TY - JOUR ID - 163497 TI - بررسی روند تغییرات تبخیر از سطح آزاد آب در شرایط تغییر اقلیم آینده با استفاده از مدل MLR-E_pan (مطالعه موردی: مخزن سد شهید عباسپور) JO - نشریه آبیاری و زهکشی ایران JA - IDJ LA - fa SN - 2008-7942 AU - بهزادی کریمی, حسین AU - مظفری, غلامعلی AU - امیدوار, کمال AU - مزیدی, احمد AD - دانشجوی دکترای آب و هواشناسی، دانشگاه یزد AD - استاد آب و هواشناسی، دانشگاه یزد AD - دانشیار آب و هواشناسی، دانشگاه یزد Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 16 IS - 6 SP - 1082 EP - 1097 KW - تغییر اقلیم KW - تبخیر از سطح آزاد آب KW - مدل MLR-E_pan KW - سناریوهای انتشار RCPs KW - مخزن سد شهید عباسپور DO - N2 - در این پژوهش، چشم‌انداز آتی تبخیر از سطح آزاد آب در مخزن سد شهید عباسپور با استفاده از مدل رگرسیونی تشت تبخیر (MLR-E_pan) و با به‌کارگیری روش ریزگردانی LARS-WG6 و خروجی مدل HadGEM2-ES، تحت سناریوهای انتشار RCPs برای سه دوره زمانی 2040-2021، 2060-2041 و 2080-2061 بررسی گردید. براساس نتایج آزمون مَن-کندال از سال 2021 تا 2080 و تحت سناریو RCP2.6، روند تغییرات سالانه دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر-تعرق حوضه آبریز کارون افزایشی غیر معنی‌دار است؛ اما تحت الگوهای انتشار RCP4.5 و RCP8.5، روند سالانه پارامترهای مذکور در سطح معنی‌داری 0/01 افزایشی می‌باشد. براساس آماره شیب سِن، میزان افزایش دمای حداقل و حداکثر در سناریوی بدبینانه (RCP8.5) و برای دوره 60 ساله آینده، به ترتیب 3 و 3/2 درجه سانتی‌گراد و برای متغیر تبخیر-تعرق، 157/7 میلی‌متر پیش‌بینی می‌شود. صحت دقت مدل رگرسیونی تشت تبخیر در دوره پایه توسط نتایج آزمون فرضیات، مورد تأیید قرار گرفت؛ به‌طوری‌که 87% تغییرات تبخیر از تشت توسط سه متغیر دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر-تعرق تبیین می‌شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در دوره‌های آتی و براساس هر سه الگوی واداشت تابشی، متوسط سالانه تبخیر سطحی از مخزن سد شهید عباسپور از 7/2 تا 20/2 درصد در مقایسه با دوره مشاهداتی افزایش خواهد یافت. در دوره 2080-2021 و تحت سناریو RCP2.6، روند سالانه تبخیر از سطح آزاد آب، افزایشی است؛ اما این روند افزایشی، معنی‌دار نمی‌باشد؛ درحالی‌که تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5، روند افزایشی در سطح معنی‌داری 0/01 مورد تأیید قرارگرفته است. براساس تخمین گر شیب سِن، حجم افزایش تبخیر از سطح مخزن در افق شصت‌ساله آینده و تحت سناریوهای موردبررسی به ترتیب 1/4، 19/1 و 31/9 میلی‌متر پیش‌بینی می‌شود؛ لذا با توجه به شرایط اقلیمی آینده، ضروریست با برنامه‌ریزی صحیح و اتخاذ تصمیمات درست از تلفات تبخیر در مخازن سدها کم گردد. UR - https://idj.iaid.ir/article_163497.html L1 - https://idj.iaid.ir/article_163497_01eb55658e783752db77d0994c23e14f.pdf ER -