TY - JOUR ID - 149098 TI - محاسبه اجزای بیلان آب در حوضه‌های فاقد آمار با استفاده از مدل مفهومی بیلان آب توماس و محصولات ماهواره‌ای JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - باصری, مسعود AU - محجوبی, عماد AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران AD - استادیار گروه مهندسی آب و محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 16 IS - 2 SP - 344 EP - 356 KW - اعداد فازی KW - مدل بیلان آب توماس KW - مونت‌کارلو KW - ERA5 KW - IMERG DO - N2 - از مهم‌ترین مسائلی که در بحث مدیریت منابع آب و در نتیجه تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای مصرف آب در بخش‌های مختلف باید به آن توجه ویژه‌ای داشت، بیلان آب می‌باشد. در این مقاله با بهره‌گیری از محصولات سنجش‌ازدور به محاسبه و ارزیابی مدل مفهومی بیلان آب توماس (abcd) در حوضه‌ای با شرایط اقلیمی نیمه‌خشک پرداخته شد. ابتدا محصولات ماهانه بارش ماهواره‌ای IMERG و دمای بازتحلیل شده ERA5 در مقایسه با داده‌های ایستگاه‌های زمینی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی این محصولات با استفاده از پنج شاخص آماری ضریب همبستگی پیرسون (R)، خطای مجذور میانگین مربعات (RMSE)، میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، ضریب کارایی نش-ساتکلیف (NS) و ضریب انحراف (BIAS) در زیرحوضه زرنده واقع در منطقه نیشابور، حاکی از دقت و همبستگی بالای آن‌ها با داده‌های ایستگاه‌های زمینی دارد. در ادامه با استفاده از این محصولات و سامانه اطلاعات جغرافیایی، مدل مفهومی بیلان آب توماس برای این زیرحوضه در محیط نرم‌افزار MATLAB توسعه داده شد و عملکرد آن در شبیه‌سازی رواناب حوضه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به منظور کاهش عدم قطعیت‌ها در پارامترهای مدل و برآورد آن‌ها، از اعداد فازی و روش مونت‌کارلو استفاده شد. بهینه‌سازی این مدل با دو تابع هدف مختلف ضریب کارایی نش-ساتکلیف و ضریب تعیین صورت گرفت. نتایج نشان از دقت بالای مدل بیلان آب abcd با استفاده از محصولات سنجش‌ازدور در منطقه مورد مطالعه دارد و به خوبی رفتار دبی خروجی از زیرحوضه زرنده را شبیه‌سازی کرده است. UR - https://idj.iaid.ir/article_149098.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_149098_8f8d9fe8cc56408dcda0b45b2a5296bd.pdf ER -