تأثیر روش‌های آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی و سطوح مختلف آب بر خصوصیات رویشی، عملکرد و کارآیی مصرف آب در ارقام هلو

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

2 دانشیار پژوهش بخش تحقیقات نهال و بذر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر روش و مقدار آب آبیاری بر خصوصیات رویشی، عملکرد و کارآیی مصرف آب ارقام هلو (اسپرینگ تایم و سبز مشهد) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا گردید. آزمایش به‌صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور مقدار آب آبیاری در سه سطح (60، 80 و 100درصد نیاز آبی) در پلات اصلی و روش آبیاری قطره‌ای در دو سطح (سطحی و زیر سطحی) در پلات فرعی و در سه تکرار اعمال شد. نتایج اثر متقابل درصد آب و روش آبیاری بر صفات رویشی نشان داد که در هر دو رقم از لحاظ آماری تفاوت معنی داری وجود دارد. آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با 80 درصد آب مصرفی از ارتفاع، عرض تاج و قطر تنه بالاتری برخوردار بودند. در رقم اسپرینگ تایم بیش­ترین و کم­ترین عملکرد به ترتیب با کاربرد 100 و 60 درصد آب آبیاری به میزان 4/31 و 8/19 تن در هکتار به‌دست آمد. نتایج نشان داد که روش آبیاری قطره‌ای سطحی با عملکرد 5/24 تن در هکتار و قطره‌ای زیر سطحی با عملکرد 2/26 تن در هکتار تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. در رقم سیز مشهد بیش­ترین میزان عملکرد به مقدار 5/32 تن در هکتار در سطح 100 درصد آب آبیاری به‌ دست آمد. با کاهش مقدار آب، عملکرد به طور معنی داری کاهش یافت. روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با عملکرد 4/31 تن در هکتار نسبت به قطره‌ای سطحی بهتر بود. نتایج ارزیابی نهایی نشان داد که در هر دو رقم، روش آبیاری قطره ای زیرسطحی با 80 درصد آب مصرفی از لحاظ کارآیی مصرف ارجحیت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Surface and Subsurface Drip Irrigation Methods and Different Water Levels on Vegetable Characteristics, Yield and Water Use Efficiency in Peach Cultivars

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jolaini 1
  • Ebrahim Gangimoghadam 2
1 Associate Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center., Mashhad., Iran
2 Associate Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center., Mashhad., Iran
چکیده [English]

This study was conducted with the purpose of investigation the effect of different amount of water on vegetative characteristics, yield and water use efficiency (WUE) of peach (Prunus persica L. cv. "Spring time" and Sabze Mashhad) trees at Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources and Research Center. A split plot experiment was laid out in a completely randomized block design including 3 different levels of water treatments with three replication. Treatments were including different amount of water (60, 80 and 100% water requirement) in main plot and drip irrigation method (surface and subsurface) in sub plot. In cultivars, interaction water percent and irrigation method had significant effect on vegetative characteristics. Subsurface drip irrigation with 80% water requirement had highest vegetative characteristics (height of tree, crown width, trunk diameter). In "spring time", the highest (31.4 ton/ha) and lowest (19.8 ton/ ha) yield were obtained with 100% and 60% water requirement respectively. There were not significant differences on yield in surface (24.5 ton/ha.) and subsurface (26.2 ton/ha) irrigation method. In " Sabze Mashhad”, the highest (32.5 ton/ha) yiled were obtained with 100% water requirement. With reducing amount of water, there were significant differences on yield. Subsurface drip irrigation method with 31.4 ton/ha was the better of Surface drip irrigation method. Finally our results showed that subsurface drip irrigation with 80% water requirement was the best water use efficiency treatment in both peach cultivars. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drip Irrigation
  • Peach
  • Water Use Efficiency
  • Yield
احسانی،ا. 1375. بررسی دو روش آبیاری قطره‌ای و نواری در باغ‌های تازه احداث شده خرما از طریق پاجوش. نشریه شماره 507/75. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. سازمات تحقیقات و آموزش کشاورزی.
خیرابی،ج.، توکلی،ع.، انصاری،م و سلامت،ع. 1375. دستورالعمل‏‏های کم آبیاری. کمیته آبیاری و زهکشی. سازمان چاپ رشدیه.
دانش نیا،ع. 1375. آبیاری مرکبات در جهرم با استقاده از روش آبیاری قطره‌ای. نشریه فنی شماره 10 زمستان 1375. انتشارات نشر آموزش وابسته به معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی.
عبادی،ه.، مرادی،ب.، بی‌آزار،ش و فتاحی مقدم،ج. 1387. تأثیر روش­های مختلف آبیاری بر صفات کمی و کیفی میوه و رشد رویشی پرتقال تامسون ناول. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 15. 6: 8-1.
کیانی،ع. 1393. بررسی امکان کاربرد آبیاری قطره‌ای زیرسطحی بر روی مرکبات و هلو و وضعیت تجمع در اطراف قطره‌چکان. گزارش پژوهش نهایی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، شماره 46513/93، 93 صفحه.
وزات جهاد کشاورزی. 1376. سند ملی آب کشور (نیاز آبی- الگوی کشت- راندمان آبیاری). معاونت فنی و زیربنایی- معاونت تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی- معاونت برنامه‏ریزی و پشتیبانی و سازمان هواشناسی کشور. جلد دوم. استان خراسان.
یزدانی،ه. 1371. گزارش نهایی طرح‌های مقایسه روش‌های آبیاری سطحی و قطره‌ای بر روی انار در استان یزد. نشریه شماره 56/71. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. سازمات تحقیقات و آموزش کشاورزی.
Bryla,D.R., Dickson,E., Shenk,R., Scott  Johnson,R., Crisosto,C.H and Trout,T.J. 2005. Influence of irrigation method and scheduling on patterns of soil and tree water status and its relation to yield and fruit quality in peach. HortScience. 40.7: 2118-2124.
Bryla,D.R., Trout,T.J and Ayars,J.E. 2003. Growth and production of young peach trees irrigated by furrow, microjet, surface drip, or subsurface drip systems. Hort Science. 38.6: 1112-1116.
Bussi,C. 1994. Effects of nitrogen fertigation applied during trickle irrigation on the growth and fruit yield of peach. Europeax Journal of agronomy. 39.3: 243-248.
Gudarowska,E., Szewczuk,A. 2009. The influence of drip irrigation and a grovel on quality of rootstock Pumiselect and one -year – old trees of two peach cultivars. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2009/03.119-128
Hussien,S.M., Fathi,M.A and Eid,T.A. 2013. Effect of shifting to drip irrigation on some plum cultivars grown in clay loamy soil. Egypt Journal Agriculture Recourse. 91.1: 217-233.
Mahmoud,I. –Desouky,El and Sheren,A. El- Hamied,Abd. 2014. Improving Growth and Productivity of Pomegranate Fruit Trees Planted On Sandy Dunes Slopes at Baloza District (N. Sinai) Using Different Methods of Drip Irrigation, Organic Fertilization, and Soil Mulching. IOSR Journal of Agriculture and Veterinary Science. 7. 12: 86-97.