بررسی حجم آب آبیاری و بهره‌وری آب باغات انار در مناطق مختلف استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارپژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش

2 استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

چکیده

میزان آب آبیاری تاثیر زیادی بر میزان محصول تولیدی و بهره‌وری آب باغات انار دارد. تاکنون بررسی‌های علمی اندکی در مورد وضعیت آبیاری باغات انار استان فارس انجام شده است. در این تحقیق میزان عملکرد محصول، میزان آب آبیاری، بهره‌وری آب و تفاوت آب آبیاری با نیاز آبی ناخالص بررسی گردید. این بررسی در چهار منطقه اصلی تولید انار در استان فارس (شیراز، استهبان، نیریز و ارسنجان) انجام شد. تعداد 40 باغ انار انتخاب و میزان عملکرد، آب آبیاری، بهره‌وری آب در طول سال زراعی 99-1398 اندازه‌گیری گردید. سه سناریوی نیاز آبی سندملی آب، نیاز آبی از روش پنمن مانتیث در سال انجام تحقیق و نیاز آبی از روش پنمن مانتیث بازای داده‌های هواشناسی بلند مدت برای نیاز آبی باغات انار در نظر گرفته شد. میزان آب آبیاری باغات با نیاز آبی ناخالص بوسیله آزمون تی در مناطق مختلف و سامانه‌های آبیاری مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره‌وری آب باغات مورد بررسی در طول یک سال بترتیب 4/22 تن در هکتار، 15133 مترمکعب در هکتار و 36/1 کیلوگرم بر مترمکعب بود. تفاوت میزان حجم آب آبیاری در شیراز، استهبان و ارسنجان تفاوت معنی‌داری نداشت ولی تفاوت حجم آب آبیاری نیریز با سایر مناطق معنی دار بود. تفاوت عملکرد محصول در مناطق مورد بررسی معنی‌دار نبود. تفاوت بهره‌وری آب باغات انار شیراز با سه منطقه دیگر معنی‌دار بود ولی تفاوت بهره‌وری آب ارسنجان، نیریز و استهبان باهم معنی‌دار نبود. تفاوت میزان عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره‌وری آب در دو نوع سیستم آبیاری سطحی و قطره‌ای معنی‌دار نبود. به طور کلی حجم آب آبیاری باغات کمتر از نیاز آبی ناخالص بود که تفاوت آن با نیاز آبی سندملی، پنمن مانتیث در سال انجام تحقیق و پنمن مانتیث بلندمدت بترتیب معنی‌دار در سطح 1 درصد، غیر معنی‌دار و معنی‌دار در سطح 5 درصد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of irrigation water volume and water productivity of pomegranate orchards in different regions of Fars province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Shahrokhnia 1
  • Fariborz Abbasi 2
1 Associate Professor, Agricultural Engineering Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Shiraz, Iran.
2 Agricultural Engineering Research Institute, AERI
چکیده [English]

Irrigation water has a great impact on the yield and water productivity of pomegranate orchards. There is few information about the irrigation of pomegranate orchards in Fars province. In this study, yield, irrigation water volume, water productivity and the difference between irrigation water volume and gross water requirement were investigated. 40 pomegranate orchards in four main regions of pomegranate production in Fars province (Shiraz, Estahban, Neyriz and Arsanjan) were selected. Yield, irrigation water volume and water productivity were measured during one year (2020). Three scenarios of crop water requirement, Water National Document, Penman Montith method in the year of research and Penman Montith method based on long-term meteorological data were considered. The irrigation water volumes were compared with the water requirement by t-test in the regions and different irrigation systems. Results showed that the average yield, irrigation water volume and water productivity of the were 22.4 t/ha, 15133 m3/ha and 1.36 kg/m3, respectively. There was no significant difference in the volume of irrigation water in Shiraz, Estahban and Arsanjan, but for Neyriz with other regions were significant. The yield differences in the studied areas was not significant. The water productivity differences of Shiraz pomegranate orchards with the other three regions was significant, but the difference in water productivity of Arsanjan, Neyriz and Estahban were not significant. The differences between yield, irrigation water volume and water productivity in the two types of surface and drip irrigation systems were not significant. In general, the volume of irrigation water was less than the gross water requirement. The difference between the volume of irrigation water and the water requirement of National Water Document, Penman Monthith in the year of the research and long-term Penman Monthith were significant at the level of 1%, non-significant and significant at the level of 5%, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consuming water
  • Crop water requirement
  • Irrigation system
  • Penman Montieth
  • method

مراجع

احمدی، ک.، عباد زاده، ح.ر.، حاتمی، ف.، حسینپور، ر. و عبد شاه، ه. 1398. آمارنامه کشاورزی سال 1397، جلد سوم: محصولات باغبانی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، معاونت برنامه­ریزی و اقتصادی، وزارت جهاد کشاورزی.
بافکار، ع.، کریمی، م. و راد، م.ه. 1397. تعیین نیاز آبی دو رقم تجاری انار (ملس یزدی و ساوه) در سیستم آبیاری موضعی (مطالعه موردی شرایط اقلیمی یزد). مجله پژوهش آب ایران. 28: 43-51.
بنیان­پور، ع.ر. 1398. نقشه راه تحقیقات انار استان فارس. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس.
بی­نام. 1397. تفاهم‌نامه سند بهره­وری آب کشاورزی (افق ده‌ساله). وزارت جهاد کشاورزی، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
جلیلی مقدم، ز. 1399. تولید 1/1 میلیون تن انار در سال جاری. وب‌سایت خبرگزاری ایانا، 30/9/99.
راد، م.ه.، اصغری، م.ر. و عصاره، م.ح. 1394. اثر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه انار (Punica granatum L.) رقم رباب نیریز در شرایط اقلیمی خشک. مجله به زراعی نهال و بذر. 31: (1): 75-90.
شاهرخ نیا، م.ع.، ناصری، ا. و عباسی، ف. 1400. تعیین میزان آب کاربردی و بهره­وری آب در باغات سیب استان فارس. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 15(4): 931-940.
شاهرخ نیا، م.ع. و باغانی، ج. 1400. بررسی میزان آب کاربردی و بهره­وری آب مزارع سیب­زمینی در شرایط زارعین استان فارس. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 15 (3): 624-635.
شاهرخ نیا، م.ع.، بنیان پور، ع.ر. و محمدی، د. 1399. تأثیر مدیریت­های مختلف آبیاری بر انار رقم رباب نی­ریز در شهرستان کازرون استان فارس. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 14 (6): 2175-2187.
شیردلی، ع. و طهماسبی، ع.ر. 1392. تأثیر توأم آب آبیاری و نیتروژن بر مقاومت، عملکرد و کارایی مصرف آب (WUE) انار. مجله علوم و مهندسی آبیاری. 36 (1): 33-44.
عباسی، ف.، سهراب، ف. و عباسی، ن. 1395. ارزیابی وضعیت راندمان آب آبیاری در ایران. مجله تحقیقات مهندسی سازه­های آبیاری و زهکشی، 17 (67): 128-113.
طاوسی، م.، کاوه، ف.، علیزاده، ا.، بابازاده، ح. و تهرانی فر، ع. 1395. اثر کم آبیاری و شوری بر میوه انار رقم شیشه کپ (مطالعه موردی شهرستان فردوس، خراسان جنوبی). نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 10 (4): 499-507.
لطفیان،م. 1397. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده انار دنیاست. پایگاه خبری روستا نیوز، کد خبر 1064، تاریخ 11 اسفند 1397.
Allen, R. G., Pereira, L. S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop Evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements-FAO Irrigation and drainage paper 56. Fao, Rome.
Ayars, J.E., Phene, C.J., Phene, R.C., Gao, S., Wang, D., Day, K.R. and Makus, D.J. 2017. Determining pomegranate water and nitrogen requirements with drip irrigation. Agricultural Water Management. 187: 11-23.
Behnia, A. 1999. Comparison of different irrigation methods for pomegranate orchards in Iran. Irrigation under conditions of water scarcity. 17th Int. Congr. Irrigation and Drainage, Granada, Spain.
Chopade, S.Q., Gorantiwar, S.D., Pampattiwar, P.S. and Supe, V.S. 2001. Response of pomegranate to drip, bubbler and surface irrigation methods. Advanced Horticulture and Forestry. 8: 53–59.
Dinc, N., Aydinsakir, K., Isik, M., Bastug, R., Ari, N., Sahin, A. and Buyuktas, D. 2018. Assessment of different irrigation strategies on yield and quality characteristics of drip irrigated pomegranate under mediterranean conditions. Irrigation Science. 36: 87–96.
Holland, D., Hatib, K. and Bar-Yáakov, I. 2009. Pomegranate: botany, horticulture, breeding.  In: Horticultural Reviews, Janick, J. (ed.), Wiley-BlackWell Publication. 35: 127-191.
Intrigliolou, D.S., Bonet, L., Nortes, P.A., Puerto, H., Nicolas, E. and Bartual, J. 2013. Pomegranate trees performance under sustained and regulated deficit irrigation. Irrigation Science. 31: 959-970.
Kumar, S., Singh, R., Asrey, R. and Nangare, D.D. 2012. Techno-economic evaluation of integrating canal water harvesting and drip irrigation for pomegranate production in a dry eco-region. Irrigation and Drainage. 61(3): 366-374.
Laribi, A.I., Palou, L., Intrigliolo, D.S., Nortes, P.A., Rojas-Argudo, C., Taberner, V., Bartual, J. and Perez-Gago, M.B. 2013. Effect of sustained and regulated deficit irrigation on fruit quality of pomegranate cv. 'Mollar de Elche' at harvest and during cold storage. Agricultural Water Management. 125: 61-70.
Marathe, R.A., Babu, K.D. and Chaudhari, D.T. 2018. Nutrient uptake, growth and yield of pomegranate as influenced by irrigation frequencies under light textured soils. Journal of Environmental Biology. 39: 143-148.
Mena, P., Galindo, A., Collado-Gonzalez, J., Ondona, S., Garcia-Viguera, C., Ferreres, F., Torecillas, A. and Gil-Izquierdo, A. 2013. Sustained deficit irrigation affects the colour and phytochemical characteristics of pomegranate juice. Journal of the Science of Food and Agriculture. 93: 1922-1927.
Parvizi, H., Sepaskhah, A.R. and Ahmadi, S.H. 2016. Physiological and growth responses of pomegranate tree (Punica granatum (L.) cv. Rabab) under partial root zone drying and deficit irrigation regimes. Agricultural Water Management. 163: 146-158.
Parvizi, H., Sepaskhah, A.R. and Ahmadi, S.H. 2014. Effect of drip irrigation and fertilizer regimes on fruit yields and water productivity of a pomegranate (Punica granatum (L.) cv. Rabab) orchard. Agricultural Water Management. 146: 45-56.
Selahvarzi, Y., Zamani, Z., Fatahi, R. and Talaei, A.R. 2017. Effect of deficit irrigation on flowering and fruit properties of pomegranate (Punica granatum cv. Shahvar). Agricultural Water Management. 192: 189-197.
Zhang, H., Wang, D., Ayars, J.E. and Phene, C.J. 2017. Biophysical response of young pomegranate trees to surface and sub-surface drip irrigation and deficit irrigation. Irrigation Science. 35: 425-435.
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 91
فروردین و اردیبهشت 1401
صفحه 181-190

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار