انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Preparation of Water Requirement Maps of Maize by Comparing Geostatistical and Deterministic Methodsتهیه نقشههای نیاز آبی ذرت با مقایسه روشهای زمینآماری و قطعی70872159586FAمحمد اسماعیل کمالیدانشجوی دکترای علوم و مهندسی آب- آبیاری و زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانعلیرضا فرید حسینیعلوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانحسین انصاریاستاد گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایرانمحمدعلی غلامی سفیدکوهیدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریJournal Article20170613Preparation of maize water requirement maps in Mazandaran province was considered in the current study. The 10-day maize water requirement firstly was computed in the weather stations postitions using the FAO 2-stage approach. Reference evapotranspiration (ET0) was computed by FAO modified Penman-Monteith method and climate data from 51 weather stations. Crop coefficients were considered in 4 satages during growing season. To evaluate the spatial structure of the data, Trend and Aanisotropy in the data were analyzed. After computing experimental semivariances and selecting the best semivariogram model on the basis of the lower Residuals Sums of Squares (RSS), data were interpolated by deterministic (Inverse Distance Weighting, Global Polynomial Interpolator and Local Polynomial Interpolator) and geostatistical (Ordinary Kriging and Universal Kriging) methods. The interpolation accuracy was compared based on cross validation technique and showed that Global Polynomial Interpolator and Ordinary Kriging had the same results and were better than the other methods. Maps showed that the highest amount of ET0 occurs in August (Mordad) and 4.05 to 4.78 mm/day and lowest amount occurs in January (Dey) and 1.05 to 1.27 mm/day. Also, the highest amount of silage maize water requirement occurs in third decade of June and two first decade of July (Tir) and 4.27 to 5.15 mm/day. The highest value of maize water requirement occurs in third decade of July (Mordad) and 4.41 to 5.21 mm/day, too. The computed and predicted silage maize water requirement for Dasht-e-naz station in the current study is lower 45.8 and 45 percent than the Reference Book results. Also, the computed and predicted maize water requirement for Dasht-e-naz station in current study is higher 71.9 and 75 percent than the National Water Document results.در این تحقیق تهیه نقشه نیاز آبی ذرت در استان مازندران مدنظر قرار گرفت. نیاز آبی ذرت در دورههای 10 روزه به روش دو مرحلهای فائو در موقعیت ایستگاههای هواشناسی بدست آمد. تبخیر- تعرق مرجع (ET0) به روش فائو- پنمن- مانتیث و با استفاده از دادههای 51 ایستگاه هواشناسی محاسبه شد. ضرایب گیاهی نیز در 4 مرحله رشد مدنظر قرار گرفت. برای تعیین تابع رفتاری دادهها، آنالیز روند و ناهمسانگردی انجام شد. پس از محاسبه نیمتغییرنمای تجربی و انتخاب بهترین مدل نیمتغییرنما بر اساس کمترین مقدار مجموع باقیمانده مربعات (RSS)، دادهها با روشهای قطعی شامل وزندهی عکس فاصله، توابع پایه شعاعی، چند جملهای سراسری و چند جملهای موضعی و روشهای زمین آماری از خانواده کریجینگ درونیابی شدند. خطای درونیابی با استفاده از تکنیک اعتباریابی متقابل بدست آمد و نشان داد که روشهای چند جملهای سراسری و کریجینگ معمولی نتایج مشابهی را دارا و بهتر از سایر روشها بودند. نقشهها نشان دادند که بیشترین مقدار ET0 در ماه مرداد و 78/4-05/4 میلیمتر در روز و کمترین مقدار آن در ماه دی و 27/1-05/1 میلیمتر در روز بدست آمد. همچنین بیشترین مقدار نیاز آبی ذرت علوفهای در تیرماه و 15/5-27/4 میلیمتر در روز و برای ذرت دانهای در دهه اول مرداد و 21/5-41/4 میلیمتر در روز بدست آمد. نیاز آبی محاسباتی و پیشبینی شده ذرت علوفهای برای ایستگاه دشت ناز در این تحقیق از نتایج کتاب مرجع 8/45 و 45 درصد کمتر است. همچنین نیاز آبی محاسباتی و پیشبینی شده ذرت دانهای برای ایستگاه دشت ناز در این تحقیق از نتایج سند ملی 9/71 و 75 درصد بیشتر است. انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222General equation for recession of water in border irrigationارایه معادله عمومی پسروی آب در آبیاری نواری72273559833FAمحمد مهدی چاریدانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه فردوسی مشهد و عضو هیئت علمی دانشگاه زابل، مشهد، ایرانکامران داوریاستاد گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانبیژن قهرماناستاد گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانعلی نقی ضیاییدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران0000-0001-6477-5719Journal Article20161003Determination of recession curve for evaluation of border irrigation is of prime importance. Due to variability of soil types, as well as initial and boundary conditions in border irrigation, water advance rate varies considerably indifferent borders. In recent years,scaling approach has been adopted to reduce number of measurements, and to formulate governing equations. The aim of this study was to develop a unique equation, independent of initial and boundary conditions, for evaluation of water recession in borders,by using scaling approach. For this purpose,we considered kinematic wave model and Philip’s 2-termequation for border irrigation. The scaling factor was defined, so as the kinematic wave equation is independent of initial conditions and soil properties.Results showed that the scaling factor follows Log-normal distribution. A quadratic equation was fitted to define recession of water. The equation was evaluated for 25 borders under cultivated and uncultivated and inciuding different slopes of 0.001 to 0.005, roughness of 0.017 to 0.211, length of 91.4 to 100 m and flow rate of 0.08 to 0.16 m<sup>3</sup>/min.m.For indices of coefficient of determination (R2), comparison with perfect line of agreement, percentage of model prediction error (Er), and percentage of average relative error (E<sub>a</sub>) were used. The results showed that the proposed equation based on scaling performed well (R<sup>2</sup> =0.94, λ=1.046, Er=4.6 and Ea=7.52). Results showed that the mean absolute percent error for recession time was 6.78 and 8.08 for uncultivated andcultivated border, respectively,which are nearly the same. On the overall, border recession was simulated under scaling method which is simple and independent of soil type.تعیین منحنی پسروی جهت ارزیابی آبیاری نواری دارای اهمیت بسیاری میباشد. با توجه به متغیر بودن نوع خاک و همچنین شرایط اولیه و مرزی در آبیاری نواری، سرعت پسروی آب در نوارهای مختلف بسیار متفاوت میباشد. در سالهای اخیر روش مقیاسسازی به عنوان ابزاری جهت کاهش دادههای اندازهگیری و تدوین و فرموله کردن معادلات مربوط در مسایل آب و خاک مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، ارایه معادلهای یکتا و مستقل از شرایط اولیه و خاک، جهت پسروی آب در نوار با استفاده از مقیاسسازی است. برای این منظور، آبیاری نواری با استفاده از مدل موج سینماتیک و کاربرد معادله نفوذ فیلیپ دو جملهای برای مولفهی نفوذ، حل گردید. عوامل مقیاس به گونهای تعریف شدند که معادله موج سینماتیک مستقل از شرایط اولیه و خاک گردد. نتایج نشان داد که عوامل مقیاس مورد استفاده در این تحقیق از توزیع لوگ- نرمال پیروی میکنند. از آنجا که منحنیهای پسروی مقیاسشده به معادلهی مشخصی میل میکردند در نتیجه، معادلهی درجه 2 جهت پسرفت آب در نوار ارایه گردید. معادلهی بهدست آمده با استفاده از مقیاسسازی، برای 25 نوار شامل نوارهای کشت نشده و نوارهای کشت شده و شیبهای 001/0 تا 005/0، زبری 017/0 تا 211/0، طول 4/91 تا 100 متر و دبی 08/0 تا 16/0 مترمکعب بر دقیقه بر متر مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت ارزیابی، از چهار شاخص آماری ضریب تبیین (R<sup>2</sup>)، توزیع نسبت به خط 45 درجه (λ)، درصد متوسط خطای پیشبینی مدل (E<sub>r</sub>) و درصد متوسط خطای نسبی مدل (E<sub>a</sub>) استفاده گردید. نتایج نشان داد که معادله ارایه گردیده با استفاده از مقیاسسازی با 94/0R<sup>2</sup>=، 046/1=λ، 6/4=E<sub>r</sub> و 52/7=E<sub>a</sub> به شکل مناسبی کار پیشبینی منحنی پسروی را انجام میدهد. نتایج نشان داد که میانگین درصد مطلق خطا برای زمان پسروی در نوارهای کشت نشده برابر با 78/6 و برای نوارهای کشت شده برابر 08/8 بوده و دقت معادله ارایه گردیده برای هر دو شرایط کشت شده و کشت نشده مناسب میباشد. به طور کلی، نتایج نشان داد که معادلهی به دست آمده از روش مقیاسسازی، با توجه به شکل ساده و عدم وابستگی به نوع خاک، با دقت قابل قبولی پسروی آب در نوار را پیشبینی می کند.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Assessment of modern irrigation systems in Qom provinceارزیابی سامانههای نوین آبیاری استان قم73674959834FAخالد احمدآلیاستادیار گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران0000-0001-6517-5838هادی رمضانی اعتدالیاستادیار گروه مهندسی آب، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)نازگل حسینیپژوهکارشناس ارشد آبیاری و زهکشیJournal Article20170405In the present study, the state of pressurized irrigation systems in Qom province was investigated. Regarding the fact that by 2016, 81% of pressurized irrigation systems in this province are local and 19% are sprinkler, therefore, 11 local and 3 sprinkler irrigation systems (including solid-set with portable sprinklers, wheel move, and center pivot) were selected for investigation. First, the water and soil characteristics of the fields were studied then coefficient of uniformity (CU), distribution uniformity (DU), the yield of potential application efficiency of low quarter (PELQ), the yield of application efficiency of low quarter (AELQ) and adequacy of irrigation (AD<sub>irr</sub>) indexes were calculated. Obtained results showed that the mentioned indexes were 74.6, 60.8, 62.6, 62.6, 62% for solid-set with portable sprinkler, 57.6, 44.7, 76.1, 71.3, 86% for wheel move, and 81, 63, 85, 85, 71% for center pivot, respectively, and the weighted average of DU, PELQ and AELQ for local irrigation were 53.9, 45.3 and 53.9 %, respectively. Finally, the observed problems of system operation were analyzed and it was found that the main reasons of low performance were due to the management and some were due to the design and performance phases.در این مطالعه به بررسی وضعیت سامانههای آبیاری تحت فشار استان قم پرداخته شد. با توجه به اینکه 81 درصد سامانههای اجرا شده تا سال 1395 موضعی و 19 درصد مابقی بارانی بودند بنابراین در این مطالعه 11 سامانه موضعی و سه سامانه بارانی (کلاسیک ثابت آبپاش متحرک، ویلموو[1] و سنترپیوت[2]) مورد بررسی قرا گرفت. ابتدا به بررسی خصوصیات آب و خاک مزارع پرداخته شد سپس شاخصهای ضریب یکنواختی (CU)، یکنواختی توزیع (DU)، بازده پتانسیل کاربرد آب در ربع پایین (PELQ)، بازده واقعی کاربرد آب در ربع پایین (AELQ) و کفایت آبیاری (AD<sub>irr</sub>) محاسبه شد. نتایج نشان داد که درصد شاخصهای مذکور به ترتیب برابر 6/74، 8/60، 6/62، 6/62 و 62 درصد برای کلاسیک ثابت آبپاش متحرک، 6/57، 7/44، 1/76، 3/71 و 86 درصد برای ویلموو، 81، 63، 85، 85، و 71 درصد برای سنترپیوت و میانگین وزنی با وزن مساحت مزرعه برای سه شاخص DU، PELQ و AELQ به ترتیب 9/53، 3/45 و 9/53 درصد برای آبیاری موضعی بدست آمد. در نهایت با بررسی مسایل و مشکلات مشاهده شده در حین کار سامانهها ملاحظه شد که اغلب مشکلات مربوط به فاز بهرهبرداری و برخی نیز مربوط به فازهای طراحی و اجرا میباشد.<br /> <br clear="all" /><br /> <br /> انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Considering Virtual Water Trade Strategy of Crops and Horticultural Products in Iranبررسی راهبرد تجارت آب مجازی محصولات زراعی و باغی در ایران75076259835FAنرگس صالح نیااستادیار، عضو هیات علمی، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد.مهدی باستانیدانشجوی دکتری اقتصادکشاورزی، سیاست و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران.تهران، ایرانJournal Article20170416Nowadays, water scarcity due to the climate change and uneven distribution of rainfall in most regions and countries, including Iran, has become a serious concern and the most important obstacle to the country's economic development. Trade, as a means to avoid unnecessary water resources outflow, with a focus on virtual water trade strategy, can play a key role in achieving economic development. This study aims at assessing the virtual water approach in terms of trade in agricultural and horticultural crops. In this regard, the export and the import of each horticultural and agricultural crops in 1393, has been analyzed from the point of virtual water trade theory; Then some strategic recommendations has been presented about optimal management of water resources. Results shows that, in 1393, Iran has traded in the horticultural and agricultural subsectors with crops importing; In essence of this issue it has saved the amount of 9719.35 million cubic meters of domestic water resources which can be used in industry and can make more added values. Moreover, according to the significant contribution of agricultural commodities exchanges in trade, and especially the traditional operating system which then leads to suboptimal use of resources like water, virtual water-based trade can be mentioned as a strategy with an effective role in improving water efficiency and saving resources.امروزه مسئلهی کمبود آب با توجه به تغییرات اقلیمی و توزیع نامتوازن نزولات جوی در اکثر مناطق و کشورها از جمله ایران، به یک نگرانی جدی تبدیل شده و مهمترین مانع توسعه اقتصادی این کشورها محسوب میشود. تجارت به مثابهی ابزاری در جهت جلوگیری از خروج غیرضروری منابع آبی، با تمرکز بر استراتژی تجارت آب مجازی، میتواند نقش مهمی در دستیابی به توسعهی اقتصادی کشورها ایفا میکند. هدف از مطالعهی حاضر بررسی تجارت محصولات باغی و زراعی به لحاظ رویکرد آب مجازی میباشد. در این راستا، تلاش شده است ابتدا صادرات و واردات هر یک محصولات زراعی و باغی در سال 1393، از دیدگاه نظریه تجارت آب مجازی تجزیه و تحلیل و سپس پیشنهادات راهبردی دربارهی مدیریت بهینه منابع آبی کشور ارایه شد. نتایج نشان میدهد کشور ایران با انجام تجارت در زیر بخش زراعت و باغبانی در سال 1393 با ورود محصولات به کشور به میزان 35/9719 میلیون مترمکعب آب از منابع آب داخلی حفظ و صرفهجویی کرده است که میتواند با استفاده از آن در صنعت، با ارزش افزودهی بیشتری ارزآوری کند. همچنین با توجه به سهم قابل توجه مبادلات کالاهای کشاورزی از تجارت و سنتی بودن نظام بهرهبرداری که به دنبال آن مصرف غیربهینه منابع از جمله منبع آب را به دنبال دارد، پیشنهاد میشود به مسئلهی تجارت بر مبنای آب مجازی بهعنوان استراتژی راهبردی، در جهت بهبود کارایی آب و صرفهجویی در منابع توجه شود.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222The Effect of Polyacrylamide for Splash Erosion Control in Rainfall Different Durationsاثر پلی اکریل آمید در کنترل فرسایش پاشمانی در زمانهای مختلف بارش76377159840FAنفیسه قزل سفلودانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه اردکانمهدی بروغنینویسنده مسئول: دکتری مهندسی آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی نور، دانشگاه تربیت مدرسسمیه سلطانیگرد فرامرزیاستادیار گروه آبخیزداری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکانJournal Article20170416Splash erosion is the first stage in the process of water erosion that results of disperse particles soil with rain drops. This study was conducted to determine the effects of different rate of Polyacrylamide, PAM, (0, 0.2, 0.4, and 0.6 gram per square meter) on marl soils in rainfall different durations (10, 20 and 30 minute) using FEL3 rainfall simulator with rain intensity 120 mm/hr at laboratory. The results showed that all of the PAM levels (0, 0.2, 0.4 and 0.6) in the three rainfall durations (10, 20 and 30 minute) had significant differences in decreasing splash erosion in comparison with control treatment. However the interaction effect of rain duration and PAM levels, were not statistically significant. Low rate of PAM (0.2 g.m<sup>2</sup>) cannot control splash erosion as well as, however decreased it less. The statistical analyzes showed there was no statistical significance noted at a rain duration of 10 min, however at rain duration 20 and 30 min, with different amounts of PAM, there was a significant difference in splash erosion control. When rain duration increased from 10 to 30 minute, the splash erosion enlarged. So, the splash erosion decreased due enhancement of PAM level, as the most effect was observed in rain duration 30 min and 0.6 g.m<sup>2</sup> PAM rate respect to control treatment which is 21.2% effective in decreasing erosion.فرسایش پاشمانی، مرحلهی اولیهی فرسایش آبی است که با برخورد قطرات باران به سطح خاک سبب جدا شدن ذرات خاک میگردد. در این تحقیق به بررسی تاثیر مقادیر مختلف پلیاکریلآمید (0، 2/0، 4/0 و 6/0 گرم بر مترمربع) بر روی مقدار فرسایش پاشمانی در سه مدت زمان بارندگی 10، 20 و 30 دقیقه با استفاده از بارانساز FEL3 در آزمایشگاه بر روی خاک مارنی با شدت 120 میلیمتر بر ساعت پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که بین مقادیر مختلف پلیاکریلآمید در زمانهای مختلف بارندگی از لحاظ کاهش میزان پاشمان اختلاف معنیدار آماری وجود دارد. اثر متقابل دو فاکتور مدت بارش و مقدار پلیاکریلآمید برکنترل میزان پاشمان اختلاف معنیداری در سطح 95 درصد نشان نداد. به علت فرسایش پذیری بالای خاک مارنی[s1] ، مقدار کم این ماده نتوانست تلفات پاشمان را به خوبی کنترل کند، هرچند آن را به میزان کم کاهش داد. نتایج تحلیل آماری در مدتهای مختلف بارش نشان داد که مقادیر مختلف پلیاکریلآمید در زمان 10 دقیقه نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنیدار نداشت ولی در مدت 20 و 30 دقیقه مقدار ماده در کنترل فرسایش نسبت به شاهد معنیدار بود. همچنین با تداوم بارندگی، میزان پاشمان افزایش یافت و با افزایش میزان پلیاکریلآمید فرسایش پاشمانی کاهش داشت، به گونهای که بیشترین تاثیر در زمان 30 دقیقه و مقدار 6/0 گرم بر مترمربع پلیاکریلآمید نسبت به شاهد میباشد که فرسایش را 2/21 درصد کاهش داد.
انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Comparison of Adaptive Neuro Fuzzy Inference System (ANFIS) and Support Vector Machines(SVM) for discharge capacity prediction of a sharp-crested weirsمقایسه سامانه استنتاج فازی- عصبی تطبیقی (ANFIS)وسامانه ماشین بردار پشتیبان(SVM) در تخمین میزان ضریب دبی سرریزهای لبهتیز77278459839FAعلی فرودی خوردانشجوی دکترای عمران(سازههای هیدرولیکی) دانشگاه تبریزمجتبی صانعیدانشیار گروه مهندسی رودخانه و سواحل، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی0000-0002-8282-0832مهدی اژدری مقدمدانشیار دانشکده عمران دانشگاه سیستان و بلوچستانJournal Article20160904The aim of this study is to apply different methods to investigation the discharging capacity of a sharp-crested curved plan-form weirs through the Adaptive neuro fuzzy inference system (ANFIS) and Support Vector Machines (SVM) techniques. Subsequently, For training and testing of the proposed equation, experimental data of Kumar et al, have been used and prediction of discharge coefficient through the ANFIS and SVM were compared with equations were proposed with Kumar et al and Zahiri. The result showe that proposed artificial inteligince models have sutable accuracy and also result of superior models is related to total upstream head, spillway height and the angle of curvature of axis curve which demonstrate direct relationship between discharge coefficient and hydraulic properties. Moreover, the performance of ANFIS model is a bit better than SVM technique with relatively low error and high correlation values. Determination coefficient of the proposed equation for discharge coefficient have been calculated as 0.993 for the ANFIS model with Hybrid training method and two point Gaussian membership function, Also this parameter calculated for SVM with RBF Kernel type and with having values include 3, 10 and 0.1 that is related to γ,c and ε respectively as 0.98 for testing phasesدراین تحقیق به کمک سامانه استنتاج فازی- عصبی تطبیقی و همچنین روش ماشین بردار پشتیبان مدلهایی بدون بعد برای برآورد ضریب دبی در سرریزهای لبه تیز قوس محور ارایه شده است. برای واسنجی و صحتسنجی (آزمون) رابطه پیشنهادی، دادههای آزمایشگاهی کومار-همکاران (Kumar et al., 2012)استفاده گردید و برآورد ضریب دبی از روشهای ANFIS و SVM با مدل تجربی آنها و همچنین مدلسازی برنامهریزی ژنتیک ظهیری مقایسه شد. نتایج محاسباتی نشان داد که مدلهای پیشنهادی از دقت بسیار مناسبی برخوردار میباشند. همچنین نتایج برتر مدلهای مذکور متناسب با بار آبی بالادست، ارتفاع سررریز و زاویه انحنای قوس محوری، حاکی از برقراری ارتباط مستقیم میزان ضریب دبی این نوع سرریز با مشخصات جریان است و این در حالی است که در تحقیق حاضر در مدلسازی باANFIS الگوی ورودی با روش آموزش هیبریدی و تابع عضویت گوسین دو نقطهای با دارا بودن بیشترین ضریب تعیین 993/0 DC= نتایج دقیقتری را نسبت به روش SVM با الگوی ورودی تابع گوسی (RBF) و مقادیر γ، c و ε بهترتیب برابر 3، 10 و 1/0 با داشتن 98/0 DC= ارایه میدهد.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Simulation of the Effect of Bed Discordance on Flow Pattern at the River Confluence by Flow-3D Modelشبیهسازی اثر اختلاف رقوم بستر بر الگوی جریان در محل تلاقی دو کانال با استفاده از مدل Flow-3D78579759841FAتوحید آقازاده سورهدانشآموخته کارشناسی ارشد سازههای آبی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایرانمحمد همتیاستادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایرانJournal Article20170416The dynamics of flow in river confluences are complex; in particular, immediately at the downstream of the junction, the flow creates a separation zone with secondary re-circulation patterns. This study aims at examining the influence of the relative bed discordance (z/y<sub>3</sub>) and discharge ratio (Q<sub>r</sub>=Q<sub>2</sub>/Q<sub>3</sub>) on flow dynamics in river confluence by Flow-3D model. To achieve this goal four discharge ratios (Q<sub>r</sub>= 0.2, 0.33, 0.5, 0.67) and four bed discordance ratios (z/y<sub>3</sub>=0, 0.1, 0.2, 0.3) were considered in a 90 degree junction. In this research, the parameters such as separation zone dimension, flow pattern, mixing layer, water level and velocity pattern were studied. The results showed that changing bed level affects the flow pattern in the junction; so that the dimensions of the created separation zone was different for concordance and discordance bed level. The separation zone near the bed observed only for same bed level junction and it was not occurring at the unequal bed level. By increasing the bed discordance, ration the width and length of separation zone increases and decreases, respectively. Also, the water level in the main channel increased (at the upstream of the junction) and in the tributary flume decreased with increasing the bed level. In addition, the energy turbulence at the confluence increases by increasing the bed level that its amount in unequal bed level junction (z/y<sub>3</sub>=0.3) is 1.34 times of equal bed levelدینامیک جریان در تلاقی رودخانهها بهدلیل ایجاد ناحیه جداشدگی جریان و الگوهای چرخشی ثانویه در پاییندست تلاقی پیچیده میباشد. هدف تحقیق حاضر بررسی سه بعدی اثر اختلاف رقوم بین دو شاخه و نسبت دبی بر دینامیک جریان در محل تلاقی آنها با استفاده از مدل عددی Flow-3D میباشد. برای رسیدن به این هدف، چهار نسبت دبی (2/0، 33/0، 5/0 و 67/0) و چهار نسبت اختلاف رقوم (0، 1/0، 2/0 و 3/0) در یک تلاقی با زاویه 90 درجه مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق پارامترهایی چون ابعاد ناحیه جداشدگی، الگوی جریان، تراز آب، لایه اختلاط و الگوی سرعت مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تغییر در تراز بستر دو کانال، الگوی جریان را تغییر خواهد داد؛ بهطوریکه اندازه ناحیه جداشدگی جریان در محل تلاقیهای همکف و غیرهمکف متفاوت بود. ناحیه جداشدگی جریان در نزدیک بستر فقط برای تلاقی همکف مشاهده گردید و در حالت غیرهمکف این ناحیه اتفاق نیفتاد. با افزایش اختلاف رقوم نسبی، طول و عرض ناحیه جداشدگی به ترتیب افزایش و کاهش مییابد. همچنین با افزایش اختلاف رقوم، تراز آب در کانال اصلی (در بالادست تلاقی) افزایش و در شاخه فرعی کاهش مییابد. علاوه بر آن، افزایش اختلاف رقوم باعث افزایش انرژی تلاطمی جریان در تلاقی گردید که مقدار آن در تلاقی غیرهمکف (z/y<sub>3</sub>=0.3) 34/1 برابر همکف میباشد.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Performance Evaluation of Discharge Coefficient in Physical Models of Labyrinth Fusegate Spillways with Intellectual and Statistical Modelsمقایسه برآورد ضریب بده جریان مدل فیزیکی سرریزهای فیوزگیت کنگرهای با مدلهای هوشمند و آماری79880962660FAمهدی یاسیدانشیار مهندسی رودخانه، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فنآوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایرانزکیه غلامیدانشجوی دکتری رشته سازههای آبی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فنآوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایرانJournal Article20160705Fusegate spillways dispart into two models of straight and labyrinth crest according to their plan view. Labyrinth Fusegates are consists of three types: Narrow Low Head (NLH), Wide Low Head (WLH), and Wide High Head (WHH). In this study, the effect of well with different heights and floor slope in WLH model of Fusegate spillways investigated on discharge coefficient over the spillway, and the amount of discharge coefficient calculated by artificial neural network and statistical method of multivariate regression by SPSS software, and compared with the result of physical modeling tests. Also, the sensitivity analysis of effective factors on the flow discharge coefficient has been done. To predict the flow discharge coefficient in artificial neural network, the best fit was obtained from Levenberg-Marquardt algorithm application as training function, TANSIG as transfer function for hidden layer and linear function as output layer. The results of sensitivity analysis showed that among the dimensionless parameters, the ratio of upstream water head to height of bucket is more effective than the other input variables. To estimate the discharge coefficients, the amount of relative error in statistical model is approximately 30% and in neural network is less than 5%. Therefore, the neural network model is considered as a suitable tool for estimating the discharge coefficient in Fusegate Spillways.سرریزهای فیوزگیت با توجه به نمای از بالا، به دو مدل تاج مستقیم و تاج کنگرهای تقسیم میشوند. سرریزهای فیوزگیت کنگرهای شامل سه نوع: دریچه باریک با بار کم (NLH)، دریچه عریض با بار کم (WLH) و دریچه عریض با بار زیاد (WHH) میباشند. در این تحقیق، تاثیر ارتفاع متفاوت چاهک سرریز فیوزگیت مدل WLH و شیب کف بر ضریب بده جریان از روی سرریز بررسی شده، و مقدار ضریب بده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و از روش آماری همبستگی چند متغیره با نرمافزار SPSS برآورد گردید، و با نتایج نظیر از آزمون مدل فیزیکی مقایسه شده است. همچنین، تحلیل حساسیت عوامل موثر بدون بعد بر ضریب بده جریان مورد آزمون قرار گرفت. برای پیشبینی ضریب بده جریان در مدل شبکه عصبی، بهترین برازش از کاربرد الگوریتم لونبرگ-مارکوآرت بهعنوان تابع آموزش، تابع انتقال تانژانت سیگمویید برای لایه پنهان، و تابع خطی در لایه خروجی، بدست آمد. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که در میان پارامترهای بیبعد، تاثیر بار آبی بالادست به ارتفاع جام، از سایر متغیرهای ورودی بیشتر است. مقدار خطای نسبی برآورد ضرایب بده جریان از مدل آماری، حدود 30 درصد و شبکه عصبی کمتر از 5 درصد میباشد. از اینرو، مدل شبکهی عصبی ابزار مناسبی برای تخمین ضریب بده جریان در سرریزهای فیوزگیت بهشمار میآید. انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Study of Spatial and Temporal Variations in Groundwater of Kerman Province to Use in Drip Irrigation of Pistachioبررسی تغییرات مکانی و زمانی شوری آبهای زیرزمینی استان کرمان بهمنظور استفاده در آبیاری قطرهای پسته81082162661FAحمید زارعدانشجوی کارشناسیارشد گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشتمحمدرضا خالدیاندانشیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت و گروه پژوهشی مهندسی آب و محیط زیست، پژوهشکده حوضه آبی دریای خزر، رشتJournal Article20170426Kerman is one of the most arid regions of Iran, and its agriculture particularly pistachio cultivation depends on groundwater resources. In recent decades, natural factors (drought and high evaporation) and human activity (non-systematic exploitation of groundwater) caused a sharp decline in the quality and quantity of groundwater in this province. The spatial and temporal variations in groundwater salinity (EC) were evaluated using geostatistical methods and ArcGIS software. To this end, the electrical conductivity data of 2000 wells and aqueducts that are scattered in Kerman province in the years since 2002 to 2011 were used. After eliminating outstanding data and data normalization in each year, collected data were analyzed, and then choosing the best model of semivariogram, interpolating, cross-validation and mapping were done using geostatistical tools in ArcGIS software. In the study, ordinary kriging and indicator kriging were used to prepare zoning and probabilistic maps, respectively. The results of spatial structure of salinity study showed a moderate spatial structure in the studied years. Results of cross-validation indicated a good accuracy of both methods of interpolation (i.e., ordinary kriging and indicator kriging). Zoning and probabilistic maps showed an increase of more than 8 dS/m from 2002 to 2011 in the area of groundwater salinity. It was also found that groundwater of Sirjan, Shahrbabak, Rafsanjan, and Zarand cities has a very bad condition in terms of salinity, using it for pistachio orchards irrigation can seriously reduce the yield of this plant, and its cultivation in the province will be questionable. Findings showed that in 2003, 13.3% of the total of the province faced a serious risk of high salinity of 8 dS/m in which this rate was approximately constant until 2006, but in 2007 this amount rose to 8.9% and had a decreasing trend until 2011, which finally decreased to 8.4% in 2011. So as to avoid lowering the quality of groundwater resources in the province, appropriate management measures are necessary.استان کرمان از خشکترین مناطق ایران محسوب میشود و کشاورزی آن بهویژه کشت پسته وابسته به منابع آب زیرزمینی میباشد. در این مطالعه تغییرات مکانی و زمانی شوری (EC) آبهای زیرزمینی استان کرمان با استفاده از روشهای زمینآماری و نرمافزار ArcGIS مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از روش کریجینگ معمولی و کریجینگ شاخص به ترتیب برای رسم نقشههای پهنهبندی و احتمالاتی شوری آبهای زیرزمینی استفاده شد. نقشههای پهنهبندی و احتمالاتی افزایش و گسترش اراضی با شوری آب زیرزمینی بیش از dS/m8 (آستانه تحمل شوری پسته) بر متر از سال 1381 تا 1390 را نشان میدهند. همچنین مشخص شد که آبهای زیرزمینی بخشهایی از شهرستانهای سیرجان، شهر بابک، رفسنجان و زرند دارای وضعیت بسیار نامطلوبی از نظر شوری بوده و استفاده از این آبها برای آبیاری باغات پسته، میتواند عملکرد این محصول را به شدت کاهش دهد. به طوریکه در سال 1382، 3/13% ازکل مساحت با خطر جدی شوری بالای dS/m8 مواجه بودهاند که این میزان تا سال 1385 روند تقریبی ثابتی داشتهاست ولی در سال 1386 این میزان به 8/9% رسید و تا سال 1390 روند کاهشی داشته در نهایت سال 1390 به مقدار 8/4% رسیده است.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Numerical simulation of Flow Field in Stilling Basin USBR VIشبیهسازی عددی میدان جریان در حوضچه آرامش USBR VI با نرمافزار Flow3D82283862662FAاحسان بهنام طلبعضو هیات علمی گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه حکیم سبزواریمسعود قدسیاناستاد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس تهران،امیررضا زراتیاستاد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه امیرکبیر تهران،علیاکبر صالحی نیشابوریاستاد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس تهران،Journal Article20170513One of the most conventional types of energy dissipators is stilling basin USBR VI. Stilling basin USBR VI is also one of the oldest basins designed for dissipating the pipe outlet flow. This stilling basin is made of a small boxlike structure with a hanging wall and an endsill. Hanging wall is to distribute the energy of incoming flow to basin width. The mentioned basin has no need to tailwater for successful performance. In this research, the Flow3D software has been used to model the specifications of flow field qualitatively and quantitatively. On the other hand, the numerical model used in this study is according to physical model built by author in the hydraulic lab at the Tarbiat Modares University. In this model, basin and downstream channel widths are constant. Three incoming pipes with different diameters were also used to investigate the effect of W/D<sub>e </sub>ratios. In order to validate the numerical model, the recorded pressures on hanging wall and flow depth on endsill in physical model as well as the velocity profile of incoming pipe were compared with the corresponding experimental results of Nikuradse in 1932 [10]. The results of flow field show that the flow rate is higher in the vicinity of side walls for the hanging walls and beginning of downstream channel. The distribution of flow rate in width is however uniform at the distance of basin length from endsill in downstream channel. Furthermore, different W/D<sub>e </sub>ratios have different diffusion velocities of incoming jet. Incoming jet interaction and the backward flow will cause the higher rate of jet diffusion, the higher W/D<sub>e</sub> ratios, the higher rate of jet diffusion.یکی از مستهلککنندههای انرژی رایج، حوضچه آرامش USBR VI است. این حوضچه از قدیمیترین حوضچههایی است که برای استهلاک انرژی جریان خروجی از لوله طراحی شده است. این حوضچه، سازهای جعبهای شکل به همراه یک دیوار میانی و یک آستانه انتهایی است. دیوار میانی طوری تعبیه شده است که انرژی جریان ورودی را در عرض حوضچه توزیع کند. یکی از مشخصههای مفید این حوضچه این است که نیازی به عمق پایاب برای استهلاک انرژی ندارد. در این تحقیق با استفاده از شبیهسازی عددی به کمک نرمافزار Flow3D مشخصات کیفی و کمی میدان جریان مورد بررسی قرار گرفت. مدل عددی موردنظر کاملا مطابق با مدل فیزیکی ساخته شده در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه تربیت مدرس توسط مولفین است. در این مدل، عرض حوضچه و کانال پاییندست ثابت هستند و برای بررسی اثر پارامتر W/D<sub>e</sub>(W عرض حوضچه و D<sub>e</sub> عمق معادل جریان ورودی) از سه لوله ورودی به حوضچه با قطرهای مختلف استفاده گردید. با استفاده از تحلیل ابعادی و نیز به کمک تحقیقات پیشین مشخص گردید که این پارامتر بدون بعد، پارامتر بسیار مهم و تاثیرگذاری در میدان جریان حوضچه آرامش USBR VI است. صحتسنجی مدل عددی با مقایسه فشار برداشت شده بر روی دیوار میانی و عمق جریان روی آستانه انتهایی در مدل فیزیکی و نیز مقایسه پروفیل سرعت توسعه یافته در لوله ورودی به حوضچه انجام گرفت. بررسی میدان جریان نشان داد در طول حوضچه و روی آستانه خروجی، توزیع دبی در عرض حوضچه غیریکنواخت و در کنارههای آن بیشتر است. همچنین میزان پخش و استهلاک سرعت جت ورودی به حوضچه تابعی از W/D<sub>e</sub><sub> </sub>است. اندرکنش جت ورودی که به سمت پاییندست در حرکت است و جریانهایی که به سمت بالادست و در خلاف جهت جریان ورودی در حرکت هستند باعث میشود که پدیده پخش جت با سرعت بیشتری رخ دهد. در نسبتهای W/D<sub>e</sub> پایینتر، این پدیده با شدت کمتری رخ میدهد. همچنین بررسی جریان روی آستانه انتهایی نشان داد که با افزایش نسبت W/D<sub>e</sub> توزیع جریان روی آستانه خروجی، غیریکنواختتر میگردد.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Weather association with yield production and radiation use efficiency of Pumpkin (Cucurbita pepo L.)بررسی رابطه آب و هوا با عملکرد و کارایی مصرف نور در کدو پوستکاغذی (Cucurbita pepo L.)83985162663FAمحمد بنایان1استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدمرتضی گلدانیدانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدمحمدرضا نادریدکتری اکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدسارا اسدیدانشجوی دکتری اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20170429Climate variation is one of the major factors causing fluctuation of growth and economic yield of plants at both temporal and spatial scales. Evaluation of climate impacts on growth and yield of plants is important to achieve desirable growth pattern and highest possible yield. Pumpkin (<em>Cucurbita pepo </em>L.) is an economically important plant and is cultivated throughout the world for oil and medicinal purposes. The current study was conducted to investigate the impacts of annual climate variations on dry matter accumulation, yield production and radiation use efficiency (<em>RUE</em>) of pumpkin. The required data of pumpkin growth were collected from three years experiment (2010, 2012 and 2013) at research farm of Ferdowsi university of Mashhad. A thorough analysis was carried out between yield production and radiation use efficiency of pumpkin with climate variables (including growing degree day (<em>GDD</em>), precipitation, solar radiation, potential evapotranspiration and number of days with maximum temperature higher than 32 <sup>o</sup>C). This study showed that the impact of total precipitation on pumpkin dry weight was significant (<em>P</em><0.05) and the effects of other variables were highly significant (<em>P<</em>0.01). All climate variables also showed significant (<em>P</em><0.01) effect on pumpkin radiation use efficiency. The strongest correlation of pumpkin dry weight and radiation use efficiency was with total potential evapotranspiration and total precipitation during the growth season, respectively. The results proper sowing date of pumpkin which coincided the crop growth with the optimum climate conditions can enable it to achieve the highest possible yield.تغییرات اقلیمی از عوامل مهم نوسانات رشد و عملکرد اقتصادی گیاهان در مقیاسهای زمانی و مکانی میباشد. ارزیابی تاثیرات اقلیمی بر رشد و عملکرد محصول به منظور دستیابی به الگوی رشد مطلوب و بالاترین عملکرد حایز اهمیت است. کدو پوست کاغذی (.<em>Cucurbita pepo</em> L)، گیاه مهمی به لحاظ اقتصادی است که در سرتاسر جهان برای مصارف دارویی کشت میشود. بهمنظور بررسی اثر تغییرات سالیانه آب و هوا بر تجمع ماده خشک، عملکرد و کارایی مصرف نور (RUE) کدو پوست کاغذی از دادههای سه سال آزمایش زراعی (92، 91 و 1389) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد استفاده شد. آنالیز آماری عملکرد و کارایی مصرف نور در کدو پوست کاغذی با متغیرهای اقلیمی شامل درجه روز رشد (GDD)، بارندگی، تابش خورشیدی، پتانسیل تبخیر و تعرق و تعداد روز با دمای حداکثر بالاتر از 32 درجه سانتیگراد انجام شد. نتایج نشان داد که تاثیر کل بارندگی بر وزن خشک کدوی پوست کاغذی در سطح احتمال پنج درصد و تاثیر سایر متغیرها در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. همچنین، تمامی متغیرهای اقلیمی نیز تاثیر معنیدار در سطح احتمال یک درصد بر کارایی مصرف نور کدو پوست کاغذی نشان دادند. همچنین، وزن خشک کدو پوست کاغذی و کارایی مصرف نور بهترتیب با پتانسیل تبخیر و تعرق کل و بارندگی در طول فصل رشد همبستگی قوی داشت. از اینرو، در تاریخ کشت مناسب و منطبق بر رشد کدو پوست کاغذی و در شرایط آب و هوایی مطلوب میتوان بالاترین عملکرد ممکن را فراهم آورد.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Experimentally investigation of discharge coefficient at trapezoidal labyrinth weirsبررسی آزمایشگاهی ضریب دبی در سرریزهای کنگرهای ذوزنقهای شکل85286462664FAسیدجواد مشکواتی تروجنیدانشجوی دکتری سازههای آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریعلیرضا عمادیدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریامیراحمد دهقانیدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمحسن مسعودیاندانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری0000-0003-1474-3932Journal Article20170503Weirs are the structures that commonly used for the regulating of water surface and control of fluid in channels and hydraulic structures. Labyrinth weirs are the types of indirect weirs that with increasing in the effective length, transmit a certain amount of flow with less upstream water surface elevation than the linear weirs. The fundamental criteria in design of labyrinth weirs is the increasing of flow conveyance capacity over the weir with constant crest and water surface elevation at the upstream of the weir. In this research, discharge coefficient of trapezoidal labyrinth weir experimentally investigated with different length and heights in flume with 15 m length and 1 m width. Results shown that, for a certain length of weir and at the constant , with increasing of weir height, discharge coefficient decreased. In the constant height and , with increasing of weir length (decrease of weir sidewall angle with the flow direction), discharge coefficient decreased. Also results show that at the constant Froud Number, the upstream water depth of linear weir is about 2.8 times more than the labyrinth weir. Furthermore, at the constant upstream water depth, conveyance discharge of trapezoidal labyrinth weir is about 2.94 times more than the linear weir. Also with use of the experimental data are provided a relationship for the trapezoidal labyrinth weir discharge coefficient.سرریزها ازجمله سازههای پرکاربرد برای تنظیم رقوم سطح آب و کنترل جریان در کانالها و سازههای هیدرولیکی بهشمار میآیند. سرریزهای کنگرهای، از انواع سرریزهای غیرمستقیم بوده که با افزایش طول موثر، مقدار مشخصی از جریان را با تراز سطح آب بالادست کمتر نسبت به سرریزهای خطی از خود عبور میدهند. معیار اصلی در طرح سرریزهای کنگرهای، افزایش ظرفیت انتقال جریان روی سرریز با تاج ثابت و به ازا ارتفاع معین سطح آب در بالادست سرریز است. در این پژوهش، ضریب دبی سرریز کنگرهای ذوزنقهای با طول و ارتفاعهای متفاوت در یک کانال بهطول 15 و عرض 1 متر بهصورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای یک طول مشخص از سرریز و در یک ثابت، با افزایش ارتفاع سرریز، ضریب دبی روندی کاهشی داشت. در یک ارتفاع و ثابت نیز، با افزایش طول سرریز (کاهش زاویه دیواره سرریز با جهت جریان)، ضریب دبی روندی کاهشی داشت. نتایج حاکی از آن بوده که در یک عدد فرود ثابت، عمق آب بالادست سرریز خطی تقریبا 8/2 برابر بیشتر از سرریز کنگرهای است. علاوه بر این در یک عمق آب بالادست ثابت، دبی عبوری از سرریز کنگرهای ذوزنقهای بهطور متوسط، 94/2 برابر بیشتر از سرریز خطی معمولی بود. همچنین با استفاده از دادههای آزمایشگاهی رابطهای برای ضریب دبی سرریز کنگرهای ذوزنقهای شکل ارایه شد.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Numerical Study of Effective Parameters in Hydraulic Performance of
Flow over Labyrinth Weirمطالعه عددی عوامل موثر بر عملکرد هیدرولیکی جریان عبوری از سرریز کنگرهای86587562665FAالهام ضمیریدانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان.حجت کرمیاستادیار، گروه مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان.سعید فرزیناستادیار، گروه مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان.Journal Article20170503Labyrinth weir is one of the nonlinear hydraulic structures that its geometrical shape increases the discharge coefficient of flow over the weir. In this study, a labyrinth weir, located in a 14.6 m long channel, was simulated and verified using an experimental model with 6 different discharges (15<Q2, RMSE and MAE were used. Results revealed that RNG k-ε presented the best responses for ratio of upstream head to weir height (H<sub>T</sub>/p). Based on the results, 50% increase in thickness of the weir wall led to 8.22% decrease in discharge coefficient. Also, discharge coefficient of labyrinth weir with half-round crest shape was about 5.22% more than that of labyrinth weir with quarter-round crest shape. Also, velocity and depth of flow over the labyrinth weir with 38.1 and 57.15 cm thick walls were evaluated. Results showed that increasing the thickness of weir wall increases the depth and velocity of flow over the weir and consequently the discharge coefficient decreases.سرریز کنگرهای از سازههای هیدرولیکی غیرخطی میباشد که شکل هندسی آن، سبب افزایش ضریب دبی جریان عبوری از سرریز میگردد. در این تحقیق، سرریز کنگرهای در کانالی به طول 6/14 متر، با استفاده از 6 دبی در محدوده 15 تا 600 لیتر بر ثانیه در مدل Flow-3D شبیهسازی و نتایج حاصل، با دادههای آزمایشگاهی معتبر صحتسنجی شد. مدلهای آشفتگی k-ε،RNG k-ε و LES بهمنظور انتخاب مدل آشفتگی مناسب برای شبیهسازی این نوع سرریز مورد استفاده قرار گرفتند. جهت ارزیابی میزان دقت شبیهسازی، از سه شاخص R<sup>2</sup>،RMSE و MAE استفاده شد. مدل آشفتگی RNG k-ε، بهترین نتایج را برای نسبت بیبعد هد بالادست به ارتفاع سرریز (H<sub>T</sub>/p) بهدست آورد. در ادامه، شکل تاج سرریز (نیمدایرهای و ربعدایرهای) و ضخامت بدنه سرریز بهعنوان عواملی تاثیرگذار در مقدار ضریب دبی، معرفی و بررسی شدند. نتایج حاکی از آن است که افزایش 50 درصدی ضخامت بدنه سرریز، موجب کاسته شدن 22/8 درصدی از مقدار ضریب دبی میشود. همچنین، بزرگی ضریب دبی در سرریز با تاج نیمدایره شکل، از مقدار ضریب دبی در سرریز با تاج ربعدایره، حدود 22/5 درصد بیشتر میباشد. همچنین سرعت و عمق جریان عبوری از سرریز کنگرهای با ضخامت بدنه 1/38 و 15/57 سانتیمتر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه بررسی حاکی از آن است که افزایش ضخامت دیواره سرریزکنگرهای، سبب افزایش عمق و سرعت جریان عبوری از سرریز شده و به تبع آن از مقدار ضریب دبی کاسته شده است.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Estimating Soil Temperature Using Hybrid Models Based on Discrete Wavelet Transformبرآورد دمای خاک با استفاده از مدلهای ترکیبی بر پایه تبدیل موجک گسسته87688762666FAعلیرضا عراقیدکتری هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدمحمد موسوی بایگیاستاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد0000-0002-4446-4005Journal Article20170520Soil temperature is one of the most important variables in agricultural meteorology and has various effects on physical, chemical and biological processes in soil. In this study, daily soil temperature at depths of 5, 10, 20 and 30 cm were estimated using artificial neural network, adaptive network-based fuzzy inference system, multiple linear regression and also hybrid models based on the mentioned methods and discrete wavelet transform. To develop the models, daily minimum and maximum air temperature and daily soil temperature at depths of 5 to 30 cm in Ghoochan and Gonabad synoptic stations during 2010 to 2013 were employed, and for testing the performance of models, data of 2004 (wet year) and 2008 (dry year) were employed. Results of this study showed that hybrid models based on discrete wavelet transform could produce more accurate results compared to non-hybrid models in estimating daily soil temperature. Also, in most of the cases, the multiple linear regression (MLR) model had the weakest performance.دمای خاک از جمله مهمترین متغیرها در هواشناسی کشاورزی است و تاثیرات متعددی بر فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک دارد. در این پژوهش، دمای روزانه خاک در عمقهای 5، 10، 20 و 30 سانتیمتری با استفاده از روشهای شبکه عصبی مصنوعی، سیستم استنتاج عصبی- فازی تطبیقی، رگرسیون خطی چندگانه و نیز مدلهای ترکیبی روشهای فوق با تبدیل موجک گسسته برآورد شده است. برای ساخت مدلها از دادههای دمای کمینه و بیشینه هوا و دمای روزانه خاک در عمقهای 5 تا 30 سانتیمتری در ایستگاههای سینوپتیک قوچان و گناباد در بازه زمانی 2010 تا 2013 و برای آزمون عملکرد مدلها از دادههای سالهای 2004 (سال مرطوب) و 2008 (سال خشک) استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مدلهای ترکیبی بر پایه تبدیل موجک گسسته توانستهاند دقت بهتری را در مدلسازی دمای روزانه خاک نسبت به مدلهای غیرترکیبی ارایه نمایند. همچنین در اغلب موارد، مدل رگرسیون خطی چندگانه دارای ضعیفترین عملکرد است.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Simulation of Nitrate and Sodium Transport in Soil Treatment with Vermicompost Under Different Irrigation Regimesشبیهسازی انتقال سدیم و نیترات در خاک اصلاح شده با ورمیکمپوست تحت رژیمهای مختلف آبیاری88888962667FAحسین باقریدانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدانحمید زارع ابیانهدانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان0000-0001-7293-5030Journal Article20161203The simulation of nitrate and sodium transport was done in native soil and soil treatment by vermicompost under three irrigation flow rates in saturation and unsaturation states. For this purpose, 12 columns with 20 cm length and 5.9 cm diameter chopped of PVC pipes were used that soil layer in column was 10 cm. All of columns saturated at 24 hours, and leaching was immediately done with distilled water at 24 hours, too. Next, the solution consist of 1mMol KNO<sub>3 </sub>and 25.42 mg in 1 liter distilled water injected to soil columns with three different water flow rates during 570 minutes, and the nitrate and sodium concentrations were measured in effluent solutions at specified time intervals. The Advection-Dispersion model was used for simulating of solute transport, and dispersivity and adsorption coefficients of nitrate and sodium were determined by inverse method. Sodium breakthrough in native soil and soil treatment with vermicompost condition occurred at 280 and 160 minutes under saturated condition with flow rate 0.0704 cm/min, 330 and 200 minutes under unsaturated condition with flow rate 0.0477 cm/min, but sodium breakthrough did not occurred in unsaturated condition with flow rate 0.0208 cm/min. Nitrate breakthrough in native soil with flow rates 0.0704, 0.0477 and 0.0208 cm/min occurred in 50, 80 and 120 minutes, and become maximum in 120, 200 and 270 minutes. Nitrate breakthrough in soil treatment with vermicompost in flow rates 0.0704, 0.0477 and 0.0208 cm/min occurred in 30, 40 and 80 minutes, and become maximum in 80, 120 and 240 minutes. The results showed the breakthrough times of nitrate and sodium and time of maximum concentraten of nitrate were decreased by application of vermicompost and increasing soil water flow rate. The results of modeling showed dispersivity and adsorption coefficients were increased by using of vermicompost and decreasing soil water flow rate. شبیهسازی حرکت نیترات و سدیم در خاک طبیعی و اصلاح شده با ورمیکمپوست تحت سه شدت جریان مختلف در حالت اشباع و غیراشباع انجام شد. برای این منظور از 12 ستون 10 سانتیمتری خاک در لولههای پلیکا بهطول 20 سانتیمتر و قطر 9/5 سانتیمتر استفاده شد. تمامی ستونها بهمدت 24 ساعت تحت شرایط اشباع قرار گرفتند و 24 ساعت نیز با آب مقطر آبشویی شدند. سپس محلول 1 میلی مول پتاسیم نیترات و 42/25 میلیگرم سدیم کلرید در هر لیتر آب مقطر در سه شدت جریان مختلف بهمدت 570 دقیقه بهدرون ستونها تزریق و مقادیر نیترات و سدیم محلولهای خروجی در بازههای زمانی مختلف اندازهگیری شد. برای شبیهسازی انتقال املاح از مدل انتقال-انتشار استفاده شد و ضرایب انتشارپذیری و جذب سدیم و نیترات بهروش معکوس برآورد گردید. رخنه سدیم در ستونهای خاک طبیعی و خاک ورمیکمپوستدار تحت شرایط اشباع در شدت جریان 0704/0 سانتیمتر بر دقیقه در 280 و 160 دقیقه، در شرایط غیراشباع با شدت جریان 0477/0سانتیمتر بر دقیقه بهترتیب در 330 و 200 دقیقه رخ داد اما در شرایط غیراشباع با شدت جریان 0208/0 سانتیمتر بر دقیقه، رخنه سدیم شکل نگرفت. رخنه نیترات از خاک طبیعی در شدت جریانهای 0704/0، 0477/0 و 0208/0 سانتیمتر بر دقیقه بهترتیب در 50، 80 و 120 رخ داد و در 120، 200 و 270 دقیقه به حداکثر غلظت نسبی رسید. رخنه نیترات در خاک ورمیکمپوستدار تحت شدت جریانهای 0704/0، 0477/0 و 0208/0 سانتیمتر بر دقیقه بهترتیب در 30، 40 و 80 دقیقه شروع و حداکثر غلظت نسبی در 80، 120 و 240 دقیقه مشاهده شد. نتایج نشان داد کاربرد ورمیکمپوست و افزایش شدت جریان آبخاک، زمان رخنه سدیم و نیترات و زمان به حداکثر رسیدن غلظت نسبی نیترات را کاهش داد. نتایج شبیهسازی نشان داد ضرایب انتشارپذیری و جذب سدیم و نیترات با افزودن ورمیکمپوست به خاک و کاهش شدت جریان افزایش یافت.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Laboratory Analysis of Energy Losses in Gabion Steeped Spillways With and Without Sedimentation at Upstreamتحلیل آزمایشگاهی تلفات انرژی در سرریزهای پلکانی گابیونی در شرایط بدون رسوب و با رسوبگذاری در بالادست سازه90091062668FAسید حسین رجائی1دکتری علوم و مهندسی آب - سازههای آبی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضویسعیدرضا خداشناساستاد گروه مهندسی آب،دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد،ایرانکاظم اسماعیلیعلوم ومهندسی آب- دانشگاه فردوسی مشهد- مشهد - ایران0000-0001-5354-0949Journal Article20160426Energy losses in steeped spillways is one of the most important design parameters in this structure. Stepped spillways are used in high dams, diversio dams and in watershed structures. Gabion stepped spillways are usually used in diversion dams and structures of river protection. They are used in most projects, Specially in projects of stabilizing river and filling with sediment at upstream is one of the goals. Since gabion structures in many places is a good option, gabion stepped spillways are being built with a height between 1 to 3 meters and these structures usually can be built with the same form. Therefore this form of gabion in the early years are filled with sediment. In this research compare the energy losses in two form of gabions stepped spillways (gabions stepped spillways with and without sedimentation at upstream) is done. To reach this goal, models of gabion stepped spillways with and without sedimentation were built with the same geometric dimensions and were installed in a laboratory flume with 50<sup>cm</sup> width and 11<sup>m</sup> length. Spillways have 1, 2 and 3 steps. The result showed that the maximum efficiency of energy loss in the gabion stepped spillways without sedimentation, occur up to 75%. At low flow rates, in the gabion without sedimentation flow traverses through the porous body. In this mood, when discharge increases the energy losses will increase too, but in the flow passing through and upper gabion, energy losses will be reduced. In gabion stepped spillways with sedimentation, increasing flow always makes reduce energy losses. When current passes through the porous body, in gabion without sediment energy losses is less than gabion with sediment. But when current passes from the top of gabion, in gabion without sediment energy losses is more than gabion with sediment. This study present three formulas for calculating energy losses in Gabion stepped spillways.. <br /><strong> </strong>سرریزهای پلکانی گابیونی از پرکاربردترین سازهها در اجرای بندهای انحرافی و سازههای حفاظتی رودخانهها هستند. در عمدهی طرحهای اجرایی بهخصوص در سازههای حفاظتی و مهندسی رودخانه بالادست این فرم از سازهها در سالهای اولیه بهرهبرداری از رسوبات انباشته میشود. انباشت رسوب در طرحهای آبخیزداری به عنوان یکی از اهداف اجرایی این سازهها است. در این پژوهش تحلیل افت انرژی در این نوع سازه و مقایسه آن در دو حالت بدون رسوب و بارسوبگذاری در بالادست سازه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور مدل آزمایشگاهی سرریزههای پلکانی گابیونی در سه حالت 1، 2 و 3 پله با شیب بدنه در بالادست قائم و در پاییندست 1:1 ساخته و در یک فلوم آزمایشگاهی به عرض 50 سانتیمتر و طول 11 متر تحت دبیهای مختلف مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد تلفات انرژی در سرریزههای گابیونی بدون رسوبات تا 75 درصد به دست میآید. بهدلیل تخلخل بدنه در گابیونهای بدون رسوب، دبیهای کم جریان بهصورت درونگذر از داخل بدنه عبور میکند. در این حالت با افزایش دبی تلفات انرژی هم افزایش مییابد. هنگامی که بخشی از جریان بهصورت روگذر ایجاد شده و جریان تلفیقی روگذر و درونگذر مشاهده شود، افزایش دبی موجب کاهش تلفات انرژی خواهد شد. در سرریزهای دارای رسوبات بطور کلی افزایش دبی موجب کاهش تلفات انرژی است. در دامنه دبیهای درونگذر سرریزهای گابیونی بدون رسوب، راندمان تلفات انرژی سرریزهای دارای رسوب در عدد شیبشکن یکسان بیشتر است در صورتیکه در دامنه دبیهای روگذر راندمان تلفات انرژی مدلهای بدون رسوب بیشتر است. در این تحقیق روابطی برای محاسبه راندمان تلفات انرژی برای سرریزهای پلکانی گابیونی در دامنه اعداد شیبشکن بین 0002/0 تا 03/0 برای دو حالت با رسوب و بدون رسوب در بالادست سرریز ارایه شده است.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Green and blue water footprint assessment of livestock products
(Case Study: Nayshabur)ارزیابی ردپای آب سبز و آبی محصولات دامی (مطالعه موردی: دشت نیشابور)91192262669FAاعظم عربی یزدیدانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشگر گروه پژوهشی زیست محیطی خاورانناصر نیک نیادانشجوی دکتری سازههای آبی دانشگاه لرستانJournal Article20170604More production of livestock products has been increasing pressure on water resources in the future. This study estimates the water footprint of livestock products with regard to feed each animal in Neyshabur. Results shows that to produce the equivalent of 323 tons of livestock production, about 2043 million cubic meters of water has consumed annually, which is 537 million cubic meters of blue water resources and 1506 million cubic meters of water consumption is green. Since more than 98 percent of livestock water footprint is related to the animal feed, changing in animal feed is the most important factor of livestock production water footprint. The greatest volume of the blue water footprint is related to feed original cow, sheep and chicken. The most Green water footprint was allocated to provide forage for livestock, sheep and goats. Livestock production and consumption play an important role in the depletion and pollution of scarce freshwater resources in the world, water footprint of livestock products provides information that helps us to understand the sustainable use of scarce water resources.تولید و مصرف محصولات دامی نقش مهمی در تخلیه و آلودگی منابع آب شیرین کمیاب در جهان دارد. تولید بیشتر محصولات دامی منجر به افزایش فشار بر منابع آبی در آینده خواهد شد. اطلاعاتی که ردپای آب محصولات دامی ارایه میکند، در درک اینکه چگونه از منابع آب شیرین کمیاب استفاده پایدار شود، کمک خواهد کرد. در این مطالعه به برآورد ردپای آب تولیدات دامی با در نظر گرفتن جیره غذایی هر گروه دامی در دشت نیشابور پرداخته شد. نتایج نشان داد طی سالهای 1393- 1385، به طور متوسط سالانه 2043 میلیون مترمکعب آب برای تولید معادل 323 هزار تن محصولات دامی مصرف شده که از این مقدار حجمی معادل 537 میلیون مترمکعب از منابع آب، آبی و 1506 میلیون مترمکعب از منابع آب سبز تامین شده است. از آنجا که بیش از 98 درصد ردپای آب دامهای سبک، سنگین و طیورمربوط به خوراک مصرفی دام است، تغییر در میزان مصرف هر کدام از گروههای محصولات در جیرهغذایی دام از عوامل تاثیرگذار در ردپای آب تولیدات دامی است. بیشترین حجم آب منابع آبی به تغذیه گلههای گاو اصیل، مرغ گوشتی و گوسفند اختصاص مییابد. همچنین در تخصیص منابع آب سبز برای تامین علوفه دام، گوسفند و بز به-علت چرای دامها در مراتع، سهم بیشتری را به خود اختصاص میدهند.انجمن آبیاری و زهکشی ایراننشریه آبیاری و زهکشی ایران2008-794211520171222Comparison of CCA and MICCA Approaches for Choice of Optimum Rainfall Inputs Rainfall-Runoff Modeling in a Catchment (Case study: Kermanshah Qarasoo Catchment)مقایسه روشهای CCA و MICCA در انتخاب بهینه ورودیهای بارش بهمنظور مدلسازی بارش- رواناب در حوضه آبریز (مطالعه موردی: حوضه آبریز قرهسو کرمانشاه)92393462670FAمیلاد مرادیمهندسی منابع آب، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایرانسمیه عزیزیدانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی، گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریزصابره دربندیگروه مهندسی آب، دانشگاه تبریزJournal Article20170613In this study, two different input selection methods cross-correlation analysis (CCA), and a combination of mutual information and cross-correlation analyses (MICCA) were used to develop adaptive network-based fuzzy inference system (ANFIS) in Qarasoo basin, in Kermanshah province, Iran. Sixteen daily rainfall-runoff events 10-yearly (2006-2015) were selected which 12 events were used for calibration (training) and the remaining 4 events were reserved for validating (testing) the models. Then, the results of ANFIS models then were compared against the HEC-HMS conceptual model. Investigation statistical indices showed that ANFIS model developed based on MICCA input (ANFIS-MICCA) better performance (CE=0.99 and RPE=10.09%) than the developed based on CCA inputs (ANFIS-CCA) (CE=0.88 and RPE=15.41%). ANFIS-CCA and ANFIS-MICCA were able to perform comparably to HEC-HMS model where rainfall data of all 8 stations; however, in peak estimation, ANFIS-MICCA was the suitable model. Also, the results show that the HEC-HMS model performance deteriorates by reducing the number of rainfall stations to two and three stations 59.8% and 54.6% percent, respectively. In general, ANFIS was found to be a reliable alternative for HEC-HMS in cases whereby not all rainfall stations are functioning.در این مطالعه، دو روش انتخاب ورودی مختلف تحلیل همبستگی متقابل (CCA) و ترکیب اطلاعات دوجانبه و تحلیل همبستگی متقابل (MICCA)، بهمنظور توسعه سیستم استنتاج فازی مبتنی بر شبکه (ANFIS) در حوضه آبریز قرهسو واقع در استان کرمانشاه مورد استفاده قرار گرفت. شانزده رخداد بارش- رواناب روزانه در دوره آماری 10 ساله (1394- 1383) انتخاب شدند که 12 رخداد برای واسنجی (آموزش) و چهار رخداد نیز برای صحتسنجی (آزمون) مدلها بهکار گرفته شد. سپس نتایج مدلهای ANFIS با مدل مفهومی HEC-HMS مورد مقایسه قرار گرفت. بررسی شاخصهای آماری نشان داد که مدل ANFIS توسعه داده شده بر اساس ورودیهای MICCA (ANFIS-MICCA) عملکرد بهتری (99/0=CE و 09%/10=RPE) نسبت به مدل توسعه داده شده بر اساس ورودیهای CCA (ANFIS-CCA) (88/0=CE و 41%/15=RPE) داشت. ANFIS-MICCA و ANFIS-CCA قادر به مقایسه با مدل HEC-HMS است که داده بارش تمام هشت ایستگاه بارانسنجی در آن استفاده شده باشد؛ با اینحال، ANFIS-MICCA مدل مناسبتری در برآورد جریان اوج بود. همچنین، نتایج نشان داد که عملکرد مدل HEC-HMS با کاهش تعداد ایستگاههای بارانسنجی به دو و سه ایستگاه بهترتیب 8/59 درصد و 6/54 درصد کاهش مییابد. بهطور کلی، در مواردی که تمام ایستگاههای بارندگی دایر نباشند، ANFIS به یک جایگزین قابل اعتماد برای HEC-HMS مبدل میشود.