برآورد ارزش اقتصادی آب آبیاری تحت رویکردهای مختلف آماده-سازی داده‌های اراضی شالیزاری استان گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

2 گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان رشت ایران

3 3- استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

4 موسسه تحقیقات برنج کشور سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

تولید برنج فعالیت اصلی اقتصاد کشاورزی در استان گیلان می‌باشد. برنج به کم‌آبیاری حساس بوده و رخداد آن منجر به کاهش عملکرد آن می‌شود. مطالعه حاضر به برآورد ارزش اقتصادی آب آبیاری برنج در استان گیلان پرداخته است تا ارزش واقعی این نهاده کمیاب در این استان مشخص شود. برای تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری از رهیافت تابع تولید و داده‎های مقطعی سال زراعی 94-1393 مربوط به 544 شالیزار که به روش نمونه‎گیری خوشه‌ای در سطح این استان جمع‌آوری شده است، استفاده شد. داده‌های مورد استفاده شامل مقدار مصرف انواع نهاده‌ها، مقدار تولید، هزینه نهاده‌ها و ارزش تولید بود. به‌منظور آماده‌سازی داده‌های مزرعه‌ای از سه رویکرد شامل حذف مشاهده‎های پرت و اثرگذار (رویکرد اول) براساس نمودار باکس، استفاده از مشاهدات منبطق بر معادله روند عملکرد- مصرف نهاده (رویکرد دوم) و انطباق داده‌های مزرعه‌ای با استاندارد مصرف نهاده‎ در مناطق مختلف استان گیلان (رویکرد سوم) استفاده شد. نتایج نشان داد که متوسط ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب آبیاری در اراضی شالیزاری استان گیلان در سه رویکرد یادشده به‌ترتیب 15240، 17280 و 17240 ریال بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimating the economic value of irrigation water based on different approaches to preparing paddy fields data in Guilan province

نویسندگان [English]

  • Golnaz Rezaei 1
  • Mohammadreza Khaledian 2
  • Mohammad Kavoosi-Kalashami 3
  • Mojtaba Rezaei 4
1 Water Eng. Dept, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan; P.O.BOX 41635-3756, Rasht, Iran
2 Dept of Water Engineering Faculty of Agricultural Sciences University of Guilan Rasht Iran
3 3. Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan; P.O.BOX 41635-3756, Rasht, Iran
4 4. Assistant Professor, Rice Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, Iran
چکیده [English]

Rice production is the main activity of agricultural economy in Guilan province. Rice is sensible to water deficit and its occurrence results in yield penalty. The present study estimated the economic value of rice irrigation water in Guilan province to determine the value of this scarce input in this province. To determine the economic value of irrigation water, the production function approach and cross-sectional data of 2014-2015 from 544 paddy fields were analyzed using cluster sampling method in the province. The data used include the amount of different inputs, the amount of yield, the cost of inputs, and the value of yield. Field data were prepared from three approaches including: eliminating outliers and extreme observations (the first approach) based on box plot, use of yield-input equation for selecting data set (the second approach), and selecting field data based on Agricultural-Jihad Organization standard pattern of paddy input-yield levels in different regions of Guilan province (the third approach). The results showed that the average economic values per cubic meter of irrigation water in paddy fields of Guilan province were 15240, 17280, and 17240 Rials, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Production function
  • final production
  • production inputs
امیرنژاد، ح.، م. اسدپور کردی و ف. بابایی. 1393. تعیین ارزش اقتصادی آب با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی مطالعه موردی: محصول برنج شهرستان ساری. دومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی. موسسه ی آموزش عالی مهر اروند.
بشیری، ح. ر.، ح. محمدی و ن. ا. موسوی. 1388. بررسی و تحلیل تابع تولید در برآورد ارزش اقتصادی آب در محصولات استراتژیک در استان فارس (کلزا، برنج، گندم، ذرت). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی کشاورزی- گرایش: اقتصاد کشاورزی.
شرکت سهامی آب منطقه­ای گیلان. 1390. مطالعات یکپارچه برنامه­ریزی منابع آب حوضه آبریز رودخانه قزل­اوزن- سفیدرود (گزارش برنامه­ریزی منابع آب).
صفتی، ر.، م. کاوسی کلاشمی، غ.ر. پیکانی ماچیانی، س. مخلوقی آزاد. 1392.  قیمت‎گذاری آب کشاورزی در حوزه فومنات استان گیلان به روش قیمت‎گذاری سایه‎ای، نهمین کنفرانس دو سالانه اقتصاد کشاورزی ایران(ارائه به صورت پوستر).
فاضلیان، س.، ح. امیرنژاد و س. ع. حسینی یگانی. a1394. برآورد ارزش اقتصادی منابع آب زیر زمینی در تولید برنج دانه بلند پر محصول در دشت بهشهر. سومین کنفرانس بین‎المللی پژوهش‎ های کاربردی در علوم کشاورزی، تعداد صفحات: 11.
فاضلیان، س.، ح. امیرنژاد و س. ع. حسینی یگانی. b1394. ارزش گذاری آبهای زیرزمینی در بهره برداری‎های کشاورزی: مطالعه‎ی موردی برنج دانه بلند مرغوب دردشت بهشهر. اولین همایش بین المللی و سومین همایش مهندسی و مدیریت کشاورزی محیط زیست و منابع طبیعی پایدار، صفحه: 14.
قلی زاده روشن، س.، م. مولائی. 1394. برآورد ارزش اقتصادی آب در تولید برنج درشهرستان بابل. کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی، محیط زیست وگردشگری، تعداد صفحات: 11.  
کرامت‌زاده.، ع.، چیزری، ا.ح. و میرزانی،ا. 1385. تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی با استفاده از مدلی الگوی کشت بهینه تلفیق زراعت و باغداری:  مطالعه موردی سد بارز وشیروان. اقتصاد کشاورزی وتوسعه، شماره 14، صفحه: 60-35.
محمد آذری س.، ح. انصاری، ع. ا. فرید حسینی و ح امیرنژاد. 1392. بهینه­سازی عوامل موثر بر تولید محصولات کشاورزی با مد نظر قرار دادن ارزش اقتصادی آب- مطالعه موردی شهرستان‎های استان مازندران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی: گروه آموزشی مهندسی آب- دانشگاه فردوسی مشهد.
مهندسین مشاور پندام. 1383. مطالعات بهسازی شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود گیلان. شرکت سهامی آب منطقه­ای گیلان.
 
Assaadi, M.A., Khalilian, S., Mousavi, S.H.A. 2019. Determining the economic value of water in wheat and rapeseed fields (case study: Qazvin plain irrigation network). Journal of Water Resources Engineering. 12: 137-148.
Cheng, W., Lu, W., Xin, X., Zhang, Z., Chu, H. 2016. Adaptability of various models of the water production functions for rice in Jilin province, China. Paddy and Water Environment. 14: 355-365.
Chu, L., Grafton, R.Q. 2020. Water pricing and the value-add of irrigation water in Vietnam: Insight from a crop choice model fitted to a national household survey. Agricultural Water Management. doi.org/10.1016/j.agwat.2019.105881
Deacaluwe, B., Patry, A., Savard, L. 1999. When water is no longer heaven sent: comparative pricing analysis in an AGE model. Cahiers de Travail 9908, Université Laval - Département d'économique.
Debertin, D.L. 1997. Agricultural production economic, (M. Mosanejad, R. Najarzadeh, Trans), Institution of Economic Research, Tarbiat Modares University.
Debertin, D.L. 2002. Agricultural Production Economics. College of Agriculture, University of Kentucky.
JICA. 2010. The study on integrated water resource management for Sefidrud river basin. Volume I, Main Report.
Medellin-Azuara, J., Harou, J.J., Howitt, R.E. 2010. Estimating economic value of agricultural water under changing condition and the effects of spatial aggregation. Science of the Total Environment. 408: 5639-5648.
Michael, A., Kuznetsov, D., Mirau, S. 2014. Analysis of the irrigation water price in rice production Tanzania. Applied and Computational Mathematics. 3(4): 177–185.                             
Musamba, E.B., Ngaga, Y.M., Boon, E.K., Giliba, R.A., Sirima, A., Chirenje, L.I. 2011. The economics of water in paddy and non-paddy crop production around the Kilombero Valley Ramsar Site, Tanzania: productivity, costs, returns and implication to poverty reduction. Journal of Agricultural Sciences. 2(1): 17-27.
NabizadehZolpirani, M., Amirnejad, H., Shahnazari, A. 2015. Calculating the economic value of water in paddy farms in the area of Alborz Dam. Journal of Novel Applied Sciences. 4(2): 197-201.
NabizadehZolpirani, M., Amirnejad, H., Shahnazari, A. 2016. Estimating the cost of water and the economic value of water in the farmlands covered by man-made ponds: a case study of the Alborz project area in Iran. International Journal of Agricultural Management and Development. 8(1): 35-46.
Salar-Ashayeri, M., Khaledian, M.R., Kavoosi, M., Rezaei, M. 2018. The economic value of irrigation water in paddy farms categorized according to mechanization levels in Guilan province, Iran. Agricultural Water Management. 202: 195-201.
Vaziri, A., Vakilipour, M.H., Mortazavi, S.A. 2016. Investigation of economic pricing effect of irrigation water on cropping pattern in Dehgolan plain. Agricultural Economics Research. 8(3): 81- 100.
Yang, H., Zhang, X., Zehnder, A.J.B. 2003. Water scarcity, pricing mechanism and institutional reform in Northern China irrigted agriculture. Agricultural Water Management. 61: 143-161