مبادله آب مجازی به منظور بهبود بهره‌وری در مصرف آب (مطالعه موردی استان کرمان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران

4 دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

تقریباً دو پنجم مساحت باغ‌های کل کشور در استان کرمان قرار دارد که از این سطح زیر کشت حدود 76 % آن باغ‌های پسته و خرما در استان کرمان می‌باشد. مشکل کمبود منابع آب و بارش یک واقعیت مهم و غیر قابل انکار در این استان محسوب می‌شود. لذا بررسی تحلیل آب مجازی محصولات استراتژیک بخش کشاورزی می‌تواند ما را در سیاست گذاری و برنامه­ریزی بهینه منابع آب یاری دهد. برای نیل به این هدف به محاسبه میزان آب مجازی محتوی محصولات کشاورزی استراتژیک استان (پسته و خرما) و سایر محصولات در سال 1388 و محاسبه حجم مبادلات آب مجازی استان از طریق واردات و صادرات این محصولات با استفاده از روش هوکسترا و هانگ (2002) و هوکسترا و همکاران (2009) پرداخته شد. نتایج به­دست آمده از این پژوهش نشان داد استان کرمان صادر کننده آب مجازی است و حجم صادرات آب مجازی در سال 1388 بیش از 64/2 میلیارد متر مکعب برآورد گردیده است. پسته و خرما جزء محصولات پرمصرف محسوب شده و از طرفی سایر محصولات نظیر میوه‌ها و صیفی­جات محصولات کم مصرفی هستند. پسته با عملکرد پایین میزان آب مجازی بالایی را دارا می‌باشد. اما خرما با عملکرد مناسب‌تری پایین‌تر از پسته قرار می‌گیرید اما هر دو محصول نسبت به حد استاندارد دارای آب مجازی بالایی هستند. بنابراین برای کاهش فشار وارده بر منابع آب داخلی، مستلزم بهره‌گیری بیش­تر از استراتژی مبادله آب مجازی در استان می‌باشیم.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Virtual Water Trade to Improve the Efficiency of Water Use (The case by case study of Kerman province)

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Gholamhossien pour jafari nejad 1
  • Amin Alizadeh 2
  • Ali Neshat 3
  • Mahbobh Abolhassani Zeraatkar4 4
1 PhD Student of Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
2 Professor of Water Engineering Department., Agricultural College, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
3 Assistant Professor of Water Engineering Department., Agricultural College, Islamic Azad University of Kerman., Kerman., Iran
4 PhD Student of Soil Science Department., Agricultural College, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
چکیده [English]

Almost  of the total area of the province has been observed that about 76% of the Pistachios and Dates. Rainfall and water resources shortage is a reality in this province is an important and undeniable. The analysis of basic water and virtual water parameters agricultural products can our strategic policy and planning of water resources to help. To achieve this strategic objective to calculate the virtual water content of crops (pistachio and dates) and agriculture crops in 1388 and calculate the volume of virtual water by importing and exporting these products using Hoekstra and Hung (2002) and Hoekstra and et al (2009) were studied. The results of this study showed Kerman exporter of virtual water and virtual water exports in 1388 to more than 2.64 billion cubic meters have been estimated. Macro of pistachios, dates, and the other component products for other goods such as fruits and vegetables year for consumer products are low. Pistachios contain high-performance virtual water content is low. However, better performance dates lower than going pistachio, but both products are of a high standard of virtual water. Therefore, to reduce pressure on domestic water resources requires the use of importing virtual water trade strategy on the province's water.

کلیدواژه‌ها [English]

  • trade virtual water
  • pistachios
  • dates
  • Export
  • Kerman
  • Import

مراجع

احسانی،م و خالدی،ه. 1382. بهره­وری آب کشاورزی. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی. 109 صفحه.
باغستانی،ع.ا و مهرابی بشرآبادی،ح. 1386. مفهوم آب مجازی و کاربرد آن در تعیین الگوی تجارت محصولات کشاورزی ایران. نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، کرمان، بهمن ماه.
عربی،ا.، علیزاده،ا و محمدیان،ف. 1388. بررسی ردپای اکولوژیک آب در بخش کشاورزی در ایران. مجله آب و خاک، جلد 23، شماره 4، صفحات 1-15.
علیزاده،ا و کمالی،غ. 1387 . نیاز آبی گیاهان در ایران. مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، 227 صفحه.
میرئی،م و فرشی، ع.ا. 1382. چگونگی مصرف و بهره­وری آب در بخش کشاورزی. مجموعه مقالات یازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران 4-3 دی.
Aldaya,M.M., Allan,J.A. and Hoekstra,A.Y. 2010. Strategic importance of green water in international crop trade. Ecological Economics., 69: 887–894.
Aldaya,M.M., Santos,P.M and· Llamas,M.R. 2010. Incorporating the water footprint and virtual water into policy: Reflections from the mancha occidental region, Spain, Water Resour Manage., 24: 941–958.
Allan,J.A. 1993. Fortunately there are substitutes for water otherwise our hydro-political futures would be impossible, In: ODA, priorities for water resources allocation and management, ODA, London. pp. 13-26.
Allan,J.A. 1998. Virtual water: a strategic resource, Global solutions to regional deficits, Groundwater, 36(4): 545-546
Allan,J.A. 2003. Virtual water the water, food, and trade nexus useful concept or misleading metaphor. J. Water International., 28: 106–113.
Chapagain,A.K and Hoekstra,A.Y. 2004. Water footprints of nations, vols. 1 and 2. UNESCO-IHE Value of Water Research Report Series No. 16. Available online at www.waterfootprint.org, accessed 24 January 2007.
Chapagain,A.K and Hoekstra,A.Y. 2008. The global component of freshwater demand and supply: an assessment of virtual water flows between nations as a result of trade in agricultural and industrial products, Water International, 33 (1): 19–32.
Chapagain,A.K., Hoekstra,A.Y and Savenije,H.G. 2005. Water saving through international trade of agricultural products. Hydrol. and Earth Sys. Sci. Discuss., 2: 2219-2251.
Chapagain,A.K., Hoekstra,A.Y and Savenije,H.H.G. 2006. Water saving through international trade of agricultural products.  J. Hydrol. Earth. Syst. Sci., 10: 455–468.
Fraiture,C., Cai,X., Amarasinghe,U., Rosegrant,M and Molden,D. 2004. Does international cereal trade save water? The impact of virtual water trade on global water use. Comprehensive Assessment Research Report 4, Colombo, Sri Lanka, Comprehensive Assessment Secretariat.
Hoekstra,A.Y.(Ed.) 2003. Virtual water trade: processing of the international expert meeting on virtual water trade, Value of the Water Research Report Series, No. 12, UNESCO-IHE, Delft, the Netherlands, P, 248.
Hoekstra,A.Y and Chapagain,A.K. 2008. Globalization of water: Sharing the planet's freshwater resources, Blackwell Publishing, Oxford, UK.
Hoekstra,A.Y and Hung,P.Q. 2002. Virtual water trade: a quantification of virtual water flows between nations in relation to international crop trade. Value of Water Research Report Series No. 11, UNESCO-IHE Institute for Water Education, Delft, The Netherlands, pp. 25-47.
Hoekstra,A.Y., Chapagain,A.K., Aldaya,M.M and Mekonnen,M.M. 2009. Water footprint manual, State of the art, Web www.waterfootprint.org, pp. 131.
Renault,D. 2003. Value of virtual water in food: Principles and virtues. In: Virtual water trade: Proceedings of the International Expert Meeting on Virtual Water Trade, Value of Water Research Report Series No. 12, UNESCO-IHE, Delft, The Netherlands.
Warner,J. 2003. Virtual water- virtual benefits? Scarcity, distribution, security and conflict reconsidered, pp. 125-135. In: Hoekstra A.Y. (Ed.), Virtual Water Trade, Proc. of the International Expert Meeting on Virtual Water Trade, Value of Water Research Report Series No. 12, IHE, Delft, The Netherlands.
 
 
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 46
خرداد و تیر 1393
صفحه 325-335

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار