بررسی تأثیر مدیریت بهینه آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد کشت دوم برنج (راتون) رقم هاشمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

2 موسسه تحقیقات برنج کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

مدیریت آبیاری نقش مهمی بر عملکرد و بهره‌وری مصرف آب راتون برنج دارند. این آزمایش به منظور بررسی اثر زمان آبیاری بر عملکرد راتون رقم هاشمی در قالب طرح فاکتوریل با سه تکرار و در سه سال زراعی در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. تیمار آبیاری در سه سطح غرقابی دائم (I1)، ترک موئین (2 میلی متر) (I2) و ترک درشت (5 میلی متر) (I3) بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد تمام صفات کمی و کیفی راتون برنج به طور معنی‌داری تحت تأثیر سال‌های آزمایش قرار گرفتند. به طور کلی به دلیل دما و ساعات آفتابی مناسب، شرایط رشد راتون در سال اول آزمایش بهتر از دو سال دیگر بود که با تأثیر مثبت بر ارتفاع بوته، طول خوشه و وزن هزار دانه موجب افزایش عملکرد دانه به میزان 1122 کیلوگرم در هکتار شدند. تاثیر مدیریت آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد راتون نیز نشان داد آبیاری ترک درشت موجب افزایش عملکرد به میزان 4/463 کیلوگرم در هکتار نسبت به سایر تیمارها گردید. همچنین از آبیاری غرقابی بیشترین ارتفاع بوته به میزان 8/104 سانتی‌متر حاصل شد. مدیریت آبیاری بر سایر صفت ها نظیر وزن هزار دانه، عملکرد کاه، طول خوشه و شاخص برداشت موثر نبود. بیشترین کارایی مصرف آب در سال اول به میزان 69/0 کیلو گرم بر متر مکعب در هکتار و کم‌ترین در سال سوم به میزان 41/0 کیلو گرم بر متر‌مکعب در هکتار حاصل شد. همچنین تیمار آبیاری ترک درشت در مقایسه با تیمار آبیاری غرقابی دائم موجب افزایش 34 درصدی بهره وری مصرف آب شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

the Effect of Optimal Irrigation Management On Yield and Yield Components of Second Rice Cultivation (Ratoon) Hashemi Cultivar

نویسندگان [English]

  • parisa shahinrokhsar 1
  • hasan shokri vahed 2
  • naser sharafi 2
1 Agricultural Engineering Research Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Rasht, Iran
2 Rice ResearchIn stitute of lran, Agricultural Research Education and Exiension Organization (AREEO), Rash, Iran
چکیده [English]

Irrigation management plays an important role in the performance and productivity of rice water consumption. This experiment was conducted to investigate the effect of irrigation time on yield and of Ratoon Hashemi cultivar in the form of a factorial design with three replications and in three crop years at the Rice Research Institute (Rasht). Irrigation treatment was at three levels of permanent flooding (I1), capillary cracking (2 mm) (I2) and coarse cracking (5 mm) (I3). The results of compound analysis of variance showed that all quantitative and qualitative traits of Raton rice were significantly affected by the test years. In general, due to the right temperature and hours of sunshine, ratoon growth conditions in the first year of the experiment were better than in the other two years, which positively affected plant height, cluster length and 1000-grain weight, increasing grain yield by 1122 kg / ha. The effect of irrigation management on ratoon yield and yield components also showed that coarse crack irrigation increased yield by 463.4 kg / ha compared to other treatments. Also, the highest plant height of 104.8 cm was obtained from flood irrigation. Irrigation management was not effective on other traits such as 1000-grain weight, straw yield, cluster length and harvest index. The highest water consumption efficiency in the first year was 0.69 kg / m3/ha and the lowest in the third year was 0.41 kg / m3 / ha. Also coarse crack irrigation treatment compared to permanent flood irrigation treatment increased water efficiency by 34%

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water Productivity
  • Capillary Cracking
  • Coarse Cracking
  • Drought Stress
  • Yield

مراجع

پیر دشتی، ه. 1378. بررسی انتقال ماده خشک، نیتروژن و تعیین شاخص‌های رشد ارقام برنج در تاریخ‌های مختلف کاشت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی. دانشگاه تربیت مدرس.
پیرمرادیان، ن.، سپاسخواه، ع.ر.، و مفتون، م. 1382. تأثیر کم آبیاری و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در برنج. یازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. تهران. دی ماه . 261-271.
رضایی، م. و نحوی، م. 1386 . بررسی تأثیر دور آبیاری در خاک‌های رسی بر کار آیی مصرف آب و برخی از صفات دو رقم برنج محلی در استان گیلان. پژوهشنامه علوم کشاورزی. 9:16-24.
زارعی قاضیانی، ر. 1380. ارزیابی عکس‌العمل تراکم بوته و کود نیتروژن بر روی عملکرد کمی و کیفی لاین های امیدبخش برنج، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی/ واحد ارسنجان.
علی عباسی، ح.ر. 1383. تعیین نیازمندی به کود نیتروژن با استفاده از کلروفیل متر در مراحل مختلف رشد برنج رقم خزر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان/ دانشکده کشاورزی. 130 صفحه.
گیلانی، ع.، فتحی، ق.، و سیادت، ع. 1381. اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه هفت رقم برنج در خوزستان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 6 .1: 163-175.
نحوی، م.، یزدانی، م.ر.، اله قلی پور، م.، و حسینی، م. 1383. بررسی تأثیر نوبت‌های مختلف آبیاری بر کار آیی مصرف آب و عملکرد برنج رقم خزر. مجله کشاورزی. 6. 2: 53-60.
نوربخشیان، س.ج.، و رضایی، ع.م. 1378. مطالعه همبستگی صفات و تجزیه علیت عملکرد دانه در ارقام برنج. مجله علوم زراعی ایران، 1 .4: 25-32.
Caol, F.J. and Jones, D.B. 1994. Reflood timing for ratoon rice grown on Everglades' histisols. Agronomy Journal. 86: 478-482.
Garona, R.N. 1981. The effects of growth duration and different levels of light intensity on the ratooning ability of rice. B.S. Thesis University of the Phillipines at los Banos Phillipines. 49P.
Ichii, M. 1982. The Effect of light and temperature on rice plant ratoon. Japan. Journal Jour. Crop Scisicence. 51(3): 281-286.
Ichii, M. 1983. The effect of water management on ratoon ability of rice plants. Tech. Bull. Fac. Agr. Kagawa Univ. 34 (2): 123-128.
IRRI. 1973. Annual report 1972. International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines.
Ishizuka, Y. and Tanala A. 1963. Studies on the Nutria- Physiology of the Rice Plant. Yokendo, Tokyo.
Islam, M.J., Mowla, G., Islam, M.S. and Leeds-Harrison, P.B. 2003. Model for Efficient Use of Limited Water for Rice Production. Pakistan Journal of Biological Sciences 6(18):1600-1607.
Islam. M.J., Parul, S.S., Parhan, A.B.B.U., Quasem, M.A. and Islam M.S. 2004. Influence of Cracking on Rice Seasons and Irrigation in Bangladesh. Journal of biological Science, (1):11-14.
Jones, C.A. 1981. Effect of drought stress on percentage filled grains in upland rice. Tropical Agriculture 58(3):201-203.
Klasterboer, O.A.D., Mccauley, G.N. and Turner, F.T. 1999. Ratoon (second) crop production. Rice Production Guidelines. 48.
Lee-JF, S.S. Chen., Hsu, A.N. and Song, S. 1993. Effect of Management for soil moisture regime on growth and quality of rice during grain filling stage. Bultin of Taichung District Agricultural Improvement station. 39:41-50.
Mengel, D.B. and Wilson, E.F. 1981. Water management and nitrogen fertilization of ratoon crop rice. Agronomy Journal. 73:1008-1010.
Mostafa zadeh fard T.B., Jafari, F., Musavi, S.F. and Yazdani, M.R. 2010. Effects of irrigation water management on yield and water use of rice in cracked paddy soils. Australian Journal of crop Science. 4(3):136-141.
Murata, Y. 1976. Crop productivity of rice in different climatic regions of Japan. In Climate and Rice (P.149-470). IRRI, Los Banos, Philippines.
Neumann, PM. 1993. Rapid and reversible modification of extension capacity of cell walls in elongating maize leaf tissues responding to root addition and removal of NaCl. Plant cell and Environment. 16:1107-14.
Oad, F.C. P.S. Cruz, N. Memon, N.L. Oad and Hassan, Zia-UI. 2002. Rice ratooning management. Pakistan journal of applied Sciences. 2(1):29-35
Santos, A.B., N.K. Fageria and Prabhu, A.S. 2003. Rice ratooning management practices for higher yield. Journal of Plant Nutrition. 34(5-6):881-918.
Shamiul Islam, M.M. Hasanuzzaman and Rokonuzaman, M. 2008. Ratoon rice response to different fertilizer doses in irrigated condition. Agriculture conspectus Scientifics. 73(4):197-202.
Somson, B.T. 1980. Rice ratooning effects of rational type and some cultural management practices. MSc Thesis, university of the Philippines at los Bones. Philippines. 116p.
Yamao, E.B. and Ingram, K.T. 1988. Drought stress index for rice. Philippine journal of crop Science 13(2):105-111.
Yoshida, S. 1975. Factors that limit the growth and yields of upland rice in Major Research in upland Rice (P.46-71). IRRI. Los Banos. Philippines.
Yoshida, S. 1978. Tropical climate and its influence on rice. IRRI Res. Pap. Ser. 20
Yoshida, S. 1981. Fundamental of rice crop science. IRRI, Manila, Philippines.
Yoshida, S. and Hara, T. 1977. Effect of air temperature and light on grain filling of Indica and Japonica rice under controlled environmental conditions. Soil Sci. Plant Nutr. 23:93-107.
Yoshida, S. and Parao, F.T. 1976. Climate influence on yield and yield components of low land rice in the tropics. In: Climate and Rice (P.471-479). IRRI, Los Banos, Philippines.
Zelifeh, I. 1979. Photosyntesis and plant productivity. Chem. Eng. News February, 1979:29-18.
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 82
مهر و آبان 1399
صفحه 1301-1310

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار