ارزیابی اثرات بهره‌برداری از شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود بر حیات تالاب انزلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، رشت، ایران

2 استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) -قزوین

چکیده

در این مطالعه اثرات بهره‌‌برداری از شبکه آبیاری زهکشی سفیدرود بر تالاب بین‌المللی انزلی در چارچوب IWRM بررسی می‌شود. بدین منظور ابتدا مقادیر شاخص‌های هیدرولوژیکی اعم از تراز سطح آب، مساحت و حجم تالاب انزلی با درنظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی در دو سطح مطلوب و حداقل تعیین گردید. پس از بررسی شرایط کنونی تالاب، ارتباط بین جریان ورودی به تالاب با سیستم بهره‌برداری بالادست با استفاده از مدل WEAP شبیه‌سازی شد و مدل برای سناریوی مبنا با شاخص‌های آماری R2 و RMSE به ترتیب معادل 99/0 و 47/0 واسنجی گردید. نتایج تحلیل سناریوها در شرایط مختلف نشان داد که در حال حاضر حجم و تراز تالاب از نظر کمی بیشتر وابسته به تراز دریا بوده و دبی ورودی به تالاب فقط در شرایط سیلابی می‌تواند تأثیر خود را بر حجم و تراز تالاب نشان ‌دهد. براساس نتایج بدست آمده می‌توان گفت که حیات اکولوژیکی تالاب انزلی بیش از آنکه تحت تأثیر مدیریت کمی منابع آب در بالادست تالاب و برداشت آب از شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود برای مصارف کشاورزی، دامپروری و آبزیان باشد از تخلیه تالاب به پایین دست تأثیر می‌پذیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effects of Exploitation of Sefidrood Irrigation and Drainage Network on the Life of Anzali Wetland

نویسندگان [English]

  • Hadi Modaberi 1
  • Alireza Shokoohi 2
1 Faculty Member of the Environmental Research Center, Jihade Daneshgahi, Rasht, Iran.
2 Water Engineering Department, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Imam Khomeini International University, Qazvin,Iran
چکیده [English]

In this study, the effects of the exploitation of the Sefidrood drainage irrigation network on Anzali International Wetland in the framework of IWRM are investigated. For this purpose, first, the values of hydrological indicators including water level, area, and volume of Anzali wetland were determined by considering economic, social and ecological conditions at the desired and minimum levels. After examining the current condition of the wetland, the relationship between the inflow to the wetland and the upstream exploitation system was simulated using the WEAP model and the model was calibrated for the baseline scenario with R2 and RMSE of 0.99 and 0.47, respectively. The results of scenario analysis in different conditions showed that currently the volume and level of the wetland are more dependent on the sea level and the inflow to the wetland only in flood conditions can show its effect on the volume and level of the wetland. Based on the results, it can be said that the ecological life of Anzali wetland is more affected by the discharge of the wetland to the Caspian Sea than by the quantitative management of water resources upstream of the wetland and water abstraction from Sefidrood irrigation and drainage network for agriculture, animal husbandry and aquaculture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anzali wetland
  • Ecological services
  • Sefidrood irrigation and drainage network
  • WEAP model

مراجع

شرکت آب منطقه­ای استان گیلان، 1396. پایگاه داده و اطلاعات شبکه آبیاری و زهشکی سفیدرود.
قره سوفلو، ج. 1395. برنامه‌ریزی منابع آب حوضه آبریز گرگانرود با رویکرد زیست‌محیطی با استفاده از مدل WEAP. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب. دانشگاه زابل.
شکوهی، ع و مدبری، ه. 1397. ارزیابی و مقایسه حساسیت مدلهای NSFWQI و IRWQISC نسبت به پارامترهای کیفیت آب. مجله تحقیقات منابع آب ایران. (5) 14: 124-109.
مدبری، ه و شکوهی، ع. 1398. تعیین نیازآبی زیست محیطی تالاب انزلی با استفاده از روشهای اکوهیدرولوژیکی. مجله تحقیقات منابع آب ایران. (3) 15: 104-91.
مدبری، ه و شکوهی، ع. 1399-a. ارزیابی اقتصادی تأثیرات کاهش حقابۀ تالاب انزلی بر خدمات اکولوژیکی مؤثر بر معیشت و درآمد جوامع محلی. مجله اکوهیدرولوژی. (2) 7: 496-481.
مدبری، ه و شکوهی، ع. 1399-b. تعیین نیاز آبی تالاب انزلی بر اساس شاخص‌های اکوتوریسم در چارچوب  IWRM.  مجله تحقیقات آب و خاک ایران. doi: 10.22059/ijswr.2020.303554.668633.
مرادی، ب. 1393 . مدیریت منابع آب با استفاده از مدل WEAP. (مطالعه موردی حوضه کبودرآهنگ). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه ملایر.
مهندسین مشاور پندام، 1381. مطالعات بهسازی شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرودگیلان، گزارش نهایی.
مهندسین مشاور آذرپیمایش، 1390. طرح مطالعات تعیین حد بستر و حریم تالاب انزلی. سازمان آب منطقه­ای استان گیلان.
Adgolign, T. B., Rao, G. V. R. S. and Abbulu, Y. 2016. WEAP modeling of surface water resources allocation in Didessa Sub-Basin, West Ethiopia. Sustainable Water Resources Management, 2: 55-70.
Ashoori, A. and Abdoos, A. 2013. Important wetland habitats for the waterbirds of Gilan, Iran: Katibeh Gilan, 260 p.
Bouklia-Hassane, R., Yebdri, D. and Tidjani, A. E.-B. 2016. Prospects for a larger integration of the water resources system using WEAP model: a case study of Oran province. Desalination and Water Treatment, 57: 5971-5980.
JICA, DOE, MOJA. 2005. The study on integrated management for ecosystem conservation of the Anzali Wetland in the Islamic Republic of Iran. Draft final report Vol. II: Maim report. Nippon Koei Co. 150p
Li, X., Zhao, Y., Shi, C., Sha, J., Wang, Z.-L. and Wang, Y. 2015. Application of Water Evaluation and Planning (WEAP) model for water resources management strategy estimation in coastal Binhai New Area, China. Ocean & Coastal Management, 106: 97-109.
Meng, B., Liu, J., Bao, K. and Sun, B. 2019. Water fluxes of Nenjiang River Basin with ecological network analysis: Conflict and coordination between agricultural development and wetland restoration. Journal of Cleaner Production. 213: 933-943.
Sandoval‐Solis, S., R. L. Teasley, D. C. McKinney, G. A. Thomas, and C. Patiño‐Gomez. 2013. Collaborative Modeling to Evaluate Water Management Scenarios in the Rio Grande Basin. JAWRA J. Am. Water Resour. Assoc. 49(3): 639–653.
Shokoohi, A. and Amini, M. 2014. Introducing a new method to determine rivers’ ecological water requirement in comparison with hydrological and hydraulic methods. International Journal of Environmental Science and Technology 11(3):747-756.
Sieber, J., Chris, S. D. and Huber-Lee, A. 2005. WEAP (Water Evaluation and Planning System), User guide for WEAP21. Stockholm Environment Institute. U.S. Center. USA.
Vinten, A., Kuhfussa, L.,  Shortalla, O., Stockana, J., Ibiyemi, A.,  Pohlea, I., Gabriel, M., Gunn, I. and May, L. 2019. Water for all: Towards an integrated approach to wetland conservation and flood risk reduction in a lowland catchment in Scotland. Journal of Environmental Management. 246: 881-896.
Zou, Y., Duan, X., Xue, Z., Mingju, E., Sun, M., Lu, X. and Jiang, X. 2018. Water use conflict between wetland and agriculture. Journal of environmental management. 224: 140–146.
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 14، شماره 6 - شماره پیاپی 84
بهمن و اسفند 1399
صفحه 1939-1953

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار