واکاوی میزان دانش فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی شهرستان فلاورجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان دانش کشاورزان نسبت به فناوری‌های نوین مدیریت آب کشاورزی است. جامعه آماری این تحقیق را کشاورزان شهرستان فلاورجان تشکیل داده‌اند (20156= N). حجم نمونه 205 نفر انتخاب گردید. پرسش­نامه تحقیق شامل دو قسمت کلی بود: بخش اول شامل ویژگی­های فردی، اقتصادی، اجتماعی و ترویجی و دربخش دوم شامل گویه‌های مربوط به میزان دانش کشاورزان کشاورزان نسبت به فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی(209 سوال) بود. روایی محتوایی آن توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت (92/0<α>82/0). براساس یافته‌ها میانگین سنی کشاورزان 42 سال و غالباً مرد بودند. میانگین سابقه کار کشاورزی آن­ها 51/27 سال و میانگین سابقه کار دامداری ‌ایشان 92/8 سال بود. اکثریت افراد مورد مطالعه (2/31 درصد) دارای تحصیلاتی درحد آبتدائی بودند. مبارزه با علف‌های هرز روییده در اطراف کانال با علف‌کش، تسطیح اراضی برای آبیاری بهتر، دادن کود حیوانی همراه با آب آبیاری، دادن کود شیمیایی همراه با آب آبیاری و اصلاح و مرمت کانال انتقال آب با عملیات مناسب برای جلوگیری از اتلاف آب به­ترتیب اولویت‌های اول تا پنجم میزان دانش کشاورزان منطقه نسبت به فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی بود. براساس نتایج تحلیل همبستگی بین ویژگی‌های فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشاورزان مورد مطالعه با میزان دانش آن­ها نسبت به فناوری‌های مدیریت آب در گروه‌های مورد مطالعه رابطه معناداری وجود دارد. براساس آزمون مقایسه میانگین‌ها دانش کشاورزان نسبت به فناوری‌های مدیریت آب در گروه‌های مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای مستقل به­کارگیری فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، نگرش کشاورزان نسبت به آبیاری تحت فشار، میزان مواجهه با کم آبی، میزان تحصیلات و میزان تماس ترویجی با کارشناسان در ماه به میزان 66 درصد تغییرات میزان دانش کشاورزان نسبت به فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی را تبیین می‌کنند. برطبق نتایج تحلیل عاملی، هفت عامل استخراج شده در مجموع 91/56 درصد از کل واریانس متغیر وابسته را تبیین می­نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating of Farmers ' knowledge Level About Agricultural Water Management Technologies in Falavarjan County

نویسندگان [English]

  • Samira Nabiafjadi 1
  • Hossein Shabanali Fami 2
  • Ahmad Rezvanfar 3
1 Ph.D Student at Yasouj University., Yasouj., Iran
2 Associate Professor, University College of Agriculture and Natural Resources University of Tehran., Tehran., Iran
3 Professor, University College of Agriculture and Natural Resources University of Tehran., Tehran., Iran
چکیده [English]

This main purpose of this research was to investigating of farmers ' knowledge level about agricultural water management technologies in Falavarjan country. Statistical population of this study was consisted of 20156 farmers; out of which 205 people were selected as sample using multi-stage sampling technique. This research was a sort of survey studies and a questionnaire was used for collection of data and information. Questionnaire's reliability was confirmed through computing cornbanch's Alpha coefficient which was more than 0.70. Face validity of questionnaire was confirmed by a panel of expert judgment. Correlation analysis findings revealed that there were significant relationships and positive among farmers' knowledge of agricultural water management technologies and other variables such as "used of information resources" , "contacts of extension agents" , "attitude of impacted of irrigation systems" and "degree of education" , "application of agricultural water management technologies" and negative among "age" and "water scarcity". Regression analysis findings revealed that there were relationships both farmers' knowledge of agricultural water management technologies and "used of information resources", "attitude of impacted of irrigation systems" , "water scarcity", "degree of education" and "contacts of extension agents". Also factor analysis results of farmers' knowledge of agricultural water management technologies revealed seven factors totally they explained 56.19 percent of total variance. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management
  • technology
  • Knowledge
  • Falavarjan
اکرمی،م. 1375. چگونگی مشارکت زارعین در مدیریت آبیاری. مجموعه مقالات هشتمین سمینار کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران.
حیدریان،ا. 1384. انتقال مدیریت آبیاری: چرا و چگونه؟. چهارمین کارگاه فنی مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی(اصول و روش‌های کاربردی). کمیته ملی آبیاری و زهکشی. تهران.
حیدریان،س.ا،1382، انتقال مدیریت، روشها، موانع و راهکارها، کارگاه مشارکت آب بران در مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی ایران.
ضرغامی،م.1383. مدیریت بهم پیوسته منابع آب و معیارهای حاکم در ایران. کمیته علمی آب و محیط زیست. مجله علمی-استراتژیک زیرساخت. کارگاه تخصصی اولین کنفرانس مدیریت آب ایران.
گروه کار سیستم­های آبیاری در مزرعه.1382. کمیته ملی آبیاری و زهکشی در ایران. بهره­وری آب کشاورزی. شماره انتشار 82.