ارزیابی تلفات تبخیر و بادبردگی در سیستم آبیاری بارانی شبانه و روزانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 دانش آموخته کارشناس ارشد علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

در سیستم­های آبیاری، آب در طی عملیات ذخیره، توزیع و کاربرد در مزرعه به هدر می­رود. در سیستم­های آبیاری بارانی، به دلیل تأثیر متغیرهای اقلیمی بر قطرات پخش شده در هوا، قسمت عمده هدررفت را تلفات تبخیر و بادبردگی تشکیل می­دهد. تلفات تبخیر و بادبردگی در مناطق خشک، نیمه­خشک و بادخیز بسیار زیاد بوده و باعث کاهش راندمان و کارایی سیستم آبیاری بارانی می­شود. این مطالعه به­منظور بررسی تلفات تبخیر و بادبردگی سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت دشت دهگلان واقع در استان کردستان انجام گرفت. آزمایشات با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در روستای سراب، بر روی دو آبپاش VYR-35 (3.96×2.38 mm) وZK30 (8×3.6 mm) و ارتفاع آبپاش­های 1 و 5/1 متری در دو موقعیت زمانی شب و روز انجام شده است. نتایج نشان داد که ارتفاع آبپاش، موقعیت زمانی روز و شب و اثر متقابل ارتفاع آبپاش و موقعیت زمانی بر تلفات تبخیر و بادبردگی تأثیر معنی­داری دارد. به­طوری که درصد تلفات تبخیر و بادبردگی در روز و شب به ترتیب برابر 53/22 و 94/6 بود. با توجه به این نتایج، انجام آبیاری در شب به بهبود راندمان آبیاری کمک شایانی خواهد نمود. هم­چنین بر اساس نتایج به­دست آمده در شرایط یکسان، استفاده از آبپاش با ارتفاع پایه یک متری توصیه می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Evaporation and Wind drift Losses at Day and Night Sprinkler Irrigation

نویسندگان [English]

  • Bakhtiar Karimi 1
  • Amanj Mohammadi Nasab 2
  • Chanoor Abdi 3
1 Assistant professor of water sciences and Engineering Department, University of Kurdistan., Sannadaj., Iran
2 M.S. student of water sciences and Engineering Department, University of Kurdistan., Sannadaj., Iran
3 Former Graduate student of water sciences and Engineering Department, University of Kurdistan., Sannadaj., Iran
چکیده [English]

Water is wasted during the storage, distribution and application in the field. In sprinkler irrigation systems Wind Drift and Evaporation Losses (WDEL) are known as the main part of losses due to the impact of climate variables on the droplets dispersed in the air. In arid and semi-arid and windy regions WDEL is high and lead to reduce the efficiency and performance of the sprinkler system. This study investigated the WDEL on classic sprinkler irrigation system in Dehgolan plain located in Kurdistan province. The experiments were done with three replications at the University Research Farm of Kurdistan in the Sarab village using the two sprinklers VYR-35 (3.96×2.38mm) and ZK30 (8×3.6mm) sprinklers with two riser heights (1 and 1.5 meters) at day and night irrigation times. Results showed that riser height, day and night irrigation and interaction between riser height and irrigation time had a significant effect on WDEL. So that, WDEL percent was 22.53 % and 6.94% for day and night irrigation, respectively. According to these results, nightly irrigation will help to improve irrigation efficiency. Also based on the results in the same conditions, riser height should be 1 meter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • day and night irrigation
  • evaporation and wind drift losses
  • Sprinkler Irrigation
  • uniform distribution
  • uniformity coefficient

مراجع

سراج رضایی،ی.، حسن­نیا،ر.د. 1393. تحلیل خصوصیات باد در شب و روز و تأثیر آن بر عملکرد سیستم­های آبیاری بارانی. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 2 .8: 324-311.
شیخ اسماعیلی،ا. 1385. بررسی تلفات تبخیر و باد در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک. همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی علوم آب.
شیخ اسماعیلی،ا. 1391. بررسی اثرات باد و فشار آب بر تلفات تبخیر و باد در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک در شرایط گرم و نیمه خشک. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 2 . 6: 92-87.
فرشی،ع.، خیرابی،ج.، سیادت،ح.، میرلطیفی،م.، دربندی،ص.، سلامت،ع.ر.، انتصاری،م.ر و سادات میرئی،م.ح. 1382. مدیریت آب آبیاری در مزرعه. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، شماره­ی 76.
موسوی بایگی،م.، علیزاده،ا.، عرفانیان،م.، انصاری،ح و باغانی،ج. 1386. بررسی اثرات عوامل اقلیمی و سیستمی بر تلفات آب در آبیاری بارانی. علوم و صنایع کشاورزی، ویژه آب و خاک. 22. 1: 212-205.
American Society of Agricultural Engineers, Standards- ASAE, S398.1. 2001. Procedure for Sprinkler Testing and Performance Reporting: 879-882.
Cavero,J., Jimenez,L., Piug,M., Faci,J.M and Marinez-Cob,A. 2008. Maize growth and yield under daytime and nighttime solid-set sprinkler irrigation. Agronomy Journal, 100. 6:1573-1579.
Dechmi,F., Playan,E., Cavero,J., Faci,J.M. and Martinez-Cob,A. 2003. Wind effects on solid-set sprinkler irrigation depth and yield of maize (Zea mays). Irrigation Science. 22:67–77.
Dechmi,F., Playan,E., Cavero,J., Martinez-Cob,A., Faci,J.M. 2004. A coupled crop and solid set sprinkler simulation model: II. Model application. Journal of Irrigation  and Drainage Engineering, ASCE 130.6: 511–519.
Doorenbos,J and Pruitt,W.O.  1977. Crop water requirements. Irrigation and Drainage Paper 24. FAO, Rome.
Edling,P.J. 1985. Kinetic energy, evaporation and wind drift of droplets from low-pressure irrigation nozzles. Trans. ASAE, 28:1543-1550.
Faci,J.M., Salvador,R., Playan,E and Sourell,H. 2001. Comparison of fixed and rotating spray plate sprinklers. Journal of Irrigation  and Drainage Engineering. 127:224–233.
ISO-7749/1. 1986. Part 1. Design and operational requirements. Agricultural Irrigation Equipment- Rotating Sprinklers: 1-10.
ISO-7749/2. 1990. Part 2. Uniformity of distribution and test methods. Agricultural Irrigation Equipment- Rotating Sprinklers: 1-6.
Kincaid,D.C., Solomon,K.H and Oliphant,J.C. 1996. Drop size distributions for irrigation sprinklers. Trans. ASAE 39:839–845.
Playan,E., Salvador,R., Faci,J.M., Zapata,N., Martinez-Cob,A and Sanchez,I. 2005. Day and night wind drift and evaporation losses in sprinkler solid-sets and moving laterals. Agriculture Water Management. 76:139–159.
Robinson,F.E. 1970. Modifying an arid microclimate with sprinklers. Agriculture Engineering 51:465-474.
Tarjuelo,J.M., Montero,J., Honrubia,F.T., Ortiz,J.J., Ortega,J.F. 1999. Analysis of uniformity of sprinkle irrigation in a semi-arid area. Agricultural Water Management 40: 315-331.
Tolk,J.A., Howell,T.A., Steiner,J.L., Krieg,D.R and Schneider,A.D. 1995. Role of transpiration suppression by evaporation of intercepted water in improving irrigation efficiency. Irrigation Science. 16:89–95.
Yacoubi,S., Zayani,K., Zapata,N., Zairi,A., Slatni,A., Salvador,R and Playan,E. 2010. Day and night time sprinkler irrigated tomato: Irrigation performance and crop yield. Bio systems Engineering, I07:25-35.
Yazar,A. 1984. Evaporation and drift losses from sprinkler irrigation systems under various operating conditions. Agriculture Water Management. 8:439–449.
 
 
 
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 55
فروردین و اردیبهشت 1395
صفحه 128-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار