TY - JOUR ID - 114883 TI - ارزیابی ریسک خشکسالی هواشناسی با استفاده از تکنیک زنجیره مارکوف و معرفی مدل پیش‌نگری دوره‌های آتی تحت تاثیر تغییر اقلیم (مطالعه موردی: زیرحوضه آبریز افین) JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - کواکبی, غزاله AU - موسوی بایگی, محمد AU - علیزاده, امین AU - مساعدی, ابوالفضل AU - جباری نوقابی, مهدی AD - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد/ دانشکده کشاورزی/ گروه علوم مهندسی آب AD - استاد گروه علوم و مهندسی آب- دانشکده کشاورزی - دانشگاه فردوسی مشهد AD - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد AD - استا یار گروه علوم ریاضی دانشگاه فر وسی مشهد، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 14 IS - 4 SP - 1107 EP - 1120 KW - ریسک طبیعی KW - ریسک خشکسالی KW - پرسش‌نامه KW - تغییر اقلیم KW - CORDEX DO - N2 - خشکسالی یکی از پدیده‌های طبیعی و مکرر اقلیمی است که اثرات متنوعی بر بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ایجاد کرده‌است. خشکسالی به‌تنهایی یک چالش محسوب نمی‌شود بلکه بسته به میزان درجه آسیب‌پذیری و تاثیری که بر بخش‌های مختلف، شامل عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ایجاد می‌کند، آغاز کننده یک بحران است. از این‌رو در این مطالعه سعی شده‌است تا با استفاده از تعریف ریسک طبیعی، میزان ریسک خشکسالی برای دوره پایه محاسبه و با استفاده از روش‌های مختلف، بهترین مدل برای پیش‌نگری میزان آن، برای دوره‌های آتی تحت تاثیر اقلیم، براورد شود. براین اساس با استفاده از دو شاخص خشکسالی هواشناسی SPEI و eRDI میزان مخاطره خشکسالی برای سال‌های 2015-1983 محاسبه شد. سپس با استفاده از پرسش‌نامه، میزان درجه آسیب‌پذیری برای منطقه افین، تعیین گردید. پس از براورد میزان ریسک در این دوره زمانی، با کمک تکنیک آماری زنجیره مارکوف، خصوصیات ریسک خشکسالی منطقه بدست آمد. با استفاده از چهارروش مدل‌سازی، بهترین مدل پیش‌نگری میزان ریسک خشکسالی مشخص و با استفاده از مقادیر متغیرهای هواشناسی مورد مطالعه بدست آمده از سه مدل اقلیمی پروژه CORDEX، مقدار ریسک خشکسالی برای سال‌های 2100-2020 پیش‌نگری گردید. نتایج این مطالعه، کاهش میزان ریسک برای سال‌های 2046-2020 و افزایش آن برای سال‌های 2100-2047 را براساس دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 در مقایسه با دوره زمانی 2015-1983 نشان داد. UR - https://idj.iaid.ir/article_114883.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_114883_627e4b78ebfd4ffa2407c8ad4061b450.pdf ER -