TY - JOUR ID - 134873 TI - اثر کم‌آبیاری و بیوچار بر روی خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ریحان JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - فخرآبادی, حامد AU - خوش سیمای چنار, مرتضی AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج AD - دانشجوی دکترا آبیاری و زهکشی / گروه آبیاری و آبادانی دانشکده مهندسی و فناورزی کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 15 IS - 4 SP - 941 EP - 954 KW - بیوچار KW - تنش آبی KW - رشد گیاه KW - ریحان KW - بهره وری آب DO - N2 - بیوچار به عنوان اصلاح‌کننده آلی خاک، سبب بهبود ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، افزایش فراهمی عناصر غذایی، کاهش آبشویی عناصر و در نهایت افزایش تولیدات زراعی می‌شود. تنش رطوبتی نیز یکی از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده رشد گیاهان است. خاک‌های مناطق خشک حاوی مقدار کمی مواد آلی بوده و به دلیل pH بالا، با مشکل کمبود عناصر غذایی روبه‌رو هستند. این مطالعه به منظور بررسی اثر بیوچار بر رشد و غلظت عناصر غذایی در گیاه ریحان تحت تنش آبی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در کرج انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح آبیاری کامل، ;کم آبیاری 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه ریحان (a1, a2, a3) و سه سطح کاربرد بیوچار 10، 5 و 0 درصد حجمی هر گلدان (b1, b2, b3) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات مورفولوژیکی اندازه‌گیری شده (وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه) نشان داد که این صفات تحت تأثیر سطوح مختلف کم‌آبیاری و کاربرد بیوچار اختلاف معنی‌داری داشتند؛ به طوری که بالاترین مقدار هر یک از این صفات در تیمار آبیاری کامل و کاربرد 10 درصد حجمی بیوچار (a1b1) و پایین‌ترین مقدار آن در تیمار کم‌آبیاری 50 درصد نیاز آبی و بدون کاربرد بیوچار (a3b3) مشاهده شد. بیشترین درصد عناصر غذایی نیتروژن (2.83درصد)، فسفر (0.16 درصد) در تیمار تنش آبی متوسط و کاربرد 10 درصد حجمی بیوچار (a2b1) و بالاترین درصد پتاسیم (1.21 درصد) در تیمار a3b1 مشاهده شد. همچنین بالاترین بهره وری آب بر اساس وزن تر (3.53 کیلوگرم بر مترمکعب) و خشک (0.44 کیلوگرم بر مترمکعب) برگ گیاه ریحان در تیمار a3b1 بدست آمد. بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری نمود که کاربرد بیوچار در شرایط تنش آبی نقش موثری در بهبود جذب عناصر غذایی داشته که در نهایت منجر به افزایش رشد رویشی و بهره وری آب گیاه ریحان می‌شود. UR - https://idj.iaid.ir/article_134873.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_134873_93f121c03105858ae54da5b2ad5178e3.pdf ER -