بررسی و مقایسه بهره‌وری آب در کشت نشایی و مستقیم ذرت در رژیم‌های مختلف آبیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

4 دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

5 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی عملکرد، حجم آب مصرفی و بهره­وری مصرف آب در کشت نشایی و کشت مستقیم ذرت فوق شیرین (رقم Basin) آزمایشی در اراضی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 93-94 به صورت کرت­های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش کرت­های اصلی شامل سه سطح تامین آب آبیاری (75، 100 و 125 درصد نیاز آبی) و کرت­های فرعی شامل: 1- کشت نشاء 20 روزه 2- کشت نشاء 30 روزه و 3- کشت مستقیم بود. نتایج نشان داد که در کشت بهاره (نوبت اول)، بیش­ترین بهره­وری آب برای عملکرد بلال در تیمارهای کشت نشایی و پس از آن در تیمار کشت مستقیم حاصل شد و اختلاف آن­ها در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. عملکرد بلال و عملکرد دانه در تیمارهای کشت نشایی 20 روزه و 30 روزه بیشتر از تیمار کشت مستقیم بود و اختلاف آن­ها در سطح 1 درصد معنی‌دار شد. همچنین نتایج نشان داد که بین حجم آب مصرفی تیمارهای کشت نشایی با کشت مستقیم تفاوت معنی‌دار وجود دارد و کشت نشایی سبب صرفه­جویی در حجم آب مصرفی خواهد شد. با این وجود به نظر می­رسد بهتر است از نظر اقتصادی کشت نشایی نسبت به کشت مستقیم، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation and Comparison of Water Productivity in Direct and Transplant Seeding of Corn in Different Irrigation Regimes

نویسندگان [English]

  • Ardalan Zolfagharan 1
  • Amin Alizadeh 2
  • Saeid Khavari 3
  • Mohammad Bannayan 4
  • Hossein Ansari 5
1 PhD Student, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
2 Professor, Department of Water Engineering, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
3 Assistant Professor, Agricultural and Natural Resources Research Center, Mashhad., Iran
4 Associate Professor, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
5 Associate Professor, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad., Mashhad., Iran
چکیده [English]

For study of yield, water consumption and water productivity of direct seeded and transplanted corn (basin) in different irrigation regimes, an experiment was carried out during the 2014-2015 growing season in the Agricultural Research and Education Center of KhorasaneRazavi province using a randomized complete block design with a split plot arrangement and four replications. This experiment was including of three irrigation levels treatments (75%, 100%, and 125% of water requirement) as the main plot and three method of planting treatments (transplanting 20-days, transplanting 30-days and direct seeded) as subplots. The results showed that in spring planting, the most water productivity of corn was achieved from the transplanting treatments with different significant at 1% level to direct seeding treatment. The yield of corn and grain in transplanting 20-days and transplanting 30-days were more than direct seeded (α=1%). The water used in the transplanting and direct seeding treatments have a significant difference. The transplanting method can be cause of water saving, but it is better to be done an economic analysis between direct and transplant seeding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corn
  • Irrigation Regimes
  • Transplant
  • Water productivity

مراجع

امام،ی.، رنجبر،غ.ح.1379 . تاثیر کم آبیاری در زمان رشد رویشی قبل از ظهور گل تاجی بر ویژگی‌های ظاهری، شاخص برداشت، کارآیی استفاده از آب، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس 704. مجموعه مقالات کنفرانس ملی بررسی راهکاراهای مقابله با کم آبی و خشک­سالی، 9 و 10 اسفند، کرمان، دانشگاه شهید باهنر. 163-173.
رضایی سوخت آبندانی،ر.، چراتی آرایی،ع.، اکبری نودهی،د.، مبصر،ح.ر.، رمضانی،م. 1387. تاثیر دور آبیاری و کاربرد مقادیر نیتروژن بر عملکرد علوفه خشک و راندمان مصرف آب ذرت سینگل کراس 704 در استان مازندران. مجله یافته‌های نوین کشاورزی. 3 .2: 122-135.
ساجدی،ن.ع.، اردکانی،م.ر.، نادری،ا.، مدنی،ح.، مشهدی،م.، بوجار،ا. 1388. تاثیر تنش کمبود آب و کاربرد عناصر غذایی بر عملکرد، اجزا عملکرد و کارایی مصرف آب در ذرت. مجله پژوهش‌های زراعی ایران. 7 .2: 493-502.
شعاع حسینی،س.م.، فارسی،م و خاوری خراسانی،س. 1387. بررسی اثرات تنش کمبود آب بر عملکرد و اجزای عملکرد در چند هیبرید ذرت دانه‌ای با استفاده از تجزیه علیت. مجله دانش کشاورزی. 18 .1: 71-85.
غدیری،ح و مجیدیان،م. 1382. تاثیر سطوح نیتروژن و قطع آبیاری در مراحل شیری و خمیری شدن بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی استفاده از آب در ذرت دانه­ای. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 7 .2: 103-112.
غیاث آبادی،م.، خواجه حسینی،م و محمدآبادی،ع.ا. 1393. بررسی اثر تاریخ نشاکاری بر شاخص­های رشد و عملکرد علوفه ذرت (Zea mays L.) در منطقه مشهد. پژوهش‌های زراعی ایران. ۱۲.۱: ۱۳۷-۱۴۵.
میلانی،الف.ع و نیشابوری،م.ر. 1378. تاثیر روش­های مختلف تعیین زمان آبیاری بر عملکرد، مصرف آب و کارآیی مصرف آب ذرت دانه­ای، مجله علوم خاک و آب.1 .5: 75-85.
نور محمدی،س. 1379. گزارش نهایی طرح بررسی تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه ذرت به عنوان کشت دوم، مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان.
Al-Kaisi,M.M and Xinhua,Y. 2003. Effects of nitrogen rate, irrigation rate eand plant population on corn yield and water use efficiency. Agronomy Journal. 95: 1475-1482.
Allen,R.R and Musik,J.T. 1993. Planting date, water management, and maturity length relations for irrigated grain sorghum. ASAE. 36.4:1123-1129
Camacho,R.G and Caraballo,D.F. 1994. Evaluation of morphological characteristics in Venezuelan maize (Zea mays L.) genotypes under drought stress. Scientia Agricola. 51.3:103-111.
El-Hendawy,S.E., El-Lattief,E.A and Urs-Schidhalter,M.S.A. 2008. Irrigation rate and Plant density effects on yield and water use efficiency of drip irrigated corn. Agric. Water Management. 95: 836- 844.
 Fanadzo,M., Chiduza,S and Mnkeni,P.N. 2010. Comparative response of direct seeded and transplanted maize to nitrogen fertilization at Zanyokwe Irrigation Scheme, Eastern Cape, South Africa.
Howell,T.A., Tock,J.A., Schneider,A.D and Evett,S.R. 1998. Evapotranspiration, yield and water use efficiency of corn hybrids differing in maturity. Agronomy Journal. 90: 3-9.
Hu,X., Tao,S and Wang,L. 1992. Research on Ridge and Furrow Planting of Proso in Semi arid and Drought inclined Areas. Agricultural research in the arid areas. 104:1010.
Kang,S.Z, Zhang,L., Liang,Y.L., Hu,X.T., Cai,H.J and Gu,B.J. 2002. Effects of limited irrigation on yield and water use efficiency of winter wheat in the Loess Plateau of China. Agricultural Water Management. 55: 203-216.
Khehra,A.S., Brar,H.S., Sharma,R.K., Dhillon,B.S and Malhotra,V.V. 1990. Transplanting maize during the
Nissanka,S.P., Dixon,M.A and Tollenaar,M. 1997. Canopy gas exchange response to moisture stress in old and new maize hybrid. Crop Science. 37: 172 - 181.
Oktem,A., Siesek,M and Oktem,G. 2003. Deficit irrigation effects on sweet corn (Zea mays sooch arata sturt) with drip irrigation system in a semi arid region. I: water-yield relationship. Agricultural Water Management. 61.1:63-74.
Osborne,S.L., Scheppers,J.S., Francis,D.D and Schlemmer,M.R. 2002. Use of spectral radiance to in season biomass and grain yield in nitrogen and water stressed corn.  Crop Science. 42: 165-171.
 Oswald,A., Ransom,J.K., Kroschel,J and Sauerborn,J. 2001. Transplanting maize (Zea mays) and sorghum (Sorghum bicolor) reduces Striga hermonthica damage. Weed Sciences. 49: 346-353.
Panday,R.K., Marienville,J.W and Adum,A. 2000. Deficit irrigation and nitrogen effect on maize in a sahelian environment. I. Grain yield components. Agricultural water management. 46: 1-13.
Sing,N.P and Sinka,S.K. 1997. Water use efficiency in crop production. In: Water requirement and irrigation management of crops in India, ed. Water technology center: 289-335. Indian Agricultural Research Institute. New Delhi. 
Traore,S.B., Carlson,R.E., Pucher,C.D and Rice,M.E. 2000. Bt and non Bt maize growth and development as affected by temperature and drought stress. Agronomy journal. 92:1027-1035.
Vantine,M and Verlinden,S. 2003. Growing organic vegetable transplants. West verginia university.
Westgate,M.E. 1994. Water statues and development of the maize endosperm and embryo during drought stress. Crop science 34:76-83
Wien,H.C. 1997. The physiology of vegetable Crops Transplanting Department of fruit and Vegetable Science,winter in India. Agronomy Journal. 82: 41-47.
 
 
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 58
مهر و آبان 1395
صفحه 508-519

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار