بررسی عملکردچهار نوع قطره‌چکان در شرایط بکارگیری آب شور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 دانشیارگروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

استفاده از منابع آب نامتعارف از قبیل آب شور، از جمله مواردی است که امروزه در بحث‌های مدیریت کمی و کیفی منابع آب، بخصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. افزایش پتانسیل گرفتگی قطره‌چکان‌ها با آب‌های شور می‌تواند استفاده از این آب‌ها را در آبیاری قطره‌ای محدود نماید. برای بررسی اثر آب شور بر عملکرد، یکنواختی پخش، یکنواختی توزیع و سایر پارامترهای هیدرولیکی چهار نوع قطره‌چکان تنظیم‌کننده فشار موجود در بازار ایران، با دبی 8 لیتر در ساعت، در سال 91-92 آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در زمان به مدت 6 ماه، با 4 نوع قطره‌چکان و ...  تکرار  در قالب بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. بدین منظور دبی خروجی از قطره‌چکان‌ها پس از یک ماه کارکرد، در مدت شش ماه متوالی بصورت حجمی اندازه‌گیری شد و با استفاده از نرم‌افزار آماری  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد نوع قطره‌چکان بر یکنواختی پخش سیستم و پارامترهای هیدرولیکی آن مؤثر است؛ همچنین از نظر آماری، گذشت زمان عملکرد قطره‌چکان‌ها را تحت تأثیر قرار داده و باعث کاهش میزان آبدهی شده است. مقادیر یکنواختی پخش و تغییرات دبی برای بهترین قطره‌چکان (میکروفلاپر) به ترتیب، 94% و 19%  محاسبه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of performance of several type of emitters While using saline water

نویسندگان [English]

  • Masoud Ebrahimi 1
  • Hossein Sharifan 2
  • Abotaleb Hezarjaribi 2
  • Mousa Hesam 2
1 Ms.C. Student of Irrigation and Drainage Engineering, College of Water & Soil Eng. Agriculture Sciences University of Gorgan., Gorgan., Iran
2 Associate Professor of Water Engineering, College of Water & Soil Eng. Agriculture Sciences University of Gorgan., Gorgan., Iran
چکیده [English]

use of unconventional water resources such as saline water has a special importance, especially in arid and semi-arid areas. Increase potential of emitter clogging with saline water can limit the use of saline water in trickle irrigation. In this research, the performance, the emission uniformity, the uniformity coefficient and other hydraulic characteristics of four kinds of pressure compensated emitters used in Iran, with 8 l/h discharge, while using salinity water (EC=12.75 ds/m), were investigated. To his end, the outlet discharge of emitters, after a month of operation, was measured in six consecutive months and analyzed by applying SAS statistical software. Results indicated that the type of emitter is effective on emission uniformity and hydraulic characteristics. According to statistics, time affected the performance of emitters and reduced it. Eu and qvar for the best emitter (micro flapper) were 94% and 19%, respectively

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trickle Irrigation
  • Emitter clogging
  • Kinds of emitters
  • Emission uniformity
احمدزاده، ک.، میرلطیفی، س.م. و دهقانی سانیج، ح.، (1386)،. ارزیابی فنی و هیدرولیکی عملکرد یک سیستم آبیاری قطره‌ای، مطالعه موردی: منطقه حسن آباد شهر ری. مجموعه مقالات اولین سمینار علمی طرح ملی آبیاری تحت فشار و توسعه پایدار. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج. 2 اسفند1386. ص 411.
امامی، ژ.، هزار­جریبی، ا. و ذاکری­نیا، م.، (1391)،. بررسی عوامل تأثیرگذار در یکنواختی پخش آب و کود در سیستم آبیاری میکرو با دو گسیلنده رایج. چهارمین سمینار ملی توسعه پایدار روش­های آبیاری تحت فشار. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج. 17 مهر 1391.
بامداد ماچیانی، س.، خابدیان، م.ر.، بیگلویی، م.ح. و اشرف زاده، ا.، (1391)،. بررسی شاخص های یکنواختی در سیستم های آبیاری قطره ای واقع در شرق استان گیلان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار ملی توسعه پایدار روش‌های آبیاری تحت فشار. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج. 17 مهر1391. ص 241.
رئیسی، ف.، پارسی نژاد، م. و مشعل، م.،. (1385)،. ارزیابی میدان گرفتگی شیمیایی سیستم­های آبیاری قطره­ای در مناطق مختلف ایران. دومین کارگاه فنی خرد آبیاری. 2 آذر ماه 1385.
زمانیان، م.، فتاحی، ر.، برومند نسب، س.، شامحمدی، ش. و پروانک، ک.، (1391)،. ارزیابی عملکرد و خصوصیات هیدرولیکی قطره‌چکان­های استفاده شده در پروژه­های سطح کشور. چهارمین سمینار ملی توسعه پایدار روش­های آبیاری تحت فشار. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج. 17 مهر 1391.
نادری، ن.، ذوالفقاران، ا. و فرومدی، م.، (1387)،. ارزیابی سیستم آبیاری قطره­ای درحال کار با آب‌های لب‌شور از نظر گرفتگی قطره‌چکان­ها. دومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
Acar, B., Topak, R., and Direk, M., (2010),. Impacts of pressurized irrigation technologies on efficient water resources uses in semi-arid climate of Konya basin of turkey. International Journal of Sustainable water and Environmental Systems. 1(1):1-4.
Burt, M.C., (2004),. Rapid field evaluation of drip and microspray distribution uniformity. Irrig. Drain. Syst. 18: 275-297.
Christiansen, J.E., (1942) Irrigation by sprinkling. Bulletin 670. Agriculture Experiment Station university of California. Berkeley. Oct 1942.
Gilbert, R.J., Nakayama, F.S. and Bucks, D.A., (1979), Trickle irrigation prevention of clogging. Trans. ASAE. 22(3), 514-519.
Keller, J., and Karmeli, D., (1974),. Trickle irrigation design parameters. Transactions of the ASAE. 17: 4. 678-684.
Merriam, J.L. and Keler, j., (1978). Farm irrigation system evaluation: A guide for management. department of Agriculture Engineering. California, Polytechnic. State University. Vol.1.
Nakayama, F. S. and Bucks, D.A. (1981). Emitter  clogging  effects  on  trickle  irrigation  uniformity. Trans. ASAE. 24:77-80.
 
Sinobas, L., Juana, L. and Losada, A., (1999), Effects  of  temperature  changes  on  emitter  discharge.  J. Irrig. And Drain. ASAE. 125(2):64-73.
Wu, I.P., (1995),. Optimal scheduling and minimizing deep seepage in microirrigation. Transactions of the ASAE. 38(5):1385-1392.