TY - JOUR ID - 155370 TI - تجزیه و تحلیل روابط دبی- اشل تئوری و آزمایشگاهی در سرریز لبه‌تیز نیلوفری JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - قبادیان, رسول AU - زنگنه, مهران AD - گروه مهندسی آب دانشگاه رازی AD - دانشگاه رازی - گروه آب Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 16 IS - 4 SP - 762 EP - 776 KW - رابطه‌ی دبی- اشل تحلیلی KW - دبی- اشل اندازه‌گیری KW - سرریز نیلوفری لبه‌تیز KW - برنامه‌ریزی بیان ژن DO - N2 - در این پژوهش نوع خاصی از سرریزهای لبه‌تیز به نام سرریز لبه‌تیز نیلوفری معرفی شده است. به خاطر شکل خاص این سرریز، در دبی های کم دقت بالای اندازه‌گیری و در دبی های سیلابی و ناگهانی نیمرخ برگشت آب کمتری در بالادست آنها قابل انتظار است. از طرفی ناپیوستگی در رابطه دبی- اشل آنها مشاهده نمی شود. با فرض وقوع جریان بحرانی در تاج سرریز رابطه کلی دبی- اشل اولیه برای این نوع سرریز استخراج شد. نظر به اینکه فرض وقوع جریان بحرانی در تاج سرریز همراه با خطا بوده و به تبع آن رابطه دبی- اشل حاصل شده بر اساس این فرض دقیق نمی باشد گام بعدی اصلاح این رابطه بود. بدین منظور با اندازه گیری 57 آزمایش بر روی 5 نوع از این سرریز ساخته شده رابطه دبی- اشل اندازه گیری استخراج گردید و نشان داده شد به ازای یک اشل مشخص دبی اندازه‌گیری شده بیش‌تر از دبی تحلیلی محاسبه شده می‌باشد. با هدف منطبق نمودن رابطه‌ی دبی- اشل تحلیلی بر اندازه‌گیری، یک ضریب اصلاحی در رابطه‌ی تحلیلی اعمال گردید. این ضریب اصلاحی با استفاده از روش برنامه ریزی بیان ژن بصورت تابعی از نسبت ارتفاع سرریز به هدبالادست (p/H) و نسبت a/n ( a و n پارامترهای شکل هندسی سرریز) بهینه یابی و استخراج گردید. نتایج نشان داد رابطه دبی-اشل اصلاح شده مقادیر دبی اندازه گیری شده را ضریب همبستگی R2=0.98، میانگین خطای مطلق MAE=0.442 لیتر و ریشه میانگین مربعات خطای RMSE=0.08 لیتر برآورد نمود. UR - https://idj.iaid.ir/article_155370.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_155370_6732822ae3ef73a70430459122810421.pdf ER -