ارزیابی روند خشک‌سالی در استان فارس با استفاده از شاخص شدت خشک‌سالی پالمر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استادیار، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

خشک­سالی از بلایای محیطی است که فراوانی آن به‌‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک بسیار زیاد می‌باشد. امروزه شاخص‌های خشک­سالی به­عنوان ابزاری مناسب برای اقدامات مدیریتی و به دنبال آن مقابله با پدیده‌ی خشک­سالی، به طور وسیعی در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از این شاخص‌ها، شاخص شدت خشک­سالی پالمر ( PDSI) است که در بسیاری از نقاط جهان جهت بررسی شرایط خشک­سالی و تداوم آن مورد استفاده قرار‌ گرفته ‌است. در این مقاله وضعیت خشک­سالی استان فارس با استفاده از این شاخص طی دوره‌ی آماری 20 ساله ( 2014-1995) و با توجه به داده‌های هواشناسی 6 ایستگاه هواشناسی مختلف استان فارس مورد ارزیابی قرار‌گرفت. نتایج نشان داد سال 2010 برای ایستگاه‌های آباده، داراب و فسا و سال 2001 برای ایستگاه‌های اقلید و لار در سال 1996 برای ایستگاه شیراز خشک‌ترین سال‌ها در بازه‌ی آماری 2014-1995 بودند. در این بازه‌ی زمانی در ایستگاه‌ها تغییرات بارش نیز مشاهده شد که در سال‌های ذکر شده برای شدیدترین خشک­سالی‌ها افت بارش مشاهده شد. البته در تمام ایستگاه‌ها در سال 2010 افت شدیدی در بارش وجود داشت که نشان دهنده‌ی وضعیت خشکی در این سال بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of drought characteristics for Fars province using the Palmer Drought Severity Index

نویسندگان [English]

  • sheida Dehghan 1
  • nasrin sayari 2
  • bahram bakhtiari 2
1 Senior Researcher, Water Engineering Department, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman
2 Assistant Professor, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

Drought is one of the great environmental disasters especially immense in arid and semi-arid. The drought indices as a tool for management practices and seeks to deal with the phenomenon of drought, are widely used in the world. One of these in dicators, is the Palmer Drought Severity Index (PDSI) that is used in many parts of the world to assess the drought situation and its continuation. In this paper, the drought state of Fars Province by using of this index over the period of 20 years (2014-1995) and according to meteorological data from six weather stations was assessed. The results showed that stations of Abade, Darab and Fasa in 2010 and 2001 for Eghlid and Lar and 1996 for Shiraz stations statistically were driest years in the period of 2014 to 1995. At this time changing in precipitation was also observed that in the years listed for droughts the steepest drop in rainfall was also remarkable. however in all stations in 2010 there were a sharp drop in rainfall that reflects the state of the drought this year.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fars
  • Precipitation
  • Rooting
  • Soil moisture
  • weather station
آزادی،س.، سلطانی،س.، مختاری،ف و دلیران،ح. 1393. ارزیابی شاخص پالمر در ارزیابی خشک­سالی استان سمنان. دومین کنفرانس حفاظت از حیات وحش ملی با مدیریت سطحی خشک و بیابان
آسیایی، م. ۱۳۸۵ .شاخص­های خشک­سالی چاپ اول، انتشارات سخن­گستر، مشهد.
آسیایی،م. 1385. پایش خشک­سالی در مشهد توسط شاخص پالمر - ، مجله‌ی جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه‌ای. 7: 186-167.
احمدی نمین،م.، کمالی، وظیفه دوست،م. 1395. نظارت بر خشک­سالی با استفاده از شاخص خشک­سالی پالمر و داده­های رطوبت خاک. سنجش از دور و رطوبت خاک ایستگاه. سومین کنفرانس یافته­های جدید در محیط زیست و اکوسیستم­های کشاورزی
سلطانی تودشکی،ع.1386. کمی­سازی خشک­سالی با رویکرد هوا- آب­شناختی؛ مبانی نظری و کاربرد. رساله دکتری، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.
علیزاده،ا. 1384. اصول هیدرولوژی کاربردی. دانشگاه امام رضا (ع). چاپ هجدهم.
غلامی،پ و نهتانی،م. 1388. بررسی اثرات زیست محیطی خشک­سالی در منطقه سیستان، دومین همایش خشک­سالی در استان چهارمحال بختیاری، شهرکرد.
هادی‌زاده ارغندی،م.1390. پیش­بینی و تحلیل فراوانی خشک­سالی تحت تاثیر تغییر اقلیم در خراسان جنوبی، پایان­نامه کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند. 18.
Baren,M.A. 1985. Hydrological aspects of droughts. UNESCO/WMO. London.
Bonsal,B and Regier,M. 2007, Historical comparison of the 2001/2002 drought in the Canadian Prairies, Environment Canada, Climate Research. 33: 229-242.
Bryan,E.A .1991. Natural Hazards, Cambridge University Press.
Dai,A., Trenberth,K.E., Qian,T. 2004. A global data set of Palmer Drought Severity Index for 1870-2002: relationship with soil moisture and effects of surface warming. Journal Of Hydrometeorology. 5: 1117-130.
Palmer,W.C. 1965. Meteorological drought. Research. Paper No. 45, U.S. Department of Commerce Weather Bureau, Washington, D.C. 58p.
Palmer,W.C. 1966. Meteological Drought. Research Paper. No. 45.
Rayne,S., Forest,K. 2016. Evidence for increasingly variable Palmer Drought Severity Index in the United States since. 1895. Science of the Total Environment.544: 792-796.
Rossato,L., Antônio Marengo,J., Bassi Marinho Pires,L. (2016, April). Evaluation of soil moisture and Palmer Drought Severity Index in Brazil. In EGU General Assembly Conference Abstracts.Vol. 18.
Tsakiris,G., Pangalou,D., Vangelis,H. 2007. Regional drought assessment based on the Reconnaissance Drought Index (RDI). Water Resource Management.21: 821–833.
Wondie,M., Terefe,T. 2016. Assessment of drought in ETHIOPIA by using self calibrated Palmer Drought Severity Index (ScPDSI). International Journal Of Engineering and Management Sciences.7. 2: 108-117