اثرمدیریت‌ آبیاری به‌همراه تزریق ژل فراجاذب و مواد آلی برکارایی مصرف آب و عملکرد کمی و کیفی پرتقال رقم تامسون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران

3 استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

استفاده بهینه از نهاده­های کشاورزی بـه­ویـژه آب باعـث توسعه کشاورزی پایدار و امنیت غذایی خواهد شـد. از این‌رو، مدیریت مناسب رطوبت خاک و استفاده ازشیوه‌های جدید بـرای حفـظ و افـزایش ظرفیـت نگهـداری رطوبـت خــاک حایز اهمیــت است. این پژوهش با بررسـی اثرمدیریت آبیــاری به‌همراه تزریق ژل فراجاذب و مواد آلی بر عملکـرد کمی و کیفی و کارایی مصرف آب پرتقال رقم تامسون انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در قطعه باغی در شهرستان میان­درود واقع در استان مازندران طی سال‌های 1394 و 1395 اجرا شد. سه مدیریت آبیاری 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه به‌عنوان عامل اصلی و دو عمق تزریق ژل 30 و 60 سانتی‌متر به‌عنوان عامل فرعی و سطوح مواد آلی و فراجاذب شامل استفاده ازفرا جاذب، مواد آلی ورمی‌کمپوست، ترکیب مواد آلی وفراجاذب و شاهد (عدم مصرف) به‌عنوان عامل فرعی – فرعی بودند. نتایج نشان داد که بیش­ترین وزن و حجم میوه برای مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه و تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر به‌دست آمد. هم­چنین، بیش­ترین قطر، وزن و حجم میوه برای مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه با مصرف توام و ترکیبی سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست حاصل شد. طبق یافته‌ها در اثرمتقابل تیمارها رابطه عکس بین قطر، وزن و حجم میوه با مواد جامد محلول (درصد TSS) مشاهده شد. طبق یافته‌ها اثرمتقابل سه‌گانه تیمارها با کاهش مصرف آب بر اساس نیاز آبی گیاه طول شاخه جوان، سطح برگ، pH، چگالی رشد، کارایی مصرف آب، عملکرد درخت و عملکرد در هکتار کاهش معنی‌داری را نشان دادند که اثر منفی آن در شرایط تزریق ژل در عمق 60 سانتی‌متر و عدم مصرف مواد آلی بیش­تر بود. بالاترین میزان کارایی مصرف آب (14/16 کیلوگرم بر مترمکعب) مربوط به مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی با تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر و مصرف ترکیبی سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست حاصل شد. هم­چنین، حداکثر عملکرد درخت برای مدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه با تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر با مصرف سوپرجاذب، ورمی‌کمپوست و مصرفی ترکیبی هر دو ماده تولید شد. بیش­ترین عملکرد در هکتار درمدیریت آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه با تزریق ژل در عمق 30 سانتی‌متر با مصرف ورمی‌کمپوست و مصرف ترکیبی سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست (به‌ترتیب 03/44 و 46 تن در هکتار) به‌دست آمد. با توجه به یافته‌ها می‌توان بیان کرد که استفاده ترکیبی از سوپرجاذب و ورمی‌کمپوست می‌تواند با افـزایش ظرفیـت نگهـداری رطوبـت خــاک به افزایش کارایی مصرف آب و در نتیجه بهبود عملکرد کمی و کیفی پرتقال شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of irrigation management with injection superabsorbent gel and organic matter on water use efficiency and quantitative and qualitative yield of orange (Thompson variety)

نویسندگان [English]

  • Ali Taheri Amiri 1
  • Mohammad Ali Gholami Sefidkouhi 2
  • Mahmoud Raeini Sarjaz 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Water Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.
2 Water Engineering Department, University of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources., Sari., Iran
3
چکیده [English]

Optimal use of agricultural inputs, especially water, will result in sustainable agriculture and food security. Therefore, proper management of soil moisture and the use of new methods to maintain and increase soil moisture storage capacity are important. Thus, the aim of this research was investigation the effect of irrigation management with injection superabsorbent gel and organic matter on water use efficiency and quantitative and qualitative yield of orange. The experiment was carried out as split plot in randomized complete blocks design with three replications in Miyandoroud region, Mazandaran province in 2015 and 2016. Three irrigation management including 100, 75 and 50% of plant water requirement were chosen as main plots and two superabsorbent gel injection depth including 30 and 60 cm were chosen as sub plots and four organic matter level (superabsorbent gel, vermi-compost, combined of organic matter and superabsorbent gel and control treatment were chosen as sub sub plots. The results revealed that the most fruit weight and fruit volume were obtained for 100% of water requirement irrigation management with gel injection in 30 cm of soil depth. Moreover, the maximum fruit diameter, fruit volume and fruit weight was achieved for 100% of water requirement irrigation management with combined applied of organic matter and superabsorbent gel. According to findings of treatments interaction, there were observed the negative correlation between TSS percentage and fruit diameter, fruit volume and fruit weight. Based on triple interaction of treatments, with decrease of water usage based on water requirement the young branch length, leaf area, pH, growth density, WUE, tree yield and yield per hectare were statistically significantly decreased that the negative impact of that at gel injection in 60 cm of soil depth and control treatment was more than other treatments. The highest WUE (16.14 kg.m-3) was obtained for 100% of water requirement irrigation management with gel injection in 30 cm of soil depth and combined applied of organic matter and superabsorbent gel. Moreover, the most tree yield was produced with 100% of water requirement irrigation management with gel injection in 30 cm of soil depth and consumption of superabsorbent gel, vermi-compost and combined applied of organic matter and superabsorbent gel. The maximum yield per hectare was achieved by 100% of water requirement irrigation management with gel injection in 30 cm of soil depth and consumption of vermi-compost and combined applied of organic matter and superabsorbent gel (44.03 and 46 ton per hectare, respectively). Therefore, combined applied of organic matter and superabsorbent gel can increase the moisture storage capacity by increasing the WUE and thus improving the quantitative and qualitative yield of orange.

کلیدواژه‌ها [English]

  • TSS percentage
  • Vermi-compost
  • Water requirement
  • Water productivity
  • Yield
ابراهیمی،ح و پوردرویشی،ح. 1394. رابطه بین عملکرد ذرت با مصرف آب (نیاز آبی محاسباتی و کمبود رطوبت خاک). نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 4. 9: 613-605.
اسدی کنگرشاهی،ع.، ملکوتی،م.ج.، امداد،م.ر. 1383. تاثیر روش‌های مختلف آبیاری و مصرف متعادل کود بر عملکرد و کارآیی مصرف آب در مرکبات.نشریهعلوم خاک و آب. 18. 2: 199-189.
ترابی،ع.، فرح‌بخش،مو خواجویی‌نژاد،غ. 1392. بررسی رژیم‌های مختلف آبیاری و فراجاذب زئولیت بر عملکرد و اجزایعملکرد سورگوم علوفه­ای. مجله به­زراعی کشاورزی. 15. 3: 14-1.
شیردل،ف.، سمر،س.م.، عبادی،ع.، خلیقی،ا.،  چراتی،ع. 1392. اثرات تزریق خاکی سولفات آهن و اسیدسولفوریک و مواد آلی بر رفع کلروز آهن در درختان کیوی (Actinidiadeliciosa). نشریه پژوهش­های خاک (علوم خاک و آب). 28. 3: 498-489.
زارع،‌ح نیشابوری،ر.، صادق‌زاده ریحان،ا.، حسن‌پور،ر. 1394. تاثیر پومیس بر ظرفیت نگهداشت آب در خاک، رشد و عملکرد گلرنگ بهاره در شرایط دیم. نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار. 5. 3: 204-191.
علیزاده،ا. 1376. رابطه آب، خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه امام رضا. 353 صفحه.
قدیری،م.،شریفان،ح.،هزارجریبی،ا.،حسام،م.،عبدالحسینی،م. 1392. بررسی تاثیر فراجاذب استوکوزب در سه نوع بافت خاک سبک متوسط و نیمه­سنگین. اولین همایش ملی چالش‌های منابع آب و کشاورزی. انجمن آبیاری و زهکشی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان: 1-7.
محمدی ترکاشوند،ع.،صداقت‌حور،ش و جمال‌پور،ه. 1395. اثرات چند بستر آلی و یک فراجاذب مصنوعی رطوبت بر آب قابل استفاده خاک، تاخیر درنقطه پژمردگی دایم و رشد گیاه لیزیماکیا. نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی). 20. 75: 87-99.
میری،ف.س.، شاه­نظری،ع.، ضیا تبار احمدی،م.خ.،زبردست رستمی،ح. 1393. اثر کم­آبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه بر عملکرد کمی و کیفی میوه پرتقال. نشریه علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی). 28. 1: 80-86.
نجفی‌نژاد،ح.،طهماسبی سروستانی،ز.ا.،مدرس‌ثانوی،ع.م.، نقوی،ه. 1393. اثر رژیم­های آبیاری و کاربرد بقایای جو، زئولیت و پلیمر فراجاذب بر راندمان مصرف آب و عملکرد علوفه ذرت و سورگوم در کشت دوگانه در شرایط حداقل خاکورزی. مجله به­زراعی نهال و بذر.2-30. 3:327-349.
نورجو،ا.،محمدی مزرعه،ح. 1387. تاثیر کاربرد ساب‌سویلر در دورهای مختلف آبیاری بر عملکرد ذرت دانه­ایی (رقم704). دومین همایش ملی شبکه‌های آبیاری و زهکشی ایران. دانشگاه اهواز. 10-8 بهمن.
Alessandro,S.2008. Application of superabsorbent hydrogelsfor the optimization of water resources in agriculture. The 3rdInternational Conference on Water Resources and AridEnvironments and the 1st Arab Water Forum.
Arancon,N., Edwards,C.A., Bierman,P., Welch,C and Metzger,J.D.2004. Influences of Vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology. 93:145-153.
Chatzopoulos,F., Fugit,J.F and Ouillous,L. 2000. Etu deocation function do different parameters dolabsption et alla desorption do Sodium retitule. European Polymer Journal. 36: 51-60.
Mcintyre,J. 2011. Fine root responses to soil decompaction and amendment in red maple (Acer Rubrum). Msc. Thesis.Clemson University.
Pattanaaik,S.K., Wangchu,L., Singh,B., Hazarika,B.N., Singh,S.M and Pandey,A.K. 2015a.Effect of hydrogel on water and nutrient management of Citrus reticulata.Research on crops. 16(1):98-103.
Pattanaaik,S.K., Singh,B., Wangchu,L., Debnath,P., Hazarika,B.N and Pandey,A.K.2015b. Effect of Hydrogel on Water and Nutrient Managementof Citrus limon. International Journal of Agriculture Innovations and Research. 3.5: 1555-1558.