TY - JOUR ID - 144616 TI - کارایی حسگرهای نوری اندازه‌گیری رطوبت خاک در شرایط شوری آب آبیاری JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - رحیمیان, محمدحسن AU - آزادفر, سیدسعید AU - دهقانی, فرهاد AU - غلامی, حسن AU - بیرامی, حسین AD - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران AD - مشمول مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران AD - علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، یزد، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 16 IS - 1 SP - 1 EP - 11 KW - سنجنده (حسگر) KW - شوری KW - رطوبت حجمی خاک KW - واسنجی DO - N2 - هدف این پژوهش ارزیابی حسگرهای نوری اندازه‌گیری رطوبت خاک تحت شرایط مختلف از نظر شوری آب آبیاری است. این حسگرها بر اساس تکنیک‌ سنجش از نزدیک (از نوع فعال) بوده که بازتاب‌های ساطع‌شده توسط اجسام را در یک محدوده طول موج مشخص (300 تا 1100 نانومتر) اندازه‌گیری می‌کند. بدین منظور 4 تیمار شوری آب آبیاری با شوری‌های 2، 6، 10 و 16 دسی زیمنس بر متر و با 4 تکرار برای ایجاد محیط کنترل‌شده خاک مرطوب و انجام آزمایش در نظر گرفته شد. همزمان با قرائت‌های سنسورها، رطوبت خاک تیمارهای آزمایشی با استفاده از ترازوی دقیق الکترونیکی اندازه‌گیری شدند و اقدام به برازش معادلات مناسب بین قرائت‌های سنسور و رطوبت حجمی خاک در هر تیمار شد و نهایتاً این معادلات مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین دقت حسگر مذکور در شوری 2 دسی‌زیمنس بر متر اتفاق افتاده‌است. ضریب تبیین 92/0، جذر میانگین مربعات خطای 02/0 و ضریب نش ساتکلیف92/0 نشان‌دهنده دقت بالای حسگر در این تیمار نسبت به سایر تیمارهای آزمایش است. برای سطوح شوری 6 و 10 دسی‌زیمنس بر متر نیز اگرچه دقت سنسورها نسبت به تیمار قبلی کاهش یافته، اما می‌توان از خطاهای موجود چشم‌پوشی کرد و این حسگر را برای اندازه‌گیری رطوبت حجمی خاک در شوری‌های مذکور مناسب دانست. اما در سطح شوری 16 دسی‌زیمنس بر متر، دقت حسگر به شدت کاهش یافته و ضریب نش- ساتکلیف (NSE) به مقدار غیرقابل قبول 55/0 تنزل کرده است. بنابراین، با توجه به نتایج کسب شده از این پژوهش، حسگر مذکور با اطمینان برای پایش رطوبت خاک‌هایی که با شوری‌های کمتر از 10 دسی‌زیمنس بر متر آبیاری می‌شوند، قابل توصیه بوده و کارایی لازم برای برنامه‌ریزی‌های آبیاری را دارد. UR - https://idj.iaid.ir/article_144616.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_144616_0aea72d96c1fc468f158cd79587e098d.pdf ER -