تعیین نیاز آبی گیاه کلزا با استفاده از لایسیمتر در منطقه حاجی آباد هرمزگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز،

2 مربی آموزشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

چکیده

روغن کلزا یکی از سالم‌ترین روغن‌های خوراکی است و از این رو، این گیاه جایگاه ویژه‌ای درتاًمین روغن موردنیاز کشور پیدا کرده و کشت آن در بسیاری از مناطق ایران از جمله استان هرمزگان رایج شده است. علیرغم کاشت روزافزون این گیاه در هرمزگان، متاسفانه اطلاعات چندانی در زمینه نیاز آبی یا تبخیر-تعرق آن در منطقه موجود نیست. لذا این تحقیق به مدت چهار سال و با هدف تعیین نیاز آبی کلزا در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی آباد انجام گرفت. بدین منظور ابتدا اقدام به نصب یک دستگاه لایسیمتر در مرکز قطعه زمینی به مساحت 4 هکتار گردید. سپس به مدت سه سال در داخل و اطراف لایسیمتر کلزا رقمHyula-401 کشت و نیاز آبی آن بطور هفتگی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که گیاه کلزا برای تولید 2950 کیلوگرم در هکتار دانه در منطقه مورد آزمایش به 55/526 میلی‌متر آب نیاز دارد که لازم است تا در طول دوره رشد و مطابق با نیاز روزانه گیاه در اختیار آن قرار گیرد. نیاز آبی روزانه کلزا از 66/1 میلی‌متر در روز در مرحله روزت تا حدود 5/6 میلی‌متر در روز در مرحله غلاف‌بندی و تشکیل دانه متغیر بود. از میزان کل نیاز آبی گیاه، حدود 20 میلی‌متر در مرحله جوانه‌زنی، 30 میلی‌متر در مرحله روزت، 63 میلی‌متر از شروع ساقه‌دهی تا آغاز گل‌دهی، 110 میلی‌متر در دوره گل‌دهی و 235 میلی‌متر در طول دوره‌های غلاف‌بندی و دانه‌بندی مورد‌نیاز میباشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of canola water requirement using lysimeter in Haji Abad Region of Hormozgan

نویسندگان [English]

  • Abolfath Moradi 1
  • Hamidreza Mahmoudianfard 2
1 Soil and Water Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Iran
2 Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Canola oil is one of the healthiest edible oil for human consumption and has gained public attention in providing edible oil in Iran. Therefore, growers are increasingly being interested in the cultivation of canola in various parts of Iran such as Haji Abad in Hormozgan province. However, there is no reliable data on water requirement of canola in this area. Therefore, a four-year experiment was conducted at Haji Abad research station for agriculture to determine crop water requirement of canola. In the first year of the experiment, a lysimeter was installed in the center of a 4-ha ground area. Then, in the next three years, canola (Hayula-401 var.) was cultivated in and around the lysimeter and its water requirement was measured weekly over the entire growing season. Results showed that under optimal growth conditions met in this research, canola needed 526.55 mm water to produce 2950 kg ha-1 grain which should be provided according to its daily water requirement over the growing season. Daily water requirement of canola varied from1.66 mm day-1 at rosette stage to nearly 6.5 mm day-1 during pod and seed development stages. Of the total canola water requirement, about 20 mm used for seed germination, 30 mm during rosette stage, 63 mm from early stem elongation to flower initiation, 110 mm during flowering, and 235 mm during pod formation and grain filling periods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canola
  • Crop water requirement
  • Lysimeter

مراجع

احمدی، ک.، قلی زاده، ح.، عبادزاده، ح.ر.، حسین پور، ر.، عبدشاه، ه.، کاظمیان، آ. و رفیعی، م. 1396. آمارنامه کشاورزی 95-1394، جلد اول، محصولات زراعی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی.
اسماعیلی، م.، گلچین، الف. و ن. دانشی. 1381 . بررسی تاثیر کم‌آبیاری بر عملکرد دانه کلزا در استان زنجان. چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت ایران.
حقیقت ، اسماعیل. 1382.تعیین تبخیروتعرق پتانسیل کلزا در شرایط استاندارد(به روش لایسیمتری). مجموعه مقالات هشتمین کنگره علوم خاک ایران.
فرج نیا، اصغر. 1381. اثرات متقابل رژیم آبیاری و کود ازته بر درصد روغن و عملکرد کلزا. چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت ایران.
قمرنیا، ه.، فروغی، ا. و دهقانیان، م. 1395. برآورد تبخیر و تعرق گیاه کلزا با استفاده از لایسیمتر زهکش دار در اقلیم کرمانشاه. مجموعه مقالات سومین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست ایران.
مجنونی هریس، ا.، ناظمی، ا.ح.، صدرالدینی، ع.ا. نیشابوری، م.ر. و شکیبا، م.ر. 1394.  تعیین تبخیر- تعرق، ضریب گیاهی و مراحل رشد کلزا با استفاده از داده های لایسیمتری. مجله دانش آب و خاک 25، 1: 163-153. 
محبی، عبدالحمید. 1377. ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی‌آباد.  چاپ مرکز تحقیقات کشاورزی هرمزگان .
میرزایی دوست، ح.، قربانی، ب.، نوری امامزاده‌ای، م. ر.، دانش شهرکی، ع. 1397. برآورد تبخیر- تعرق، ضریب گیاهی و کارایی مصرف آب کلزا با استفاده از لایسیمتر زهکش دار. مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس بین المللی یافته های نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست.
نوروزی، م. و زلفی باوریانی، م. 1390. تعیین دور و عمق مناسب آبیاری کلزا به روش تشت تبخیر در استان بوشهر. مجله تحقیقات آب و خاک ایران.42، 1: 34-27.
نیازی، ج. و فولادمند، ح. 1385. دور و نیاز آبی سه رقم مختلف کلزا در منطقه زرقان استان فارس. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 10. 3: 81-71.
Aboukhaled, A., Alfaro, A. and Smith, M. 1982. Lysimeters. FAO Irrigation and Drainage Paper, no. 39, FAO, Rome, Italy.
  Ahmadi, M. and Bahrani, M.J. 2009. Yield and yield components of rapeseed as influenced by water stress at different growth stages and nitrogen levels. Am-Euras. J. Agric. Environ. Sci. 5 (6):755-761.
Ali, M., Bakht, J. and Daraz Khan, G. 2014. Effect of water deficiency and potassium application on plant growth, osmolytes and grain yield of Brassica napus cultivars. Acta Bot. Croat. 73 (2): 299–314.
Aliakbari, M., Razi, H. and Kazemeini, S.A. 2014. Evaluation of drought tolerance in rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars using drought tolerance indices. International journal of Advanced Biological and Biomedical Research 2(3): 696-705.
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop Evapotranspiration: Guidelines for Computing Crop Water Requirements. Rome, Italy, FAO Irrigation and Drainage Paper No. 56, 300p.
Almasraf, S.A.D. and Alhaddad, A.H. 2015. Irrigation scheduling as a tool to improve the water use efficiency for cherries plants. Al-Nahrain University, College of Engineering Journal 18 (2): 159-167.
Ardestani, H.G. and Rad, A.S.H. 2012. Impact of regulated deficit irrigation on the physiological characteristics of two rapeseed varieties as affected by different potassium rates. African Journal of Biotechnology 11(24): 6510-6519.
Blake, G.R. and Hartge, K.H. 1986. Bulk Density, In: Klute, A. (Eds.), Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods. (2nd ed.), American Society of Agronomy, Inc. Madison, Wisconsin USA., pp. 363-375.
Djaman, K., O'Neill, M., Owen, C.K., Smeal, D., Koudahe, K., West, M., Allen, S., Lombard, K. and Irmak, S. 2018. Crop evapotranspiration, irrigation water requirement and water productivity of maize from meteorological data under semiarid climate. Water 10 (405): 1-17.
Efetha, A. 2011. Irrigation scheduling for canola in Southern Alberta. Agri-Facts: practical information for Alberta's agricultural industries. Agdex 149/561-1. www.agriculture.alberta.ca. (accessed 15.05.17).
Fanaei, H.R., Galavi, M., Kafi, M. and Ghanbari Bonjar, A. 2009. Amelioration of water stress by potassium fertilizer in two oilseed species. International Journal of Plant Production 3 (2): 41-54.
Faralli, M., Grove, I.G., Hare, M.C. and Kettlewell, P.S. 2017. In-field film antitranspirant application shows potential yield protection from flowering-stage drought periods in winter canola (Brassica napus). Crop and Pasture Science 68(3): 243-253.
Ghobadi, M., Bakhshandeh, M., Fathi, G., Gharineh, M.H., Alami-Said, K. Naderi, A. and Ghobadi, M.E. 2006. Short and long periods of water stress during different growth stages of canola (Brassica napus L.): Effect on yield, yield components, seed oil and protein contents. Journal of Agronomy 5: 336-341.
Hajare, H.V., Raman, N.S. and Dharkar, E.J. 2008. New technique for evaluation of crop water requirement. WSEAS Transactions On Environment and Development 4(5): 436-446.
Hergert, G.W., Margheim, J.F., Pavlista, A.D., Martin, D.L., Supalla, R.J. and Isbell, T.A. 2016. Yield, irrigation response and water productivity of deficit to fully irrigated spring canola. Agricultural Water Management 168: 96-103.
Holder, A.j., Mccalmont, J.P., Mcnamara, N.P., Rowe, R. and Donnison, I.S. 2018. Evapotranspiration model comparison and an estimate of field scale miscanthus canopy precipitation interception. GCB Bioenergy 10: 353-366.                  
Istanbulluoglu, A., Arslan, B., Gocmen, E., Gezer, E. and Pasa, C. 2010. Effects of deficit irrigation regimes on the yield and growth of oilseed rape (Brassica napus L.). Biosystems Engineering 105: 388-394.
Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Moradi, R. and Mansoori, H. 2014. Optimizing water, nitrogen and crop density in canola cultivation using response surface methodology and central composite design. Soil Science and Plant Nutrition 60: 286-298.
Lugojan, C. and Ciulca, S. 2011. Evaluation of relative water content in winter wheat. Journal of Horticulture, Forestry and Biotechnology 15(2): 173-177.
Moteva, M., Spalevic, V., Gigova, A. and Tanaskovik, V. 2016. Water use efficiency and yield-dependences for canola (Brassica napus, L.) under irrigation. Agriculture & Forestry 62 (1): 403-413.
Munaz, F.I. and Fernandez, J.L. 1979. Effects of different levels of irrigation on the yield of a crop of rape (Brassica napus L. var. Midas) in South- East Spain. Proceedings of the 5 th international rapeseed conference. V.1. 254-256.
Rair, A.S. 2015. Overcoming yield limitation of canola by improving water use efficiency. PhD thesis, University of Adelaide, South Australia. p. 222.
Raza, M.A.S., Shahid, A.M., Salim, M.F., Khan, I.H., Ahmad, S., Ali, M. and Iqbal, R. 2017.  Effects and management strategies to mitigate drought stress in oilseed rape (Brassica napus L.): a review. Zemdirbyste-Agriculture 104 (1): 85–94.
Salama, M.A., Yousef, K.M. and Mostafa, A.Z. 2015. Simple equation for estimating actual evapotranspiration using heat units for wheat in arid regions. Journal of Radiation Research and Applied Sciences 8 (3): 418-427.
Shekari, F., Soltaniband, V., Javanmard, A. and Abbasi, A. 2015. The impact of drought stress at different stages of development on water relations, stomatal density and quality changes of rapeseed (Brassica napus L.). Iran Agricultural Research 34(2) 81-90.
Tesfamariam, E.H., Annandale, J.G. and Stein, J.M. 2008. Water stress effects on winter canola growth and yield. Agronomy Journal 102 (2): 658-666.
Zarei, G.R., Shamsi, H. and Dehghani, S.M. 2010. The effect of drought stress on yield, yield components and seed oil content of three autumnal rapeseed cultivars (Brassica napus L.). Journal of Research in Agricultural Sciences 6: 29-37.
Zeleke, K.T., Luckett, D.j. and Cowley, R.B. 2014. Response of canola (Brassica napus L.) and mustard (B. juncea L.) to different watering regimes. Experimental Agriculture 50 (4): 573–590.
Zhao, W., Liu, B. and Zhang, Z. 2010. Water requirements of maize in the middle Heihe River basin, China. Agricultural Water Management 97 (2): 215–223.
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 75
مرداد و شهریور 1398
صفحه 832-844

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار