تحلیل اثر برآورد سطح سایه‌انداز واقعی به روش سنجش از دور در تدقیق برآورد نیاز آبی باغات در فاز طراحی و بهره‌برداری آبیاری موضعی (مطالعه موردی: استان قزوین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه امام خمینی قزوین، قزوین، ایران.

2 گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در روش آبیاری موضعی، تعیین درست سطح سایه‌انداز درختان در برآورد نیاز آبی و مدیریت مصرف آب اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش برای تخمین سطح سایه‌انداز از پردازش تصاویر ماهواره‌ای استفاده شد. طبق نتایج، سطح سایه‌انداز درختان انگور در شرایط واقعی 7/11 درصد بیشتر از مقادیر مرسوم در طراحی سامانه‌های آبیاری است. سطح سایه‌انداز واقعی در باغات زیتون، گلابی و سیب، هلو و شلیل، گیلاس و آلبالو و گردو نیز به ترتیب 7/35، 3/21، 3/28، 8/48 و 4/32 درصد کمتر از مقادیر مرسوم در طراحی آبیاری موضعی هستند. در طرح‌های آبیاری، مقدار سطح سایه‌انداز انگور و سایر درختان معمولاً 50 و 70 درصد و ثابت در نظر گرفته می‌شود در حالی که میانگین سطح سایه‌انداز واقعی برای تمامی درختان حدود 46 درصد بوده است. لذا در اغلب طرح ها، در برآورد سطح سایه‌انداز و نیاز آبی بیش برآورد صورت می‌گیرد. در واقعیت، بسته به عواملی نظیر نوع باغ، سن درخت، شرایط رشد و ... سطح سایه‌انداز متغیر بوده و متفاوت از مقادیر تخمینی می‌باشد. لازم است در هر سیستم، در طی بهره برداری، سطح سایه انداز با تصاویر ماهواره‌ای و یا ابزارهای دیگر، اندازه‌گیری و برنامه آبیاری بر اساس برآورد بهنگام نیاز آبی، تعدیل گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the effect of actual shading area estimation using remote sensing in evaluation of water requirement estimation of orchards in the design and operation phase of local irrigation (case study: Qazvin Province)

نویسندگان [English]

  • Bijan Nazari 1
  • Mahdi Younesi 2
1 Faculty of Engineering and Technology Imam Khomeini International University (IKIU) Qazvin, Iran.
2 Department of Irrigation and Drainage Engineering, Aburaihan Campus, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the localized irrigation method, determining the surface of the shading of trees is very important in estimating water requirement and water use management. In this study, it was used to estimate the shading area of satellite imagery processing. According to the results, the shading area of grape trees in real conditions 7.11% more than conventional values in the design of irrigation systems. The actual shading area in olive, pear and apple, peach and nectarine, cherry and sour cherry and walnut are also 7.35, 3.21, 3.28, 8.48 and 4.32% less than conventional values in local irrigation design. In irrigation schemes, the surface area of the shade of grapes and other trees are usually 50 and 70%, and the constant is considered, while the average level of shading for all trees is about 46%. Therefore, in most of the projects, estimation of shading area and water requirement is estimated. In reality, depending on factors such as garden type, age of tree, growth conditions and... The shading area is variable and is different from the estimated values. It needs to be adjusted in any system during operation, shading area with satellite imagery or other tools, measurement and irrigation plan based on the updated estimation of water requirement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shading Area
  • Drip Irrigation
  • Water Requirement
  • Remote Sensing
  • Irrigation Management
پرهیزکاری،ا. 1392. تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری و پاسخ کشاورزان به سیاست‌های قیمتی و و غیرقیمتی در استان قزوین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، 135 صفحه.
پرهیزکاری،ا. مظفری،م،م. شوکت فدایی،م و محمودی،ا. 1394. ارزیابی کم‌آبیاری توأم با کاهش آب در دسترس راهکاری برای حفاظت منابع آب در دشت قزوین. نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 5 (1): 80-67.
حسن‌لی،ع،م. 1379. بررسی سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و برخی راه‌کارهای بهبود مدیریت و افزایش بهره‌وری. دهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، 236-225.
حمیدی،س،ک. نمیرانیان،م. فقهی،ج و شعبانی،م. 1395. آماربرداری درختان حاشیه معابر با استفاده از تصاویر Google Earth و اندازه‌گیری زمینی. جنگل و فرآورده‌های چوب، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 69، شماره 1، 51-60.
خواجه‌الدین،س،ج. 1376. نقش سنجش از دور در توسعه کشاورزی و منابع طبیعی پایدار و استفاده از این داده در برنامه‌ریزی کشاورزی صنعت. مجموعه مقالات سمینار نقش صنعت در توسعه کشاورزی، انتشارات شهرک علمی و تحقیقاتی با همکاری انتشارات مانی، اصفهان.
دلفان‌آذری،ن،ا. رستمی شاهراجی،ت. غلامی،و و هاشمی گرم‌دره،س،ا. 1396. برآورد نیاز آبی و ارزیابی سطوح مختلف آبیاری بر پارامترهای رشدی نهال‌های کاج تهران (مطالعه موردی: تهران). مجله جنگل ایران، سال دهم، شماره 2، 237-250.
زنده‌دل،ح. 1377. راهنمای جامع ایرانگردی استان قزوین. تهران: نشر ایرانگردان.
شاهرودی،ع و چیذری،م. 1385. تحلیل حیطه‌های رفتاری کشاورزان استان خراسان رضوی در زمینه مدیریت بهینه آب کشاورزی: مقایسه مشارکت‌کنندگان و غیرمشارکت‌کنندگان در تعاون آب‌بران. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 8(1): 234-245.
علوی‌پناه،س،ک. 1395. کاربرد سنجش از دور در علوم زمین (علوم خاک). انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، 309.
فرشی،ع،ا. خیرابی،ج. سیادت،ح. میرلطفی،م. دربندی،ص. سلامت،ع،ر. انتظاری،م،ر و سادات‌میرئی،م،ح. 1382. مدیریت آب آبیاری در مزرعه. تهران: انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، چاپ اول.
کریمی،م. بافکار،ع و هادی‌راد،م. 1393. تأثیر سطح سایه‌انداز بر برآورد آب مورد نیاز درختان انار با تأکید بر سیستم‌های آبیاری موضعی. دومین همایش ملی کشاورزی و منابع طبیعی پایدار.
محبوبی،م و منتظر،ع،ا. 1384. تعیین روابط سطح سایه‌انداز با مشخصه‌های گیاهی درخت مرکبات و کاربرد آن در بهبود برآورد نیاز آبی و مدیریت سیستم آبیاری قطره‌ای. دومین کنفرانس سراسری آبخیزداری و مدیریت منابع آب و خاک، کرمان، 1745-1755.
مهدوی،ع. عزیز،ج و اخوان،ر. 1395. پهنه‌بندی تراکم درختی جنگل‌های بلوط زاگرس به روش کریجینگ با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای Worldview-2 بر گرفته از پایگاه اطلاعاتی گوگل ارث. نشریه پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل، جلد بیست و سوم، شماره چهارم، 87-110.
نخجوانی،م و قهرمان،ب. 1382. مقایسه توابع تولید آب برای گندم زمستانه در مشهد. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 9: 40-27.
نظری،ب. جناب، م و فاضلی سنگانی، م. 1398. تحلیل ارزش ناخالص تولیدات کشاورزی وابسته به آبیاری‌ در استان قزوین بر مبنای شاخص GVIA. نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 8 (3): 26-11.
Albert,A. and Mobley,C.D. 2003. An analytical model for subsurface irradiance and remote sensing reflectance in deep and shallow case-2 waters. Optical Society of America, Vol. 11, No. 22, Optics Express 2873-2890.
Goyal,M.R. 2013. Management of Drip/Trickle or Micro irrigation. CRC Press, Taylor & Francis crop Publication. ISBN 9781926895123, 408 p.
Fereres, E., Pruitt, W.O., Beutel, J.A., Henderson, D.W., Holzapfel, E., Shulbach, H. and Uriu, K., 1981. ET and drip irrigation scheduling. Drip irrigation management, pp.8-13.
Hanson,B. and Bendixen,W. 2004. Drip irrigation Evaluated in Santa Maria Valley Strawberries, California Agriculture, Volume 58, Number 1.
Raphael,O.D., Amodu,M.F., Okunade,D.A., Elemile,O.O. and Gbadamosi,A.A. 2018. Field Evaluation of Gravity-Fed Surface Drip Irrigation Systems in a Sloped Greenhouse. International Journal of Civil Engineering and Technology (IJCIET), Vol. 9, Issue 10, 536-548 p.
Simpson,J., Mcpherson,G. and Delany,C. 2005. State of the urban forestry Francisco bay area progress report. Center for Urban Forest Research USDA Forest Service, PSW Research Station Davis. 147-159 p.
Smajstrla,A.G., Boman,B.J., Clark,G.A., Haman,D.Z., Harrison,D.S., Izuno,F.T., Pitts,D.J. and Zazueta,F.S. 2002. Efficiencies of florida agricultural irrigation systems. Institute of Food and Agri. Sci. University of Florida, BUL 247.
Wright,G. 2000. Irrigating Citrus Trees. Cooperative extention the university of Arizona, Publication Az1151.
Zangiabadi,A., Rakhshaninasab,H. 2009. Statistical analysis - spatial urban green space development indices (case study: Isfahan). Journal of Environmental Studies, 11(6): 49-105 p.