اثر کم آبیاری و شوری بر میوه انار رقم شیشه کپ (مطالعه موردی شهرستان فردوس، خراسان جنوبی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه مهندسی آب، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

5 دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

تنش­های شوری و خشکی هر دو سبب محدودیت دسترسی گیاه به آب شده و به سرعت باعث کاهش روند رشد گیاه همراه با تغییرات متابولیکی می‌شوند. انار از جمله گیاهانی است که معمولا در مناطق خشک و نیمه خشک کاشته می‌شود اما از نیاز آبی و تاثیر کیفیت آب بر کیفیت آن اطلاع دقیقی در دست نیست. انار بومی ایران است و بیش­ترین سطح زیر کشت آن در ایران می‌باشد. به منظور بررسی تاثیر توام تنش­های شوری و خشکی بر کیفیت و کمیت محصول انار رقم شیشه کپ طرح آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی در سال­های زراعی 90-89 و 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس بر روی درختان چهار ساله انار اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل پنج سطح آبیاری و سه سطح شوری آب، آبیاری بود. در پایان سال دوم عملکرد کل و پارامترهای کیفی انار اندازه‌گیری و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد کل و برخی پارامترهای کیفی مانند مقدار آنتی‌اکسیدان و ویتامین C به­طور معنی‌داری متاثر از اعمال توام تنش‌های شوری و خشکی بودند. بررسی اثرات مجزای تنش‌ها نشان داد که کم‌آبیاری باعث کاهش معنی‌دار عملکرد محصول نسبت به تیمار آبیاری کامل می‌گردد. هرچند برخی اجزا عملکرد مانند مقدار آنتی‌اکسیدان تاثیرات مثبت و معنی‌داری از کمبود آب می‌بینند و کم‌آبیاری باعث افزایش مقدار آن می‌شود اما این پارامترها بر بازارپسندی و قیمت فروش محصول تاثیرگذار نیستند. هم­چنین مشاهده شد که عملکرد محصول در بین تیمارهای مختلف شوری تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. به طور کل می‌توان گفت که انار درختی حساس به کم آبی و مقاوم در برابر تنش شوری است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Salinity and Deficit Irrigation on Quantity and Quality of Pomegranate (Punica granatum L.

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Tavousi 1
  • Fereydoun Kaveh 2
  • Amin Alizadeh 3
  • Hossein Babazadeh 4
  • Ali Tehranifar 5
1 Ph.D. Graduated, Water Sciences Department, Science and Research Branch, Islamic Azad University., Tehran., Iran
2 Associate Professor, Water Sciences Department, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Professor, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
4 Associate Professor, Water Sciences Department, Science and Research Branch, Islamic Azad University., Tehran., Iran
5 Associate Professor, Horticulture Sciences Department, Ferdowsi University., Mashhad., Iran
چکیده [English]

Both salinity and drought stress induce water limitation for plants and will reduce growth rapidly along with metabolic changes. Pomegranate (Punica granatum L.) is mainly cultured in arid and semi-arid regions, but suitable irrigation regime and accurate water requirements are not identified. Therefore a factorial experiment with irrigation at 5 levels (well water, 10, 20, 30 and 40% well water) and salinity at 3 levels (1.5, 5 and 8 dS.m-1) based on a completely randomized design with 4 replicates was conducted on 4 year old trees in Ferdows town of Iran during 2011-2013. Total yield and other qualitative traits were measured at the end of second year. Results showed a significant decrease in total yield and some other qualitative traits from integrated deficit irrigation and salinity stress. Deficit irrigation decreased fruit yield compared to control treatment. Antioxidant activity increased in response to deficit irrigation, however, it is not considered very important regarding marketability. In addition, fruit yield was observed none-significant among salinity treatments. Hence it generally seems that pomegranate could be classified as a drought sensitive and salinity tolerant plant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deficit irrigation, Drought stress
  • Pomegranate, Salinity stress

مراجع

بی نام،م. 1389. شناسنامه تصویری انار. دفتر امور میوه­ها. وزارت جهاد کشاورزی.
خیاط،م. 1386. مصرف پتاسیم و کلسیم تکمیلی برای بهبود رشد و عملکرد توت فرنگی پرورش یافته در شرایط شوری زیاد. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم باغبانی دانشگاه شیراز.
علیزاده،ا. 1372. اصول طراحی سیستم­های آبیاری.انتشارات دانشگاه امام رضا. مشهد.
Bhantana,P., Lazarovitch,N. 2010. Evapotranspiration, crop coefficient and growth of two young pomegranate (Punica granatum L.) varieties under salt stress. Agriculture Water Management. number:97, page:715-722.
Boesveld,H., Boshuizen,A., van der Maas,R. 2005. Regulated deficit irrigation in fruit crops; better yield with less water. International Commssion on Irrigation and Drainage. Nineteenth Congress Beijing.
Bray,E.A. 1997. Plant responses to water deficit.Trends in Plant Science. 2:48-54.
Easton,C.L., Kleindorfer,S. 2009. Effects of salinity levels and seed mass on germination in Australian species of Frankinia L. (Frankiniaceae). Environment Experiment Botany. 65: 345-352.
English,M.J., Musick,V., Murty,V. 1990. Deficit irrigation. Journal of farm irrigation systems. ASAE, 12.3:222-230.
Girona,J., Gelly,M., Mata,A., Arbone`s,J., Rufat,J., Marsal,A. 2005. Peach tree response to single and combined deficit irrigation regimes in deep soils. Agricultural Water Management. 72:97–108.
      Girona J, Mata M, Marsal J (2005) Regulated deficit irrigation during the kernel-filling period and optimal irrigation rates in almonds. Agricultural Water Management.75, 152-67.
Goldhamer DA (1996) Irrigation scheduling. In:
Almond production manual (Micke WC, editor) University of California, Division of Agriculture and Natural Resources, pp. 171-178
Khattab,M., Shaban,A., El-Sherief,A., El-Deen Mohamed,A. 2011. Growth and productivity of pomegranate trees under different irrigation levels I: Vegetative growth and fruiting. Journal of Horticultural Science and Ornamental Plants. 3.2: 194-198, 2011.
Kozlowski,T. 1972. Water deficits and plant growth. New York, Academic Press Inc.
Mahajan,S., Tuteja,N. 2005. Cold, salinity and drought stresses: An overview. Archives of  Biochemistry and Biophysics. 444:139–158.
Munns,R., Termaat,A. 1986. Whole plant response to salinity. Australian Journal of Plant Physiology. 13: 143–160.
Munns,R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant, Cell and Environment. 25:239–250. 
Pulvento,C., Riccardi,M., d-Andria,R., Lavini,A., Calandrelli,D. 2008. Effects of deficit irrigation on tow cherry tomato cultivars in hilly areas. Irrigation in Mediterranean agriculture: challenges and  innovation for the next decades.
Pascual,R., Josefa,N., Francisco,G and Pablo,B. 2004. Effects of regulated deficit irrigation during the pre-harvest period on gas exchange, leaf development and crop yield of mature almond trees. Tree Physiology 24: 303–312.
Ruiz-Sanchez,M,. Domingo,R and Castel,G. 2010. Review Deficit irrigation in fruit trees and vines in Spain. Spanish Journal of Agricultural Research. 8. 2: 5-20.
Taiz,L., Zeiger,E.E. 1998. Plant physiology. Sinauer Associates., Inc. publisher, sunderland, massachussets USA. Page 489.
 
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 58
مهر و آبان 1395
صفحه 499-507

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار