تأثیر دور آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه‎ دارویی آویشن شیرازی(منطقه مورد مطالعه: علی ‎آباد فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد ابیاری و زهکشی دانشگاه بیرجند

2 دانشیار/ گروه علوم و مهندسی آب- دانشکده کشاورزی- دانشگاه بیرجند

3 گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند

4 مربی گروه علوم و مهندسی آب مرکز آموزش جهاد کشاورزی فارس

چکیده

به‎ منظور بررسی اثر تغییرات دور آبیاری بر عملکرد و اجزاء آن، کارایی مصرف آب، شاخص اقتصادی کارایی مصرف آب و درآمد خالص گیاه دارویی آویشن شیرازی، آزمایشی در سال زراعی 96-1395، در قالب بلوک‎های کامل تصادفی با چهار سطح دورآبیاری(4، 8، 12 و 16‎روزه)، در سه تکرار، با استفاده از سیستم ابیاری T-TAPE و در منطقه علی‎آباد فارس انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر دورآبیاری 8 روزه، در سطح 1‎درصد بر عملکرد وزن تر و خشک بوته، تعداد شاخه‎های جانبی، مقدار ماده مؤثره و شاخص برداشت معنی‎دار بود و بر ارتفاع بوته، اثر معنی‎داری نداشت. مقدار شاخص تولید نهایی نسبت به عمق آب آبیاری برای حداقل آبیاری(46/17 سانتی‎متر) برابر33/180 کیلوگرم به ازاء هر سانتی‌متر آب و برای حداکثر آبیاری(66/75 سانتی‎متر) برابر 61/41 کیلوگرم به ازاء هر سانتی‌متر آب به‎ دست‌ آمد. نتایج نشان داد که تیمار 8 روزه دارای حداکثر مقدار کارایی مصرف آب می باشدو نیز در تیمار 8 روزه مقادیر شاخص اقتصادی مصرف آب و درآمد خالص، به‎ترتیب 3 و 5/1 برابر تیمار اجرایی در منطقه(دور 4 روزه) گردید در صورتیکه در دوره های آبیاری 12 و 16 روزه به دلیل اعمال تنش شدید آبی عملکرد گیاه بصورت معنی داری کاهش یافت. بر اساس مدل استوارت، مقدار ضریب حساسیت گیاه، 69/0 محاسبه شد. لذا با توجه به مقاوم بودن و نحوه عملکرد و ظرفیت گیاه آویشن نسبت به افزایش دور آبیاری در منطقه، استفاده از دور آبیاری 8‎ روزه، از نظر کمی، کیفی و اقتصادی توصیه می‎گردد.‌

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Irrigation Cycle on Yield and Yield Components of Zataria multiflora (Case Study: Aliabad Fars)

نویسندگان [English]

  • Zahra Miri 1
  • Ali Shahidi 2
  • abbas khashei 3
  • Mohamad hadi Roohian 4
1 Graduate of Irrigation and Drainage University of Birjand
2 Water engineering Dept. Faculty of Agriculture University of Birjand Birjand Iran
3 university of birjand, Avini street, birjand city, soth khorasan province,iran
4 Instructor of Water Science and Engineering Department, Fars Agricultural Jihad Training Center
چکیده [English]

In order to investigate the effect of changes in irrigation cycle on yield and its components, water use efficiency, economic index of water use efficiency and net income of Zataria multiflora medicinal plant, an experiment in 2016-17 crop year, in randomized complete blocks with four levels of irrigation cycle (4, 8, 12 and 16 days), in three replications, using T-TAPE Irrigation system and was performed in Aliabad Fars region. The results showed that the effect of 8-day irrigation period was significant at 1% level on fresh weight and dry weight of plant, number of lateral branches, amount of active ingredient and harvest index and had no significant effect on plant height. The value of the final production index in relation to the depth of irrigation water for minimum irrigation (17.46 cm) was equal to 180.33 kg per centimeter of water and for maximum irrigation (75.66 cm) was 41.61 kg per cm Water came in handy. Also, in the 8-day treatment (with maximum water consumption efficiency), the values of water consumption economic index and net income were 3 and 1.5 times the executive treatment in the region (4-day cycle), respectively, and according to Stuart model, the amount The sensitivity coefficient of the plant was calculated to be 0.69. Therefore, considering the resistance and yield and capacity of thyme plant to increase the irrigation cycle in the region, the use of 8-day irrigation cycle is recommended in terms of quantity, quality and economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic index of water consumption
  • Thyme
  • Water stress
  • Yield

مراجع

امید بیگی، ر. 1379. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. انتشارات آستان قدس رضوی. چاپ دوم. جلد سوم. صفحات 99-88.
پور میدانی، ع.، مرادی، م. و ادنانی، س. م. 1389. معرفی گیاه دارویی آویشن باغی جهت توسعه کشت در استان قم. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم.
سپاسخواه، ع.، توکلی، ع. و موسوی، ف. 1385. اصول و کاربرد کم آبیاری. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. صفحه 288.
سهرابی، ت. و پایدار، ز. 1387. اصول طراحی سیستم‌های آبیاری. دانشگاه تهران. صفحات 348-337، 381-360.
صفی‎خانی، ف.، حیدری شریف‌آباد، ح.، سیادت، ع. ا.، شریفی عاشور آبادی، م.، سید نژاد، م. و عباس زاده، ب. 1386. تأثیر تنش خشکی بر درصد و عملکرد اسانس و ویژگی‎های فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرشبو. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران.23(1): 99-86.
علیزاده، ا.، طاووسی، م.، اینانلو، م. و نصیری محلاتی، م. 1383. اثر رژیم‎های مختلف آبیاری بر مقدار محصول و اجزای عملکرد زیره سبز. پژوهش‎های زراعی ایران. 2(1): 42-35.
علیزاده، ا. 1388. طراحی سیستم‎های آبیاری. دانشگاه امام رضا سلام‌الله‌علیه. جلد اول:114-109.
کوچکی، ع. و سلطانی، ا. 1377. اصول و عملیات کشاورزی در مناطق خشک. انتشارات نشر آموزش کشاورزی. کرج.
لباسچی، م.، شریفی عاشور آبادی، ح. و مظاهری، د. 1382. اثر تنش خشکی بر تغییرات هیپریسین گلراعی. پژوهش و سازندگی. 16(1): 51-44.
نقدی بادی، ح.، یزدانی، د.، نظری، ف. و محمدعلی، س. 1381. تغییرات فصلی عملکرد و ترکیبات اسانس آویشن (Thymus .L vulgaris)در تراکم­های مختلف کاشت. گیاهان دارویی 2(5): 51-57.
نوروز پور، ق. و رضوانی‎مقدم، پ. 1389. اثر دورهای مختلف آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه‌دانه. مجله پژوهش‎های زراعی ایران. 3(2): 315-305.
Darwish, T., Atallah, W., Hajhasan, S. and Haidar, A. 2006. Nitrogen and water use effifiency of fertigated processing potato. Agricultural water management. 85: 95–104.
Gholizadeh, M. S., Amin, M., Anuar, A. R., Esfahani, M. and Saberioon, M. M. 2010. The study on the effect of different levels of zeolit and water stress on growth. Development and essential oil content of moldavian Balm (Dracocephalum moldavica L.). American Journal of Applied Science. 7(1): 33 – 37.
 Gimpsey, J.A., Douglas, M.H., van Klink, JW. Beauregard, D.A. and Perry N.B. 1994. Seasonal variation in essential oil yield and composition from naturalized Thymus Vulgais L. in Newzealand. Flavour and Fragrance J. 9: 347-52.
Letchamo, W., Marquard, R., Holzl, J. and Gosselin, A. 1985. Effect of water supply and light intensity on growth and essential oil of two thymus vulgaris selections. Hort, Absts. 65: absts: 11028.
Letey, J. Dinar, A. and Knapp, K.C. 1985. Crop-water production function model for saline irrigation waters. Soil Sci. Soc Am. J. 49:1005-1009.
Nadler, A., Raveh, E., Yermiyahu, U. and Green, S. 2006. Stress included water content variations in mango stem by time domain reflectometry. Soil Sci. Soc. Am. J. 70: 510-520.
Omidbiaigi, A., Hassani, R. and Sefidkon, F. 2003. Essential oil content and composition of sweet basil (Ocimum basilicum) at different irrigation regimes. Journal of Essential oil Bearing Plants. 6: 104 – 108.
Parra, M.A. and Romero, G.C. 1980. On the dependence of salt tolerance of baens on soil water matric potential. Plant and Soil. 56:3-16.
 Sangwan, N.S., Farooqi Abad, A.H. and Sangwan, R.S. 1994. Effect of drought stress on growth and essential oil metabolism in lemongrasses. New Phytologist. 128: 173-179.
Shahnazari, A., Liu, F., Andersen, M.N., Jacobsen, S.E. and Jensen, C. R. 2007. Effects of partial root-zone drying on yield. Tuber size and water use effifIency in potato under field conditions. Field crop research. 100: 117-124.
Simsek, M., Can, A., Denek, N. and Tonkaz, T. 2011. The effcts of different irrigation regimes on yield and silage quality of corn under semi-arid conditions. Afr. J. Biotechnol. 10(31): 5869-5877.
Stewart, J. I., Danielson, R. E., Hanks, R. J.  E.B. Jackson, Hagan, R. M. Pruitt, W. O., Franklin, W.T. and Riley, J.P. 1977. Optimizing crop production through control of water and salinity levels in the soil. Utah water Lab. PRWG 151-1. Logan Utah.
نشریه آبیاری و زهکشی ایران
دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 94
مهر و آبان 1401
صفحه 751-761

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار