TY - JOUR ID - 149105 TI - ارزیابی اثرات سیاست‌های کاهش مصرف آب بر پایداری زراعی در اقلیم میانی استان گلستان JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - کاظمی نژاد, رحمت اله AU - رضایی, اعظم AU - جولایی, رامتین AU - کرامتزاده, علی AD - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران AD - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران AD - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 16 IS - 2 SP - 446 EP - 459 KW - مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت KW - فرایند تحلیل سلسله مراتبی KW - سیاست‌های قیمتی و سهمیه‌بندی آب DO - N2 - هدف از تحقیق حاضر ارزیابی پایداری کشاورزی و تعیین الگوی کشت در اقلیم میانی (معتدل خزری) استان گلستان در اثر اعمال سیاست‌های کاهش مصرف آب (افزایش قیمت 50% و 100% ، سهمیه‌بندی 5% و 30% و تلفیقی از آن دو) بر اساس پنج سناریوی ترجیحی (ترجیح اقتصادی، ترجیح محیط‌زیستی، ترجیح اجتماعی، ترجیح یکسان و ترجیح متخصصین) می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز شامل داده‌های اسنادی و میدانی مستخرج از پرسشنامه هزینه تولید و مصاحبه رو در رو با کشاورزان در سال زراعی 99-98 بدست آمد. جهت محاسبه اوزان معیارها و زیرمعیارهای پایداری از پرسشنامه و مصاحبه با متخصصین استفاده گردید و به منظور تحقق اهداف تحقیق از روش برنامه‌ریزی-ریاضی مثبت و فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. بر اساس میانگین نظر متخصصین وزن معیارهای اقتصادی، اجتماعی و محیط-زیستی در پایداری به ترتیب 453/0، 232/0و 315/0 بدست آمد. بر اثر اعمال سیاست‌های کاهش مصرف آب، الگوی‌کشت، مصرف نهاده‌ها و سودناخالص تغییر نموده است. بر اساس نتایج، در صورتیکه پایداری کل منطقه مدنظر باشد سیاست‌های قیمتی فقط منجر به افزایش هزینه کشاورزان خواهد شد. به علاوه برای اصلاح الگوی مصرف آب با اعمال سیاست‌های کاهش مصرف آب در همه سناریوها به جز ترجیح اجتماعی سیاست سهمیه‌بندی30% پایدارتر است. در سناریوی ترجیح اجتماعی سیاست 50% افزایش قیمت آب پیشنهاد می‌شود. به عبارت دیگر با اعمال سیاست‌های کاهش مصرف آب برای نگهداری تعادل بین پایداری اقتصادی و محیط‌زیستی با پایداری اجتماعی، تقابل وجود دارد و بایستی بین آنها مبادله صورت گیرد. UR - https://idj.iaid.ir/article_149105.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_149105_464a0269561a6a4388e3d9e170612a6c.pdf ER -