TY - JOUR ID - 134864 TI - حسابداری آب ضرورتی برای ساماندهی اطلاعات، گزارش‏ دهی، برنامه ‏ریزی و ارزیابی منابع و مصارف آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز رخ-نیشابور) JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - خزاعی, سحر AU - رایینی, محمود AU - داوری, کامران AU - شفیعی, مجتبی AD - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی- گروه مهندسی آب- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران AD - استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران AD - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی- دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - استادیار پژوهش- گروه هیدروانفورماتیک، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق- مشهد، مشهد، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 15 IS - 4 SP - 828 EP - 841 KW - سناریوپردازی KW - شورای عالی آب KW - طرح احیا و تعادل بخشی KW - کاربرگ KW - نشانگرها DO - N2 - یکی از عوامل اصلی ایجاد بحران آب در کشور نبود یک چارچوب ساماندهی شده دقیق برای آگاهی‌رسانی در زمینه اجزای تراز آبی و کاربری‌های آب است. بنابراین استفاده از یک چارچوب حسابداری آب به عنوان یک ضرورت مطرح می‏شود. هدف از این پژوهش نشان دادن ظرفیت چارچوب WA+ برای تهیه حساب‏های آب در حوضه رخ –نیشابور است که در چهار بخش اصلی ساماندهی اطلاعات، گزارش‏دهی، برنامه‏ریزی و ارزیابی ارائه شده است. بخش ساماندهی‏ اطلاعات دربرگیرنده گردآوری آمار از منابع مختلف از جمله تصاویر ماهواره‏ای و مدل‏سازی است. بخش برنامه‏ریزی دربرگیرنده سناریوپردازی است که در این پژوهش هم‏راستا با مصوبات شورای عالی آب، دو سناریوی کاهش برداشت از آبخوان در نظر گرفته شد. گزارش‏دهی با تکمیل کاربرگ‏های مختلف WA+ برای سه سال تر، نرمال و خشک در حالت واقعی و شرایط سناریوها انجام شد. بخش ارزیابی به کمک نشانگرها برای هر کاربرگ و برای شرایط واقعی و سناریوها ارائه شد. نتایج بررسی وضعیت آب در حوضه نشان داد که در حوضه رخ-نیشابور هر سال افت شدید ذخیره آبخوان رخ می‏دهد. همچنین نزدیک به 80 درصد بارش در حوضه تبخیر و از دسترس خارج می‏شود. در نهایت یافته‏های به کارگیری سناریوهای کاهش برداشت از آبخوان (مطابق با طرح احیا و تعادل‏بخشی) نشان داد که اگر برداشت از آبخوان به اندازه آب تجدیدپذیر شود کسری مخزن سالانه به صفر رسیده و به ذخیره آن افزوده خواهد شد. UR - https://idj.iaid.ir/article_134864.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_134864_eb40db0fa84b47983a714e0e15be93b4.pdf ER -