اثر مقادیر آب آبیاری و کود پتاسیم بر رشد ریشه و اندام‌های هوایی ارقام سورگوم علوفه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پردیس بین‌الملل دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشیار گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف آب آبیاری و کود پتاسیم بر پارامترهای رشدی ریشه و اندام­های هوایی سورگوم علوفه­ای، پژوهشی در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان( شاهرود) به صورت گلدانی انجام شد. فاکتورهای این پژوهش شامل آب آبیاری( 50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز گیاه )، کود پتاسیم(50 و 100 درصد نیاز) و ارقام سورگوم علوفه­ای(پگاه، کرج و اسپیدفید) بودند.  این پژوهش در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار انجام  شد.  برای اندازه­گیری صفات ابتدا اندام هوایی گیاه جدا و سپس پارامترهای اندام هوایی شامل سطح برگ، وزن خشک برگ­ها، وزن خشک ساقه و وزن اندام هوایی اندازه­گیری ­شدند. سپس ریشه­ها به طور کامل از خاک خارج و شسته می­شدند. حجم ریشه با روش غوطه­وری در آب و وزن صفات با ترازوی دقیق(دقت 0001/.)  تعیین می­گردید. طول و حجم ریشه­ها به روش اتکینسون محاسبه شد. وزن خشک ریشه­ها پس از خشک شدن در گرمخانه تعیین ­شد. نتایج نشان داد اثر آب آبیاری، کود پتاسیم و رقم  بر خصوصیات مرفولوژیکی ریشه(طول، حجم، سطح و وزن خشک) و اندام­های هوایی گیاه(وزن خشک برگ، سطح برگ، وزن خشک ساقه و نسبت اندام هوایی به ریشه) در سطح یک درصد معنی­دار است. بیش­ترین طول، حجم، سطح و وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه از سطح آب 100 درصد حاصل شد. حداکثر طول، حجم، سطح  و وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه  نیز از سطح کودی 100 درصد بدست آمد. با کاهش مقدار آب آبیاری و کود پتاسیم مقادیر طول، حجم، سطح و وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه کاهش یافت. رقم اسپیدفید دارای حداکثر طول، حجم، سطح  و وزن خشک ریشه بود. ارقام مختلف سورگوم نسبت به تأمین مقادیر مختلف آب آبیاری عکس­العمل متفاوتی از خود نشان دادند. حساس­ترین رقم به مقدار آب آبیاری رقم اسپیدفید بود. مقدار آب آبیاری خصوصیات رشدی گیاه را هم در اندام­های هوایی و هم ریشه به شدت تحت تأثیر قرار داد.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Different levels of Irrigation Water and Potassium Fertilizer on Root and Shoot Growth of Forage Sorghum

نویسندگان [English]

  • Seyed Hossein Mousavi Fazl 1
  • Amin Alizadeh 2
  • Hossein Ansari 3
  • Parviz Rezvani Moghaddam 4
1 PhD student of Ferdowsi University of Mashhad International Campus., Mashhad., Iran
2 Professor of Water Engineering, Department Faculty, of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad Respectively., Mashhad., Iran
3 Associate Professor of Water Engineering, Department Faculty, of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad Respectively., Mashhad., Iran
4 Professor Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
چکیده [English]

In order to study the effects of irrigation water (50, 75 and 100%) and potassium fertilizer (50 and 100% Potassium fertilizer required) on the growth of roots and shoots of sorghum varieties (Pegah, Karaj and Speedfeed), a pot experiment was conducted in Agricultural Research Center of Semnan province(shahrood). The experimental treatments were arranged as split plots based on a randomized complete block design with three replications. Factors in this study were including irrigation water, potassium fertilizers and varieties of forage sorghum. To measure the characteristics of shoot plant, at first they were removed and leaf area, leaf dry weight, stem dry weight and shoot weight were measured. Then the roots were completely removed and washed. The root volume was determined by immersion in water and weighed. Root length and root volume was calculated by the method of Atkinson. The results showed that the effects of irrigation water and potassium fertilizer on the root morphological characteristics (length, volume, area and dry weight) and plant shoot (leaf dry weight, leaf area, shoot dry weight and shoot to root ratio) were significant. The maximum length, volume, area and root dry weight, dry weight of leaf, stem dry weight and leaf area were obtained from the water level of 100 percent. The maximum length, volume, area and root dry weight, leaf dry weight, stem dry weight were obtained from the fertilizer level of 100 percent. Speed​​feed variety had maximum length, volume,  leaf area and root dry weight. Speed​​feed variety was the most sensitive to the amount of irrigation water. The amount of irrigation water affected on the growth characteristics both shoots and roots severely.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation water
  • Potassium
  • Roots
  • sorghum
  • Pot experiment

مراجع

رضوان بیدختی،ش. سنجابی،س و انوار خواه،س. 1390. اثر کم آبیاری در مزرعه بر خصوصیات کیفی بذر سورگوم. دومین همایش ملی علوم و تکنولوژی بذر. 5-4 آبان. مشهد ایران.
سلطانی، ا. 1386. کاربرد نرم افزار SAS در آنالیز آماری(ویرایش دوم). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
ملکوتی، م . 1374 . بررسی تعادل عناصر غذایی خاک­های ایران و جلوگیری از مصرف بی رویه­ی کودهای شیمیایی. ماهنامه علمی، اقتصادی و کشاورزی. مهر 1374. ص 17-12.
ولدآبادی،ع. فراهانی،ح.1387. اثر پتاسیم بر خواص کمی و توسعه ریشه ذرت، سورگوم در شرایط تنش خشکی. مجله زراعت و اصلاح نباتات ایران جلد 4، شماره 2. ص 52-37.
هاشمی دزفولی، ا.  کوچکی،ع. 1374 . افزایش عملکرد گیاهان زراعی. جهاد دانشگاهی مشهد. 27-23.
یونسی،ا. شریف زاده،ف. 1389. اثر رژیم آبیاری بر عملکرد، اجزا عملکرد و برخی خصوصیات جوانه زنی سورگوم. مجله علوم گیاهان زراعی ایران(علوم کشاورزی ایران). جلد 1، شماره  41 . ص 187-195.
Aliabadi Farahani,H., Lebaschi,M. H., Shiranirad.A. H., Valadabadi,A.R and Daneshian,J. 2008. Effects of arbuscular mycorrhizal fungi, different levels of phosphorus and drought stress on water use efficiency, relative water content and proline accumulation rate of Coriander. Journal of Medicinal Plants Research, 2 :6. 125-131.
Farooqi,A.A., Bssreeramu,Kh. 2004. Cultivation of spice crops. Universities Press. pp: 128-148.
Fry,J and Huang,B. 2004. Applied Turfgrass Science and Physiology. John wiley  and sons pob, Inc.,Hoboken, Newjersey,Canada. 320 p.
Holmes,M.R. 1985. Nitrogen top-dressing requirements of winter oilseed rape. Journal of  Food and Agriculture Sciences . 31:119-127.
Howell,T.A., Yazar,A., Schneider,A.D., Duser,D.A. and Copeland,K.S. 1995. Yield and water use efficiency of corn in response to lepa irrigation. Transacation of the ASAE 38:6. 1737-1747.
Innes,P and Black,W. 1981.The effect of drought on water use and yield of two sorghum genotypes. Journal of  Agriculture Sciences., 96: 603-610.
Muller,B., Pantin,F., Génard,M., Turc,O., Freixes,S., Piques,M., Gibon,Y. 2011. Water deficits uncouple growth from photosynthesis, increase C content, and modify the relationships between C and growth in sink organs. Journal of Experimental Botany. 62:1715-29.
 
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 48
آذر و دی 1393
صفحه 747-756

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار