ریاضی,GDD
https://idj.iaid.ir/article_65072.html
https://idj.iaid.ir/article_65072_5fcf144ec822b3f272cf15b03f292e35.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
ارزیابی اثرات اجتماعی پروژههای آب محور در غرب کشور (مطالعه موردی شبکههای آبیاری و زهکشی سد گاوشان)
88
99
FA
امیر
اعظمی
1- دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.
amir.aazami@yahoo.com
امیرحسین
علیبیگی
2- دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
علی اصغر
میرکزاده
3- استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.
علیرضا
دربان آستانه
4- دانشیار، گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران.
بدون شک، ساخت و بهرهبرداری از هر پروژه عمرانی مانند سدها و شبکههای آبیاری و زهکشی، در کنار اثرات مثبت غیرقابل انکار، معمولاً عوارض ناخواسته و ناگریز بر محیط زیست و مجموعه ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی یک منطقه برجای میگذارد. برهمین اساس در این مطالعه اثرات اجتماعی شبکههای آبیاری و زهکشی سد گاوشان و به دنبال آن واکاوی سطح رضایت بهرهبرداران از این شبکهها مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا مقایسهی سطح توسعهیافتگیشاخصهای اجتماعی در روستاهای تحت پوشش شبکهی آبیاری و زهکشی سد گاوشان ضروری به نظر رسید که نتایج نشاندهنده این است که روستای چشمهکبود بالاترین میزان را از نظر بهرهمندی از شاخصهای اجتماعی بهرهبرداری از شبکههای آبیاری و زهکشی در بین 6 روستا دارا است و بعد از این روستا، به ترتیب ضریب توسعهیافتگی روستاهای گوهرچقا، گنداب، سیاه چقا، جلوگیره و خوشینان علیا کاهش یافته است. به استناد دادههایجمعآوری شده، 88 درصد از بهرهبرداران اذعان داشتهاند که شبکههای آبیاری و زهکشی مذکور برای آنها منفعت داشته و 12 درصد از بهرهبرداران هیچ منفعتی نبردهاند. نتایج حاصل از میزان برخورداری روستاییان از هر کدام از منافع حاصل از بهکارگیری شبکههای آبیاری و زهکشی نشاندهنده این است که افزایش درآمد از طریق کشاورزی مهمترین منفعت حاصل از شبکههای آبیاری و زهکشی بوده که 5/81 درصد از روستاییان از آن بهرهمند شدند. از سویی، نتایج حاصل از میزان برخورداری روستاییان از هر کدام از مضرات حاصل از بهکارگیری شبکههای آبیاری و زهکشی نشاندهنده این است که به ترتیب میزان اولویت افزایش نزاع و درگیری در بین کشاورزان از مهمترین مضرات حاصل از بهکارگیری شبکههای آبیاری و زهکشی بوده که 28 درصد از بهرهبرداران از آن متضرر شدند.
سد گاوشان,شبکههای آبیاری و زهکشی,اثرات اجتماعی,رضایتمندی
https://idj.iaid.ir/article_65073.html
https://idj.iaid.ir/article_65073_1f795ade9ac700b55ef7fd8b415cb4b2.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
تاثیر طول آببند قائم بر گرادیان خروجی پاییندست بندهای انحرافی با استفاده از نگاشت همدیس
100
110
FA
سید حسین
مجتهدی
کارشناس ارشد سازههای هیدرولیکی و عضو هیأت علمی گروه مهندسی عمران مؤسسه آموزش عالی اسرار، مشهد
محمود
فغفور مغربی
استاد دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده مهندسی، گروه مهندسی عمران
maghrebi@um.ac.ir
گرادیان هیدرولیکی در انتهای پاییندست و دبی نشت عبوری از زیر بند انحرافی میتواند توسط آببند کنترل شود. در این مقاله، با استفاده از تئوری نگاشت همدیس و در حالت عمق نامحدود لایه نفوذناپذیر، معادلات گرادیان هیدرولیکی نسبت به فاصله از پاییندست سازه و همچنین دبی نشت بدست آمده است. همچنین با توجه به معادلات بدست آمده، نمودارهایی در خصوص تغییرات دبی عبوری نسبت به فاصله از پاییندست سازه و همچنین طول لازم آببند تولید شد. مسئله برای سه حالت مختلف آببند قائم در انتهای پایین دست، آببند قائم در انتهای بالادست و دو آببند قائم در بالادست و پاییندست حل گردید. نتایج نشان داد تاثیر وجود دو آببند در بالادست و پاییندست در کاهش دبی نشت بیشتر از وجود یک آببند در بالادست و یا همان آببند در پاییندست است. همچنین در یک نسبت ثابت طول سازه به طول آببند ، وجود آببند در پایین دست تاثیر بیشتری در کاهش دبی نشت نسبت به آببند بالادست دارد بهطوری که اگر باشد، در فاصله از انتهای پاییندست سازه، تاثیر آببند پاییندست در کاهش دبی نشت، 6 درصد بیشتر از آببند بالادست میباشد.
آببند,بند انحرافی,گرادیان هیدرولیکی,نشت,نگاشت همدیس
https://idj.iaid.ir/article_65074.html
https://idj.iaid.ir/article_65074_6c04f1103c7ee0a2f47fbaacba2352fd.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
استفاده از الگوریتم SUFI-2 در واسنجی اتوماتیک و تعیین عدم قطعیت مدل دوبعدی CE-QUAL-W2 در شبیهسازی دمای مخزن
111
118
FA
محمد تقی
اعلمی
0000-0002-5845-9776
گروه عمران آب دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
mtaalami@tabrizu.ac.ir
حبیبه عباسی
عباسی
دانشیار، دانشکده تحصیلات تکمیلی محیط زیست، دانشگاه تهران - تهران، ایران
*، محمد حسین
نیک سخن
دانشیار، دانشکده تحصیلات تکمیلی محیط زیست، دانشگاه تهران - تهران، ایران
niksokhan@ut.ac.ir
هدف این مطالعه، واسنجی اتوماتیک مدل کیفیت آب در شبیهسازی دمای مخزن میباشد. در این مطالعه، از مدل CE-QUAL-W2 جهت شبیهسازی دمای آب مخزن سد علویان واقع در استان آذربایجانشرقی استفاده شد. تحلیل عدم قطعیت در بعضی مدلها مانند CE-QUAL-W2 به دلیل پیچیدگی و هزینه محاسباتی بالا بسیار مشکل بوده و بسیار نادر است. در این تحقیق، جهت واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل CE-QUAL-W2 از نسخه دوم الگوریتم برازش متوالی عدم قطعیت یا همان SUFI-2 استفاده گردید. نتایج حاصل با استفاده از معیار میانگین خطای مطلق بهعنوان تابع هدف و دو فاکتور اندازهگیری عدم قطعیت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. واسنجی مدل در دوره آبانماه سال 1386 تا شهریور سال 1387 و اعتبارسنجی آن در طی مهرماه سال 1387 تا شهریور ماه سال 1388 انجام گرفت. میانگین خطای مطلق دما در دوره واسنجی و تایید مدل به ترتیب 27/1 و 76/1 درجه سانتیگراد شبیهسازی گردید. مقدار فاکتور عدم قطعیت در دوره واسنجی و تایید مدل به ترتیب 53/0 و 4/0 بدست آمد. نتایج نشان دهنده همگرایی مناسب دادههای مشاهداتی و اندازهگیری شده در طول دوره شبیهسازی بود.
الگوریتم SUFI-2,شبیهسازی دمای آب,عدم قطعیت,مدل CE-QUAL-W2,واسنجی
https://idj.iaid.ir/article_65075.html
https://idj.iaid.ir/article_65075_312cee101a1865e18b96b15d07e2feff.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
ارزیابی روش نسبت فراوانی در پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی دشت الشتر، استان لرستان
119
129
FA
ابراهیم
نوحانی
0000-0002-2692-6253
استادیار گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دزفول، ایران
nohani_e@yahoo.com
ادریس
معروفینیا
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مهاباد، ایران.
خبات
خسروی
دکترای آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
آب زیرزمینی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. کشور ایران با شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک و میانگین بارش سالانه حدود 250 میلیمتر یکی از کمبارشترین کشورهای جهان محسوب میشود. در این تحقیق از روش آماری نسبت فراوانی (FR) بر پایه GIS برای شناسایی و پهنهبندی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی دشت الشتر در استان لرستان استفاده شد. اولین قدم در این تحقیق، شناسایی فاکتورهای موثر بر رخداد و وقوع آب زیرزمینی میباشد. بدین منظور هفت فاکتور موثر که شامل شیب، طبقات ارتفاعی، کاربری اراضی، انحنای زمین، شاخص توان رودخانه (SPI)، زمینشناسی و شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI) مطابق با مطالعات گذشته شناسایی و تهیه شدند. همچنین از بیست و هشت حلقه چاه موجود در منطقه که دارای آبدهی بالای 11 مترمکعب بر ساعت بودند، بیست حلقه چاه برای آموزش مدل و هشت حلقه چاه برای اعتبارسنجی بهکار گرفته شد. نقشه تهیه شده در نهایت به پنج کلاس دارای پتانسیل خیلیکم، کم، متوسط، زیاد و خیلیزیاد طبقهبندی شدند. طبق اعتبارسنجی صورت گرفته، مدل نسبت فراوانی دارای صحت 85 درصدی برای تهیه نقشههای پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی دشت الشتر میباشد. نتایج نشان داد که حاشیههای شمالی و غربی دشت دارای پتانسیل بالا و مرکز دشت دارای پتانسیل متوسط میباشد.
آب زیرزمینی,دشت الشتر,نسبت فراوانی,نقشههای پتانسیلیابی,GIS
https://idj.iaid.ir/article_65148.html
https://idj.iaid.ir/article_65148_83cb4b3f537e0244168baa52e355c2ef.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
ارزیابی خشکسالی در بیرجند با تاکید برشاخص خشکسالی پالمر واسنجی شده و عملکرد نسبی محصول گندم دیم
130
142
FA
فاطمه
حاجیآبادی
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل
فرزاد
حسنپور
دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل
hassanpourir@uoz.ac.ir
مصطفی
یعقوب زاده
گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
mostafa.yaghoobzadeh@gmail.com
حسین
حمامی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
خشکسالی پدیدهی طبیعی و مستمر اقلیمی است که بهطور معمول در تمامی مناطق دنیا رخ میدهد ولی ویژگیها، نوع و شدت آنها از یک منطقه با منطقه دیگر متفاوت است. خشکسالی یک پدیده خزنده بوده به طوری که ابتدا و انتهای مشخصی ندارد و شدت تاثیر کمتر اما سطح بیشتری را نسبت به دیگر بلایا مانند: سیل، زلزله و... دارا میباشد،که در نهایت خسارات بیشتری را نسبت به بلایای دیگر سبب میشود. آستانه خشکسالی با توجه به شرایط مکانی متفاوت است، بنابراین برای حذف اثرات مکانی، آمار نقطهای یک ایستگاه و بهعنوان ایستگاه شاخص هر منطقه قابل استفاده است.در این مطالعه با استفاده از نرمافزار SC-PDSI شدت خشکسالی پالمر برای ایستگاه سینوپتیک بیرجند طی دورهی آماری 2014-1985، در مقیاس سالیانه وماهیانه محاسبه گردید و همچنین روند خشکسالی با استفاده از آزمونهای آماری من کندال و پتیت، بررسی شد و در ادامه ارتباط بین شاخصهای خشکسالی و عملکرد نسبی محصول گندم دیم بررسی شد. با استفاده از آزمونهای همگنی مشخص شد که دادههای بارندگی و دمای هوای ایستگاه همگن بوده و آزمون کفایت دادهها نشان داد که یک دوره 30 ساله برای پایش خشکسالی منطقه کافی میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که تغییرات ناگهانی سری زمانی SPI سالیانه و ماهیانه در سطح ۵ درصد معنیدار است که نقطه تغییر آن ماه می سال 1998 میباشد. همچنین در مورد شاخص PDSI سالیانه و ماهیانه، نتایج حاکی از آن است که تغییرات ناگهانی سری زمانی PDSI سالیانه در سطح ۵ درصد معنیدار است که نقطه تغییر آن ماه فوریه سال 2000 میباشد. همچنین شاخصهای SPI و PDSI روندی همسو با شاخص زراعی عملکرد نسبی گندم دیم داشت و بعد از نقطه تغییر، مقدار ضریب همبستگی شاخص PDSI با عملکرد نسبی گندم دیم 7/0 و میزان همبستگی شاخصSPI با عملکرد نسبی گندم دیم 55/0 بدست آمد.
آزمون من - کندال و پتیت,خشکسالی کشاورزی,روند خشکسالی,عملکرد نسبی,گندم دیم
https://idj.iaid.ir/article_65149.html
https://idj.iaid.ir/article_65149_b58e4aede2341b1c9ee2edfb20e93243.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
بررسی مقایسهای مدل متداول و واسنجی شده شماره منحنی در برآورد سیلاب و رواناب (حوضههای مورد مطالعه: گالیکش، تمر، وطنا، کچیک و نوده در استان گلستان)
143
152
FA
ساناز
دایی
دانش آموخته کارشناسی ارشد ، گروه مهندسی آب دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
میثم
سالاری جزی
گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
meysam.salarijazi@gmail.com
خلیل
قربانی
عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ghorbani.khalil@yahoo.com
مهدی
مفتاح هلقی
گروه مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،ۀ گرگان، ایران
meftahhalaghi@gmail.com
مدل متداول شماره منحنی (SCS-CNT) که بر اساس کاربرد جدول پیشنهادی توسط سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) است به طور گستردهای توسط محققین و مهندسین مورد استفاده قرار میگیرد. لیکن ممکن است ویژگیهای حوضه آبریز مورد بررسی کاملا متفاوت با شرایط استخراج مدل SCS-CNT باشد. واسنجی مدل شماره منحنی (SCS-CNC) میتواند یک راه حل در این زمینه باشد. در این مطالعه، 37 رویداد بارش - رواناب در پنج حوضه آبریز تمر، گالیکش، نوده، وطنا و کچیک (بهترتیب با مساحتهای 1527، 45/401، 65/789 ، 77/10 و 36 کیلومترمربع) در استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت و از 14 رویداد برای مقایسه مدلهای SCS-CNT و SCS-CNC استفاده گردید. مقایسه نتایج بر اساس معیارهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، ناش - ساتکلیف (NSE) و خطای برآورد دبی اوج (PEP) صورت گرفت. معیارهای RMSE و NSEدر 79% موارد بهبود دقت برآورد هیدروگراف و معیار PEP در 86% موارد بهبود دقت برآورد دبی اوج در مدل SCS-CNC نسبت به مدل SCS-CNT را تایید کردند. مدلهای SCS-CNC و SCS-CNT به ترتیب در 8 و 7 رویداد منجر به کمبرآوردی و در 6 و 7 رویداد موجب بیشبرآوردی دبی اوج شدهاند. نتایج موید آن است که کاربرد مدل واسنجی شده شماره منحنی موجب بهبود نتایج شبیهسازی در پنج حوضه مورد مطالعه شده است.
دبی اوج,سیلاب,هیدروگراف,(CN)
https://idj.iaid.ir/article_65150.html
https://idj.iaid.ir/article_65150_9950aa7263e26e6c9132502b650819c0.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
ارایه رابطه ای جامع برای نفوذ آب در خاک بر پایه روش مقیاس سازی
153
164
FA
مرجان
قوچانیان
گروه مهندسی آب- دانشکده کشاورزی-دانشگاه فردوسی مشهد
ma.quchanian@gmail.com
بیژن
قهرمان
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
bijangh@um.ac.ir
علی نقی
ضیایی
0000-0001-6477-5719
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
an_ziaei@yahoo.com
مرتضی
صادقی
استادیار دانشگاه یوتا
نفوذپذیری از مهمترین پارامترهای فیزیکی خاک است، که نقش مهمی در چرخه هیدرولوژی ایفا میکند. تغییرپذیری مکانی خاکها در تحلیل مسایل مربوط به جریان آب در خاک، در سطوح بزرگ مانند حوضه آبریز کاری بسیار مشکل و پرهزینه است. استفاده از روشهای مقیاسسازی راهحلی کاربردی در رابطه با مسایل تغییرپذیری خاکها میباشد. بعد از ارایه نظریه محیطهای متشابه، روشهای مقیاسسازی برای غلبه بر مشکل تغییرپذیری خاکها ارایه شدند. در این تحقیق، معادله ریچاردز در گستره وسیع رطوبتی (رطوبت اشباع تا مقدار باقیمانده رطوبت) برای خاکهای شنی حل شد و با استفاده از مقیاسسازی نتایج حاصل از حل این معادله، مقادیر نفوذ تجمعی مقیاسشده ارایه شد. این مقادیر با شکل سهجملهای معادله فیلیپ تقریب زده شد و با استفاده از مدلهای رگرسیونی، به ازای هر جمله از این معادله، رابطهای تجربی برای نفوذ آب در خاک ارایه شد. سپس با استفاده از دو خاک شنی و رسی و در رطوبت مشخص، عملکرد رابطهی تجربی برای دو سناریوی زمان مقیاسشده 1/0 و 01/0 که شامل زمانهای کوتاه و طولانی میباشند سنجیده شد. از میان چهار سناریوی موجود، بیشترین مقدار خطای جذر میانگین مربعات برابر 0053/0 برای خاک رسی و برای زمانهای طولانی بهدست آمد. علت بالا بودن این معیارنسبت به سایر سناریوها، تاثیر نیروی ثقل در زمانهای طولانی محاسبه شده بود که شرط کاربرد روش مقیاسسازی مورد استفاده در پژوهش، عدم تاثیر نیروی ثقل بر نیروی مویینگی میباشد. همچنین، رابطه نفوذ ارایه شده با مقایسه دادههای مزرعهای اندازهگیری شده توسط بری و همکاران (Barry et al., 1995) روی خاک شنی با ارتفاع ثابت آب روی سطح خاک و بوهنه و همکاران (Bohne et al.,1993) که با استفاده از شبیهساز باران، آزمایش نفوذ را انجام دادند، روی دو خاک رسی در شرایط کشت شده و بدون پوشش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رابطه مذکور قادر است تخمین قابلقبولی (با بیشترین خطای جذر میانگین مربعات 3%) نسبت به مقادیر اندازهگیری شده نفوذ آب در خاک ارایه دهد.
معادله ریچاردز,معادله سه جزیی فیلیپ,مقیاسسازی,نفوذ
https://idj.iaid.ir/article_65151.html
https://idj.iaid.ir/article_65151_197dd0a0deaab51b0dbf0fcb9982a835.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
محاسبه تبخیر - تعرق پتانسیل با استفاده از سنجش از دور و کمترین داده زمینی (مطالعه موردی دشت قزوین)
165
174
FA
مازیار
بهرامی
مربی گروه عمران موسسه آموزش عالی اسرار، مشهد، ایران
bahrami6152@yahoo.com
علی
مختاری
کارشناس بخش پایش ماهوارهای زمین، سازمانی فضایی ایران، مرکز ماهدشت
ali.mokhtari137098@gmail.com
مهدی
بهرامی
دانشجوی ارشد رشته منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران،
m.bahrami9264@ut.ac.ir
یکی از مهمترین اجزای بیلان آبی در یک حوضه و یا در یک دشت تبخیر - تعرق پتانسیل () میباشد. اندازهگیری این پارامتر به صورت میدانی کاری بسیار وقتگیر و هزینهبر است. بنابراین سنجش از دور با امکاناتی که فراهم آورده است ما را قادر ساخته تا با در نظر گرفتن بیلان انرژی در یک محدوده بتوانیم مقدار انرژی رسیده به زمین را که صرف تبخیر - تعرق (ET) میشود محاسبه کنیم. از این رو، در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست 7 و 8 و معادله پرستلی - تیلور (معادله محاسبه بر پایه تابش) میزان گیاه محاسبه شد. الگوریتم محاسبه ماهوارهای با به کارگیری چهار معادله محاسبه بر اساس تابش (پرستلی - تیلور)، آیرودینامیک، ترکیبی (پنمن) و اختلاف دمای روزانه (هارگریوز) مورد ارزیابی قرار گرفت. دادههای هواشناسی از هفت ایستگاه مختلف در دشت قزوین دریافت شد. نتایج نشان داد که الگوریتم ارایه شده به خوبی قادر به تخمین در ایستگاههای هواشناسی میباشد. این الگوریتم بیشترین همبستگی را با برابر با 95/0 و برابر با 6/0 با معادله پرستلی - تیلور به دست آمده از دادههای هواشناسی داشت. همچنین با ارزیابی این الگوریتم در سطح پوشش گیاهی گندم در دشت قزوین، مشخص شد که این الگوریتم به خوبی قادر به تشخیص گیاه در سطح زمین است و مقادیر را با توجه به تغییرات در روند رشد گیاه به صورت دقیقتر نسبت به های به دست آمده از دادههای هواشناسی برآورد میکند. بنابراین، این الگوریتم با در نظر گرفتن سطح پوشش گیاهی میتواند مقادیر بهتر و دقیقتری را از ارایه نماید.
پرستلی - تیلور,تبخیر - تعرق پتانسیل,تصاویر لندست,سنجش از دور
https://idj.iaid.ir/article_65152.html
https://idj.iaid.ir/article_65152_0bdab765d10e4f3cea82c32cca38c55d.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
مدل سه بعدی کانالهای انتقال آب مرکب با بستر صلب و آبرفتی برای تعیین توزیع سرعت و رابطه دبی- اشل
175
185
FA
فرزاد
درویش مجنی
دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی دانشگاه فردوسی مشهد
سعیدرضا
خداشناس
0000000332479653
گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
khodashenas@um.ac.ir
عبدالرضا
ظهیری
دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
تاکنون تحقیقات زیادی برای تعیین توزیع عرضی سرعت جریان و نیز محاسبه دبی در مقاطع مرکب در حالت بستر صلب انجام شده است. این در حالی است که مقاطع مرکب رودخانهای دارای بستر آبرفتی بوده و از نظر هیدرولیکی تفاوت زیادی با کانالهای مرکب با بستر صلب دارند. در حالت بستر رسوبی به دلیل اثر متقابل جریان و رسوبات کف ، فرم بستر به شکل موجدار در میآید و باعث تغییر ضریب زبری آبراهه میشود. همچنین الگوی جریان در مقاطع مرکب سهبعدی بوده و بهتر است از مدلهای ریاضی سهبعدی برای حل مسایل هیدرولیکی این مقاطع استفاده شود. در این تحقیق، با استفاده از نرمافزار FLOW-3D، تغییرات دوبعدی و سهبعدی سرعت جریان در مقاطع مرکب مستقیم با بستر صلب و آبرفتی شبیهسازی شده و با دادههای آزمایشگاهی از موسسه تحقیقات والینگفورد<sup>4</sup> مقایسه شده است. برای این منظور از دادههای توزیع عرضی سرعت و روابط دبی - اشل دو کانال بزرگ مقیاس ذوزنقهای شامل FCF-A با بستر بتنی و FCF-C با بستر ماسهای استفاده شد. نتایج نشان داد که منحنیهای هم سرعت و نیز توزیع عرضی سرعت جریان به دست آمده از نرمافزار FLOW-3D مطابقت مناسبی با دادههای آزمایشگاهی در هر دو بخش مقطع اصلی و دشتهای سیلابی دارند. همچنین نتایج این مقایسهها نشان داد که مقادیر دبی کل جریان به دست آمده از نرمافزار FLOW-3D مطابقت بسیار خوبی با دادههای آزمایشگاهی دارد به طوریکه حداکثر و میانگین خطای نسبی این نتایج برای کانال با بستر صلب به ترتیب 5/5 و 7/2 درصد و برای کانال با بستر آبرفتی به ترتیب 6 و8/3 درصد بدست آمد. در نهایت نتایج بهدست آمده از نرمافزار FLOW-3D با نتایج روش یکبعدی تجزیه قایم مقطع مرکب، روش مقطع واحد، نرمافزار HEC-RAS، روش کوهرنس<sup>5</sup>، روش تقسیم مقطع وزنی، مدل تبادل دبی و نیز نتایج مدل ریاضی مقایسه شدند. این مقایسه کارایی و عملکرد مناسبتر نرمافزار FLOW-3D در شبیهسازی هیدرولیکی جریان در مقاطع مرکب با بستر صلب و آبرفتی را تایید نمود.
بستر رسوبی,توزیع عرضی سرعت,مقاطع مرکب,نرمافزار Flow-3D,واسنجی
https://idj.iaid.ir/article_65153.html
https://idj.iaid.ir/article_65153_f44227ba7f4b98f28a4254ff0b194497.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
مدلسازی هیدرولیکی شبکه آبرسانی فضای سبز با استفاده از EPANET و پیشبینی مشخصات هیدرولیکی آن به کمک هوش مصنوعی
186
198
FA
سعید
فرزین
استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
saeed.farzin@semnan.ac.ir
سید فرهاد
موسوی
مهنندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
fmousavi@semnan.ac.ir
محمدرضا
حسنوند
استاد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
امیرحسین
سلیمی
استاد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
مهسا
دوستمحمدی
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
بروز مشکل در هر یک از بخشهای شبکههای آبرسانی، در اثر پدیدههای ناشی از نوسانات فشار و یا سرعت، میتواند سبب ایجاد اختلال در زندگی مصرفکنندگان گردد. برای جلوگیری از بروز این گونه مشکلات، طراحی مناسب و مدیریت بهینه شبکهها از اهمیت بالایی برخوردار است. در پژوهش حاضر، کنترل فشار و سرعت جهت جلوگیری از بروز مشکلات در شبکه آبرسانی بررسی شده و همچنین مشخصات هیدرولیکی جریان در لولهها توسط شبکه عصبی مصنوعی پیشبینی گردید. در این راستا، ابتدا با زونبندی شهر کنگاور در استان کرمانشاه (به عنوان مطالعه موردی) به نواحی ششگانه براساس پارامترهای توزیع، ترسیم شبکههای آبرسانی فضای سبز برای شهر با دوره طرح 10ساله و جمعیت هدف 95 هزار نفر، بر اساس الگوی آبیاری 22 ساعته در شبانهروز و سرانه فضای سبز 6/29 مترمربع در انتهای دوره طرح انجام گردید. سپس، با استفاده از نرمافزار EPANET به تحلیل فشار، سرعت و دبی در شبکه پرداخته شد. براساس نتایج حاصل، بیشینه فشار در گره 3-3 در ناحیه سوم فشاری روی داد که در حدود 100 متر آب است و بیشینه میزان سرعت در شبکه، در حدود 4/1 متر بر ثانیه بهدست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که دبی استفاده شده برای شبکه با توجه به قطر لولهها و مسیرهای انتخابی در نواحی مختلف در محدوده مناسب میباشد. در ادامه، با استفاده از مقادیر اندازهگیری شده، شبکه عصبی مصنوعی آموزش داده شد و شبکه بهینه با ضرایب همبستگی 87/0 و 85/0 به ترتیب برای فاز آموزش و آزمون، انتخاب شد. سپس دبی، سرعت و افت جریان لوله توسط شبکه بهینه پیشبینی گردید. نتایج نشان دهنده قابلیت بالای شبکه عصبی مصنوعی در تحلیل و پیشبینی مشخصات هیدرولیکی لولههای شبکه آبرسانی بود.
افت فشار,شبکه عصبی مصنوعی,کنگاور,مدیریت شبکه آبرسانی,EPANET
https://idj.iaid.ir/article_65154.html
https://idj.iaid.ir/article_65154_e48f15576392de03fde279929a380081.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
انتخاب مناسبترین معادلههای تجربی تخمین تبخیر-تعرق گیاه مرجع و واسنجی ضرایب آنها برای منطقه رشت
199
208
FA
هدیه
پوریزدانخواه
- دانشجوی دکترای آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدرضا
خالدیان
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
khaledian@guilan.ac.ir
تیمور
رضوی پور
استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
مجتبی
رضایی
0000-0002-5539-2131
موسسه تحقیقات برنج کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
mrezaeii@yahoo.com
با توجه به تغییر اقلیم و خشکسالیهای اخیر، مدیریت صحیح سامانههای آبیاری و منابع آب، بسیار با اهمیت است. از طرفی رسیدن به میزان محصول بهینه با توجه به کمبود آب، مستلزم برآورد درست میزان آب مورد نیاز گیاه است بهطوری که مانع از هدر رفت آب و یا ایجاد تنش آبی در گیاه شود.در این پژوهش، میزان تبخیر-تعرق گیاه مرجع طی سه سال زراعی با استفاده از لایسیمتر اندازهگیری شد. سپس با نرمافزار Ref-ET، میزان تبخیر-تعرق مرجع با 16 معادله تجربی با استفاده از دادههای هواشناسی، برآورد شد. معنیدار بودن اختلاف مقادیر اندازهگیری و برآورد شده با استفاده از نرمافزار SPSSسنجیده شد که معادلههای تجربی هارگریوز و پریستلی تیلور و پنمن (فائو) به عنوان مناسبترین روشها برای منطقه رشت انتخاب شدند. سپس، برای دادههای بهدست آمده از دو سال زراعی و با اعمال رگرسیون غیرخطیدر نرمافزار SPSS، ضرایب بهینه برای دو معادلهی هارگریوز و پریستلی تیلور برآورد شد و با استفاده از دادههای بهدست آمده در سال سوم واسنجی صورت گرفت. مقادیر RMSEو nRMSEبرای ارزیابی محاسبه شد که بهترتیب برای معادله هارگریوز بهینه شده 20/0 میلیمتر بر روز و 60/4 درصد و برای معادله پریستلیتیلور بهینه شده به ترتیب 22/0 میلیمتر بر روز و 5/4 درصد بهدست آمد.
بهینهسازی,پریستلیتیلور,رشت,رگرسیون غیرخطی,هارگریوز
https://idj.iaid.ir/article_65155.html
https://idj.iaid.ir/article_65155_44573068fa0b9b0059bd1329fa8adce7.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
روند توسعه اراضی کشاورزی در حوضه هیرمند افغانستان و چشمانداز آن با استفاده از طبقهبندی شیپایه تصاویر ماهوارهای و مدل ژئومد
209
221
FA
محبوبه
زارع زاده
دانش آموخته دکتری گروه منابع آب دانشگاه تربیت مدرس
mhbbhzare@gmail.com
سعید
مرید
استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
morid_sa@modares.ac.ir
نعمتالله
کریمی
پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب، موسسه تحقیقات منابع آب، وزارت نیرو،
n.karimi@wri.ac.ir
کاوه
مدنی
استاد مرکز سیاستهای محیط زیستی امپریال کالج لندن،
فرشاد
فاطمی
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه شریف
ffatemi@sharif.edu
در برنامهریزی برای حوضههای آبریز پر چالش فرامرزی مانند هیرمند، از مهمترین موارد، ظرفیت توسعه کشاورزی در آنها میباشد. این مهم، هدف این تحقیق قرار گرفته و در آن ابتدا تغییرات کاربری اراضی طی سالهای 1369 و 1392 با استفاده از تصاویر ماهوارهای و روش طبقهبندی شیگرا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از افزایش کشتهای آبی از 10 هزار کیلومترمربع در سال 1369 به حدود 18 هزار کیلومترمربع در سال 1392 و کاهش حدود 70 درصدی سطح اراضی دیم میباشد. در ادامه براساس روش ژئومد و تحلیلهای زنجیره مارکوف، احتمال تغییرات کاربری اراضی آبی در این حوضه و چشم انداز تغییرات مکانی - زمانی آن مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس مجموع، سطح زیر کشت در افق آتی برابر با 25465 کیلومترمربع قابل پیشبینی است که نشان دهنده توان 7465 کیلومترمربع توسعه، میباشد. اما این سطح بدون در نظر گرفتن محدودیت منابع آب میباشد که با لحاظ کردن این محدودیت، حداکثر سطح توسعه برابر با 4366 کیلومترمربع میباشد. بررسی موقعیت مکانی این تغییرات نشان دهنده توسعه در مناطق پاییندست سد کجکی و زیرحوضه ارغنداب میباشد که تهدیدی برای امنیت و محیط زیست شرق کشور محسوب میگردد. از طرفی نیز با توجه به سیاستهای دولت برای کشت فرامرزی، این ظرفیت میتواند برای تعاملات دو کشور و حصول مدیریت برد - برد در حوضه هیرمند مورد توجه قرار گیرد.
حوضه آبریز هیرمند,کاربری اراضی,طبقهبندی شی پایه,تصاویر ماهوارهای
https://idj.iaid.ir/article_65156.html
https://idj.iaid.ir/article_65156_22e34e51fc382d526780d0bd224079d8.pdf
انجمن آبیاری و زهکشی ایران
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
2008-7942
2676-6884
12
1
2018
04
21
ارزیابی روشهای تعیین حریم کیفی چاههای شرب با استفاده از مدل عددی (مطالعه موردی: دشت بیرجند)
222
238
FA
محسن
عزیزی
دانشجوی دکتری منابع آب،گروه علوم و مهندسیآب، دانشگاه بیرجند
علی
شهیدی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
ashahidi@birjand.ac.ir
از بخشهای مهم در سیاست حفاظت از منابع آب زیرزمینی به منظور جلوگیری از مخاطرات سلامتی و زیست محیطی، تعیین حریم حفاظتی چاه میباشد. در این تحقیق ضمن معرفی روشهای شعاع ثابت محاسبهای، تحلیلی KLF و Wysslingو مدل عددی به عنوان متداولترین روشها جهت تعیین حریم حفاظت کیفی چاه، به منظور مقایسه روشهای مذکور از دادههای 6 حلقه چاه شرب روستایی دشت بیرجند استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد کهحریم کیفی ترسیمی روش شعاع ثابت محاسبهای بخش قابل ملاحظهای از حریم کیفی ترسیم شده توسط مدل عددی در بخش بالادست چاه را در بر نمیگیرد. حریم کیفی ترسیمی روشهای تحلیلی Wyssling و KLF در مقایسه با حریم کیفی مدل عددی از نظر شکل ظاهری باریک و کشیده بوده و بخش قابل ملاحظهای از فواصل جانبی حریم مدل عددی را پوشش نمیدهند وحریم حفاظتیکیفی بالادست محاسبه شده همواره از حریم کیفی بالادست مدل عددی بیشتر میباشد. بهترین همپوشانی حریم روشهای شعاع ثابت محاسبهای، تحلیلی Wysslingو KLF با حریم کیفی عددی به ترتیب با درصد کارآمدی12/67%، 35/64% و 03/60% برای زمان حرکت یک سال میباشد و با افزایش زمان حرکت از همپوشانی آنها با مدل عددی کاسته میشود. به طور کلی مدل عددی دقیقترین روش جهت ترسیم حریم حفاظت کیفی چاه میباشد ولی در صورت عدم وجود داده، زمان، سرمایه و تخصص کافی استفاده از روشهای سادهتری مانند شعاع ثابت و تحلیلی نیز از دقت قابلقبول برخوردار خواهد بود.
حریم حفاظتی,دشت بیرجند,مدل عددی
https://idj.iaid.ir/article_65157.html
https://idj.iaid.ir/article_65157_ad4360414aad6ef5d51f4f8bcd739807.pdf