%0 Journal Article %T بررسی تاثیر پیش‌پردازش داده‌ها و عوامل مدل‌سازی برنامه‌ریزی بیان‌ژن در دقت پیش‌بینی سری‌های ‌زمانی %J نشریه آبیاری و زهکشی ایران %I انجمن آبیاری و زهکشی ایران %Z 2008-7942 %A صالحی, مریم %A فاطمی, سید احسان %D 2021 %\ 07/23/2021 %V 15 %N 3 %P 582-597 %! بررسی تاثیر پیش‌پردازش داده‌ها و عوامل مدل‌سازی برنامه‌ریزی بیان‌ژن در دقت پیش‌بینی سری‌های ‌زمانی %K بیان‌ژن %K پیش‌بینی %K پیش‌پردازش %K تناوب %K سری‌زمانی %R %X سری‌‌زمانی هیدرولوژیک عاملی وابسته به زمان است که یافتن نحوه تغییرات و پیش‌بینی آن مهم‌ترین هدف تجزیه و تحلیل سری‌های‌زمانی می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی همزمان خصوصیات سری‌زمانی و پیش‌پردازش آنها و پارامترهای مهم مدل برنامه‌ریزی بیان‌ژن جهت پیش-بینی‌های با دقت بالا در مراحل آموزش و صحت‌سنجی می‌باشد. در این پژوهش از سری‌های‌زمانی عمق آب زیرزمینی ایستگاه دشت چمچمال واقع در استان کرمانشاه با دوره‌زمانی 12‌ساله و اقلیم کوهستانی و سری‌زمانی ماهانه دمای آلاسکا با دوره‌زمانی 50‌ساله و اقلیم سرد و خشک استفاده شده‌است. برای مدل‌سازی سری‌های‌‌زمانی مذکور از نرم‌‌افزارGenexprotools5.0 استفاده‌شده‌است. نتایج این تحقیق، نشان‌داد تناوبی بودن خصوصیات داده موجود در سری‌زمانی دما، سبب بروز نتایج همبستگی بالای 90% در مراحل مختلف آموزش و صحت‌سنجی گردید به‌طوریکه اثر پارامترهای مختلف بیان‌ژن کمتر از 10‌درصد در بهبود نتایج می‌باشد. از سوی دیگر با بررسی سری-زمانی عمق آب زیرزمینی که فاقد خصوصیت تناوبی و دارای شکلACF نزولی است، نتایج پیش‌بینی مدل GEP با هر پارامتر تاثیرگذار بیان‌ژن،R بیش از 44% در مرحله صحت‌سنجی حاصل‌نشد. این بدان معنی است که پیش‌پردازش سری‌زمانی اثرگذاری بیشتری در نتایج پیش-بینی دارد. به‌طوریکه با حذف ترم تناوب نتایج پیش‌بینی در همه مراحل مدل‌سازی به طرز معنی‌داری کاهش‌می‌یابد. در این حالت بهترین R‌ برای قسمت صحت‌سنجی50 درصد می‌باشد. %U https://idj.iaid.ir/article_131278_82b6ac851ce77e8ff80bf33144663ec5.pdf