تأثیر دو نوع مدیریت آبیاری بر شاخص‌های رشد ذرت علوفه‌ای در اقلیم خشک و نیمه‌خشک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1. دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشیار ، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی‌، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 دکتری گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

کمبود آب یکی از مشکلات اصلی برای تولید گیاهان زراعی در اقلیم‌های خشک- نیمه‌خشک ایران است. در این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر دو نوع مدیریت آبیاری بر عملکرد و شاخص‌های رشد ذرت علوفه‌ای در اقلیم خشک-نیمه‌خشک آزمایشی در قالب کرت‌های نواری خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل چهار سطح آبیاری تامین 120، 100، 80 و 60 درصد (به ترتیب 2I، 1I، 3I و 4I) نیاز آبی ذرت و فاکتور فرعی شامل دو مدیریت آبیاری پالسی(P) و پیوسته (C) بودند. نتایج آزمایش نشان داد اعمال مدیریت پالسی موجب افزایش شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت رشد گیاه و سرعت جذب خالص در تیمارهای 2I، 1I و 3I در مرحله‌ی ابریشم‌دهی شد، درصورتی‌که در تیمار 4I به‌دلیل افزایش شدت تنش آبی، باعث کاهش شاخص‌های رشد گردید. بیشترین عملکرد تازه و بیولوژیک گیاه در تیمار PI2 اتفاق افتاد که نسبت به تیمار CI1 حدود 29 درصد افزایش داشت. در صورتی که با مشکل کمبود آب در منطقه مواجه باشیم می‌توان با مصرف20 درصد آب کمتر و اعمال مدیریت پالسی ضمن صرفه‌جویی در مصرف آب عملکردی مشابه با تیمار آبیار کامل با مدیریت پیوسته به‌دست آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Two Irrigation Management on Growth Indices of Silage Maize in arid and semi-arid climates

نویسندگان [English]

  • iman hajirad 1
  • seyed majid mirlatifi 2
  • Hossein Dehghanisanij 3
  • Sanaz mohammadi 4
1 1. Graduated Student, Water Management and Engineering Department, Collage of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Dept. of Irrigation and Drainage Engineering, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Associate Professor , Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization, Karaj, Alborz, Iran
4 PhD ,Water Management and Engineering Department, Collage of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Water Scarcity is one of the main problems for crop production in arid and semi-arid climates of Iran. In this study, in order to investigate the effect of two types of irrigation management on yield and growth indices of silage maize in arid and semi-arid climate, an experiment in the form of split-strip plots based on a randomized complete block design with three replications was conducted. The main factor included four levels of irrigation, supplying 120, 100, 80 and 60% of maize water requirement (I2, I1, I3 and I4) and the sub-main factor included two types of irrigation management: pulsed (P) and continuous (C). Experimental results showed that pulse management increased leaf area index, crop growth ratio, net assimilation ratio and relative growth ratio in I2, I1 and I3 treatments in the silk stage, while in I4 treatment due to the increasing intensity of water stress, reduced growth indices. The highest fresh and biological yield of silage maize was in PI2 treatment that was 29% higher than CI1 treatment. According to the results, in regions faced with water scarcity, by applying PI3 treatment, we can achieve a performance similar to CI1 treatment and save 20% of water consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deficit irrigation
  • Growth indices
  • Over-irrigation
  • Pulsed irrigation
  • Silage maize

مراجع

ابراهیمی، ح. و پور درویشی، ح. 1394. رابطه بین عملکرد ذرت با مصرف آب (نیاز آبی محاسباتی و کمبود رطوبت خاک). نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 9(4): 613 -605.
حق­جو، م. و بحرانی، ب. 1394. تغییرات عملکرد ذرت سینگل کراس 260 در رژیم­های مختلف آبی و کود نیتروژن با استفاده از شاخص­های رشد. نشریه علمی پژوهشی اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی. 2(34): 259-274.
خواجه پور، م. ر. 1383. تولید نباتات صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان. 564 ص.
رنجبر، م.ح.، قرخلو، ج. و سلطانی، ا. 1396. اثر نظام­های مختلف خاک­ورزی بر شاخص­های رشد و عملکرد ذرت علوفه­ای. نشریه پژوهش­های زراعی ایران. 15(2): 285-267.
سلیمانی فرد، ع.، پور داد، س.س.، ناصری، ر. و میرزای، ا. 1390. اثر آرایش کاشت بر خصوصیات فنولوژیک و شاخص‌های رشد گلرنگ در شرایط دیم. نشریه علوم زراعی ایران. ۱۳ (۲) :282-298.
سورشجانی، س.، شایان­نژاد، م.، نادری، م. و حقیقی، ب. 1393. تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت علوفه­ای و تعیین عمق بهینه آبیاری آن در شرایط کمبود آب. نشریه علوم آب و خاک، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی.73(19): 125-137.
شعرباف خجسته، س. و احمدی، م. 1377. بررسی اثرات رژیم مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی دانه ذرت. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات. شهریور ماه، کرج.
طریق­الاسلامی، م.، ضرغامی، ر.، مشهدی اکبر بوجار، م. و اویسی، م .1391. تأثیر تنش خشکی و مقادیر کود نیتروژن بر شاخص­های فیزیولوژیک ذرت دانه­ای. مجله زراعت و اصلاح نباتات، 8(1): 161-174.
غیاث­آبادی، م.، خواجه­حسینی، م. و محمد­آبادی، ع 1393. بررسی اثر تاریخ نشاکاری بر شاخص­های رشد و عملکرد علوفه ذرت (Zea mays L.) در منطقه مشهد. نشریه پژوهش­های زراعی ایران. 12(1): 145-137.
فلاحی، ق.، حاتمی، ع. و ناصری، ر.1392. تجزیه رشد شش هیبرید ذرت در شرایط تنش خشکی. نشریه علمی پژوهشی اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی. 62(2): 181-196.
قبادی، ر.، قبادی، م.، مندنی، ف.، جلالی هنرمند، س. و فرهادی بانسوله، ب. 1395. اثر برهمکنش آبیاری و نیتروژن بر خصوصیات فنولوژیک و شاخص­های رشد در ذرت دانه­ای. مجله فرآیند و کارکرد گیاهی. 21(6): 350-367.
کریم­زاده سورشجانی، ه.، تدین، م.ر.، شلالوند، م. و فردی، ی. 1397. بررسی شاخص­های رشدی و ویژگی­های کیفی هیبریدهای ذرت علوفه­ای در تاریخ کاشت­های مختلف در ورامین. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 8(4): 29- 44.
کریمی، م. 1387. بررسی اثرات کم آبیاری بر عملکرد، کیفیت علوفه و شاخص­های رشد ذرت سیلوئی در منطقه رشت. پایان­نامه کارشناسی ارشد زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.
کریمی،م.، اصفهانی، م.، بیگلوئی، م.ح. و ربیعی، ب. 1387. تأثیر تیمارهای کم آبیاری بر صفات مورفولوژیک و شاخص­های ذرت علوفه­ای در شرایط آب و هوایی رشت. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 2(2): 91-110.
کوهی چله­کران، ن. و دهقانی­سانیج، ح. 1396. شبیه­سازی شاخص سطح برگ ذرت دانه­ای رقم سینگل کراس 704 در شرایط تنش خشکی. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 31(3): 483- 491.
مظاهری، د.، هاشمی دزفولی، ا. و علیزاده، ا. 1377. مقایسه اثر کود اوره و اوره 8 پوشش شده با گوگرد بر روی روند رشد دو رقم ذرت در منطقه زرقان فارس. مجله علوم زراعی ایران. 1(1): 19-32.
نجفی، ح.، رحیمیان مشهدی، ح.، نور محمدی، ق.، باغستانی، م. ع. و نصیری محلاتی، م. 1382. بررسی جنبه‌های رقابتی گندم و علف‌های هرز خانواده شب بو: 2- رقابت برای نور. مجله علوم زراعی ایران. 5(1): 22-13.
Amer, K. H. 2010. Corn crop response under managing different irrigation and salinity levels. Agricultural water management. 97(10): 1553-1563.
Bozkurt, S., Yazar, A., and Mansuroglu, G. S. 2011. Effects of different drip irrigation levels on yield and some agronomic characteristics of raised bed planted corn. African Journal of Agricultural Research. 6(23): 5291-5300.
Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crops Research. 89(1): 1-16.
Çarpıcı, E. B., Kușçu, H., Karasu, A. and Öz, M. 2017. Effect of drip irrigation levels on dry matter yield and silage quality of maize (Zea mays L.). Romanian Agricultural Research. (34). 293- 299.
Sakinezhad, T. 2004. Study the effect of absorption of N,P, K and Na elements at different growth stages to morphologic and physiologic characteristics of corn in Ahvaz condition. Ph.D. Thesis, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Khuzestan, Iran. 288 pp.
Gupta, A., Rao, K. V. R., Singh, S., Soni, K. and Sawant, C. 2019. Water productivity and yield of baby corn (Zea mays L.) as influenced by irrigation levels under subsurface drip irrigation. International Journal of Chemical Studies. (7): 128-135.
Lak, Sh., Ahmadi, A., Siyadat, A. and Nourmohamadi, GH. 2007. Effect of different levels of nitrogen and plant density on grain yield and its components and water use efficiency of maize (Zea mays L.). Iranian Jurnal of Crop Science. 7 (2): 153-170.
Nouri Azhar, J. and Ehsanzadeh, P. 2007. Study of relationship of some growth indices and yield of five corn hybrids at two irrigation regime in Isfahan region. Journal of Science and Technology. (41): 261-272.
Saberali, S. F., Sadatnoori, S. A., Hejazi, A., Zand, E. S. K. A. N. D. A. R. and Baghestani, M. A. 2007. Influence of plant density and planting pattern of corn on its growth and yield under competition with common Lambesquarters (Chenopodium album L.). Pajouhesh and Sazandegi.
Wise, R. R., Frederick, J. R., Alm, D. M., Kramer, D. M., Hesketh, J. D., Crofts, A. R. and Ort, D. R. 1990. Investigation of the limitations to photosynthesis induced by leaf water deficit in field‐grown sunflower (Helianthus annuus L.). Plant, Cell & Environment. 13(9): 923-931.
Eric, S., David, S. and Robert, H. 2004. To pulse or not to pulse drip irrigation that is the question UF/IFAS–Horticultural Sciences Department. Florida, USA NFREC-SV-Vegetarian (04-05).
Elnesr, M. N. and Alazba, A. A. 2015. The effects of three techniques that change the wetting patterns over subsurface drip-irrigated potatoes. Spanish journal of agricultural research. 13(3): 20.
Pandey, R. K., Maranville, J. W. and Admou, A. 2000. Deficit irrigation and nitrogen effects on maize in a Sahelian environment: I. Grain yield and yield components. Agricultural water management. 46(1): 1-13.
Ritchie, S., Hanway, W. and Benson, G. 1992. How a corn plant develops. Special Report No. 48. Iowa State University p. 21.
Pandey, R. K., Maranville, J. W. and Admou, A. 2000. Deficit irrigation and nitrogen effects on maize in a Sahelian environment: I. Grain yield and yield components. Agricultural water management. 46(1): 1-13.
Loomis, R. S., Williams, W. A., Duncan, W. G., Dovrat, A. and Nunez, F. A. 1968. Quantitative Descriptions of Foliage Display and Light Absorption in Field Communities of Corn Plants 1. Crop Science. 8(3): 352-356.
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 15، شماره 6 - شماره پیاپی 90
بهمن و اسفند 1400
صفحه 1444-1458

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار