واکنش منداب (Eruca sativa L.) به روش کاشت و دور آبیاری با آب شور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

2 علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

3 گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه اردکان

چکیده

منداب گیاهی سازگار با تنش‌های غیرزنده محیطی است و برای بهره‌برداری از اراضی بایر استفاده می‌شود. در این پژوهش اثر آبیاری با آب شور در دورهای مختلف (شامل 10، 20 و 30 روز) بر گیاه منداب در سه روش کاشت (کرتی، روی پشته و کف جویچه) در قالب آزمایش فاکتوریل و طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه اردکان طی سال زراعی 1398-99 بررسی شد. نتایج حاکی از آن بود که اثر روش کاشت نسب به دور آبیاری در توجیه تغییرات صفات اندازه‌گیری شده غالب بوده است. در روش کاشت کف جویچه منداب دارای رشد بیشتر (از نظر ارتفاع، تعداد غلاف در واحد سطح و در گیاه، تعداد دانه در غلاف، وزن هزاردانه و عملکرد علوفه، بیولوژیک و دانه) بود. هرچند افزایش دور آبیاری تا یک ماه تمام شاخص‌های رشد را کاهش داد، اما افزایش دور آبیاری در کنار تغییر شیوه کاشت از روش مرسوم کرتی به کف جویچه ارتقا قابل توجه صفات رشد و عملکرد علوفه (73 درصد) و بذر (88 درصد) را به دنبال داشت. به علاوه اگرچه از نظر مقدار مطلق تولید علوفه (24445 کیلگرم در هکتار) و بذر (1484 کیلوگرم در هکتار) تیمار دور آبیاری 10 روز و روش کاشت کف جویچه قابل توصیه است اما تحلیل اقتصادی تعیین کننده نهایی انتخاب روش کاشت خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Eruca Sativa L. response to planting method and irrigation frequency under saline water application

نویسندگان [English]

  • Elahe Seyfipour 1
  • hassan gholami 2
  • Abolfazl Azizian 3
  • Najmeh Yarami 1
1 Dep. of Water Science and Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, Ardakan University
2 Dep. of Water Science and Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, Ardakan University
3 Dep. of Water Science and Engineering
چکیده [English]

Arugula as an adapted plant to the abiotic environmental stresses uses for poor soil improvement and exploitation. In this research the effect of saline water application with different irrigation water frequencies (10, 20 and 30 days) on arugula plant under three planting methods (basin. on-ridge and in-furrow) was studied. The experiment arranged in factorial scheme under a complete block design in 2018-19 in Ardakan Unversity Agricultural Experiment Station with three replications. Results showed that the effect of planting method was dominant in justifying changes in measured traits compared to the irrigation interval. Arugula had better growth (regarding height, number of pod per unit area and plant, number of seeds per pod, 1000-grain weight, biologic- forage- and seed-yield) under in-farrow planting method. Although, increasing irrigation interval up to 30 days decreased all growth parameters; however, increasing irrigation frequency with changing planting method form the conventional basin to in-furrow planting method significantly promoted growth traits and forage (as 73%) seed (as 88%) yield. Furthermore, although in term of absolute amount of forage (as 24445 kg/ha) and seed (as 1484 kg/ha) production, in-furrow planting under 10 -days irrigation frequency is the recommendable treatment; however, the final selection of planting method depends on the economic analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arugula
  • Drought stress
  • Forage production
  • Planting method
  • Salinity
بهادرخواه، ف. و کاظمینی، س.ع. 1393. اثر شوری و روش کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن دانه دو رقم گلرنگ بهاره (Carthamustinctorius L.). نشریه پژوهش­های زراعی ایران. 12(2): 272 - 264.
حسن­زاده مقدم، ح. 1383. اثر روش کاش و تراکم گیاه بر محصول ذرت دانه­ای و علوفه­ای در مناطق شور. گزارش نهایی طرح پژوهشی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی. 65 ص.
جهاد کشاورزی اردکان. 1398. بهره­برداری از اراضی بایر. مکاتبه شخصی.
رضادوست، س.، رشدی، م. و حاجی­حسنی اصل، ن. 1388. تأثیر کم آبیاری بر عملکرد دانه و روغن ارقام کلزا در منطقه خوی. پژوهش در علوم زارعی. 2(6): 1-11.
رستگار، م.ع. 1393. زراعت عمومی. انتشارات برهمند. 440 ص.
شعبانی، ع.، کامگار حقیقی، ع.ا.، سپاسخواه، ع. و هنر، ت. 1389. اثر تنش آبی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت کلزای پاییزه (Brassica napus L.) رقم لیکورد. مجله علوم زراعی ایران. 12(4): 409-421.
قوام پور، م.، و موسوی، س. غ. 1396. تأثیر سطوح آبیاری، تراکم بوته و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد منداب (Eruca sativa Mill). تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 10(3): 361 - 351.
قوشچی، ف.، شیرانی راد، ا.ح.، نور محمدی، ق. و هادی، حامد. 1382. بررسی تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام کلزا در شرایط آبیاری مطلوب و محدود. مجله پژوهش­های به­زراعی. 2(1): 13-29.
کافی، م. و دامغانی، ا.م. 1383. مکانیسم مقاومت گیاهان به تنش­های محیطی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 467 ص.
کوچکی، ع.، رضوانی مقدم، پ.، عسگری، ا. و رستمی، ر. 1397. شناسایی و ارزیابی زراعی و اکولوژیک گیاهان فراموش‌شده در بوم نظام‌های زراعی ایران: 2-معرفی گیاهان کم‌بهره­برداری شده و فراموش‌شده. بوم‌شناسی کشاورزی. 10(2): 367 - 353.
مهدوی نژاد، ا.، حسینی، س.ز.، ملکی نژاد، ح. و اسدی، م.ا. 1397. تأثیر تغییر متغیرهای اقلیمی بر تبخیر و تعرق پتانسیل در مناطق خشک با استفاده از زمین‌آمار (بررسی موردی: استان یزد). نشریه مدیریت بیابان. 12: 1-18.
نژاد حسن، ب.، زینلی، ا.، سیاه­مرگویی، آ.، قادری­فر، ف. و سلطانی، ا. 1396. مطالعه واکنش جوانه‌زنی بذر گیاه فراموش‌شده منداب (Eruca sativa Mill) به برخی عوامل محیطی.‎ پژوهش­های تولید گیاهی (علوم کشاورزی و منابع طبیعی). 24(2): 91 - 77.
نصر اله الحسینی، م.، رحمانی، ا. و خاوری خراسانی، س. 1393. تأثیر تراکم بوته و محل کاشت بر ویژگی‌های زراعی، عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم ذرت شیرین (Zea mays. L var. Sacchara). نشریه زراعت. 103: 95 - 84.
وزارت جهاد کشاورزی. 1399. آمارنامه کشاورزی سال 1397-98. معاونت برنامه‌وبودجه، اداره کل آمار و اطلاعات. 92 ص.
Abdel Gawad, G. and. Ghaibeh, A. 2001. Use of low quality water for Irrigation in the Middle East. Proc. Symp. Sustainable management of irrigated land for salinity and toxic elements control, US Salinity Laboratory Riverside. Calif.
Azizian, A. and Sepaskhah, A.R. 2014. Maize response to different water, salinity and nitrogen levels: agronomic behavior. International Journal of Plant Production. 8(1): 107-130.
de Freitas, E.M., Giovanelli, L.B., Delazari, F.T., dos Santos, M.L., Pereira, S.B. and da Silva, D.J.H. 2017. Arugula production as a function of irrigation depths and potassium fertilization. Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental. 21(3): 197-202.
Gan, Y., Angadi, S.V., Cutforth, H., Potts, D. Angadi, V.V. and MacDonald, C.L. 2004. Canola and mustard response to short periods of temperature and water stress at different developmental stages. Canadian Journal of Plant Science. 84: 679-704.
Noble, C. L., Halloran, G. M. and West, D. W. 1984. Identification and selection for salt tolerance in lucerne.  Australian Journal of Agricultural Research. 53:239-252