TY - JOUR ID - 110743 TI - بررسی قابلیت الگوریتم بهینه‌سازی ملخ در بهره‌برداری بهینه از مخازن آب سطحی با رعایت قیودات اطمینان‌پذیری JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - معصومی, فریبرز AU - سلیمی, نگین AU - ظفری, نگین AD - استادیار گروه آموزشی مهندسی عمران، دانشگاه محقق اردبیلی AD - گروه مهندسی عمران دانشگاه محقق اردبیلی Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 14 IS - 2 SP - 579 EP - 592 KW - تامین آب کشاورزی KW - بهره‌برداری برقآبی KW - سد دز KW - الگوریتم بهینه‌ساز ملخ KW - الگوریتم ژنتیک DO - N2 - استفاده از الگوریتم‌های بهینه‌سازی فراکاوشی در بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های مخازن آب سطحی در سال‎های اخیر گسترش زیادی پیدا کرده است. دلیل این امر را می‌توان در تنوع و تعداد قیودات بهره‌برداری از این سیستم‌ها، تعداد زیاد متغیرهای تصمیم مساله و نیز تعدد اهداف بهره‌برداری از این مخازن دانست. در این پژوهش، قابلیت الگوریتم بهینه‌سازی ملخ به عنوان یکی از الگوریتم‌های بهینه-سازی فراکاوشی جدید در مساله بهره‌برداری از سدهای مخزنی مورد بررسی قرار گرفته است. سد مخزنی دز به عنوان مطالعه موردی در این تحقیق انتخاب شده و بهره‌برداری از این سد در دو حالت بهره‌برداری برای مصارف کشاورزی، بهره‌برداری برقآبی مورد بررسی قرار گرفته است. گام‌ زمانی بهره‌برداری در این تحقیق، ماهانه و طول دوره‌های بهره‌برداری نیز 5 ساله، 10 ساله، 20 ساله و 40 ساله انتخاب شده است. علاوه بر قیودات متداول در مدلهای بهره‌برداری از مخزن، رعایت قیودات اطمینان‌پذیری زمانی، اطمینان‌پذیری حجمی و نیز تامین حداقل درصدی از نیاز ماهانه در ماههای دارای کمبود، جزء قیودات مدل‌های بهره‌برداری در این تحقیق هستند. نتایج این تحقیق نشان داد که در گزینه‌های مختلف، الگوریتم بهینه‌ساز ملخ توانسته جواب بهینه را حدوداً بین 5/0 الی 12 درصد بهبود بخشد. البته با افزایش تعداد متغیرهای تصمیم، کارآیی این الگوریتم نسبت به الگوریتم ژنتیک کمتر می‌شد. در ارتباط با پایداری جوابها نیز، در اغلب موارد الگوریتم بهینه‌ساز جواب بهتری بدست می‌داد. در مورد بحث زمان اجرا، همگرایی الگوریتم ملخ در حدود 20 الی 50 درصد سریع‌تر نسبت به الگوریتم ژنتیک اتفاق می‌افتاد. در مجموع مطالعه حاضر، کارآیی مناسب این الگوریتم را در حل مساله بهره-برداری از مخزن نشان داد. UR - https://idj.iaid.ir/article_110743.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_110743_dbf778244e00317789167395fd54851f.pdf ER -