بخش تحقیقات فنی و مهندسی- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی شاهرود-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- شاهرود
تاریخ دریافت: 17 بهمن 1396،
تاریخ بازنگری: 21 اسفند 1396،
تاریخ پذیرش: 01 اردیبهشت 1397
چکیده
راهکار اصلی در زمینه استفاده صحیح از آب در بخش کشاورزی، کاهش تلفات آب آبیاری و افزایش بازده آبیاری است. بنابراین برای بهبود روش‌های آبیاری و بالا بردن بازده آنها، ارزیابی سیستم‌های آبیاری موجود ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق بازده آبیاری سطحی و بهره‌وری مصرف آب در مزارع چغندرقند و سیب زمینی شاهرود طی سال‌های 1388و 1389 تعیین گردید. برای این منظور 6 مزرعه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. در هر ارزیابی حجم جریان ورودی، رواناب خروجی، رطوبت خاک قبل و بعد از آبیاری، عمق توسعه ریشه و عملکرد، اندازه‌گیری و براساس آنها مقادیر بازده کاربردآب و کفایت آبیاری و بهره وری آب در هر یک از مزارع تعیین گردید. بازده آبیاری در هر مزرعه درسه نوبت (اوایل، اواسط و اواخر فصل زراعی) تعیین شده است. نتایج نشان داد که بیشترین تلفات آب در آبیاری اول وجود داشت. متوسط مقادیر بازده کاربرد آب برای این مزارع به ترتیب برابر 1/34 و 3/31 درصد برآورد شده است. براساس مقادیر به‌دست آمده از این تحقیق، قسمت عمده تلفات به صورت نفوذعمقی بوده است.انتخاب زمان شروع آبیاری و مقدار آب آبیاری براساس حقابه نه بر اساس نیاز آبی گیاه، بی توجهی به خصوصیات خاک و شیب زمین در انتخاب عمق و طول جویچه‌هاو کم بودن دبی ورودی به جویچه‌ها سبب افزایش تلفات آب در مزارع شده است. بر اساس نتایج حاصله متوسط مقدار شاخص بهره‌وری آب این محصولات به ترتیب برابر 20/4 و 03/2 کیلوگرم بر متر مکعب اندازه‌گیری گردید. مدیریت خوب کشاورز در زمینه تامین نیاز آبی مزرعه و داشتن اطلاعات علمی و تجربی خوب وی از عوامل اصلی افزایش بهره‌وری آب در این مزارع بوده است.
Irrigation efficiency and water productivity in the fields of Semnan province (Shahrood)
نویسندگان [English]
Nader Naderi
Department of Agricultural Engineering Research, Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Semnan (Shahrood), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shahrood, Iran.
چکیده [English]
The main strategy for efficient water usage in agriculture is decreasing water losses and increasing irrigation efficiency. Therfore evaluation of different irrigation management and their performance is essential for improvingirrigation methods and increasingirrigation efficiency. In this research, on-farm surface irrigation efficiencies and water use efficiencies were measured in sugarbeet and potato farms in Semnan province(Shahrood) during the years 2010 and 2011. For this research, 6 farms were selected and were evaluated. Water discharge, runoff rates, soil moisture before and after irrigation, rooting depth and yield were measured and different irrigation efficiencies and water use efficiencies were determined.The irrigation efficiencies were determined three times in each farm (early, middle and late season). The results showed that maximum losses occured in the first irrigation. The average irrigation application efficiency were about 34.1and 31.3% respectively. The study showed that substantial amount of water losses were in the form of deep percolation. Unsuitable beginning time of irrigation and unsuitable irrigation water amount with regard to plant water requirement, inattention to soil characteristics and slope of plots in selection of depth and length of furrow and low entrance discharge of furrows caused water losses in farms. The average water use efficiencies for these crops were about 4.2 and 2.03kg/m3 respectively. Suitable farmer management with regard to water requirement of farms and their good scientific and experimental information were the main factors of water use efficiencies increment in the farms.
کلیدواژه‌ها [English]
Furrow irrigation, Application efficiency, Water use, Water productivity
ابتدای صفحه