تعیین زمان مناسب کاشت و آبیاری تکمیلی عدس دیم در دشت قزوین با استفاده از مدل AquaCrop

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین‏المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین‏المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

3 دانشیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین‏المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

به منظور بررسی تاثیر دو عامل تاریخ کاشت و آبیاری تکمیلی بر میزان عملکرد عدس بهاره دیم در شرایط آب­و­هوایی دشت قزوین، از مدل AquaCrop استفاده گردید. به این منظور، مدل ابتدا برای گیاه عدس مورد واسنجی قرار گرفت. در تعیین تاریخ بهینه کاشت، شش تاریخ مختلف در بازه زمانی متداول کاشت عدس بهاره در منطقه با فاصله زمانی 10 روز و هشت تاریخ پیشنهادی مدل براساس معیار بارش و دما انتخاب شد. مقادیر عملکرد محصول با استفاده از مدل واسنجی شده برای هر 14 تاریخ کاشت شبیه­سازی و چهار تاریخ کاشت با بیش‏ترین میزان عملکرد مشخص گردید. سپس برای هریک از تاریخ‏های کاشت، میزان عملکرد محصول برای دو تاریخ مختلف آبیاری تکمیلی توسط مدل تخمین زده و مقایسه گردید. نتایج نشان داد بیش‏ترین میزان عملکرد مربوط به کاشت در بازه زمانی اواسط بهمن تا اواسط اسفند و بهترین زمان برای آبیاری تکمیلی 55 تا 65 روز پس از زمان کاشت در مرحله گل‏دهی می‏باشد. همچنین نتایج این بررسی نشان می‏دهد که با یک مرحله آبیاری تکمیلی در زمان مناسب، افزایش حدود 90 درصدی در میزان عملکرد محصول عدس نسبت به شرایط دیم در تاریخ کشت یکسان مشاهده می‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining Appropriate Time for Rainfed Lentil Sowing and Supplementary Irrigation in Qazvin’s Plain Using AquaCrop Model

نویسندگان [English]

  • Behnoush Kamali 1
  • hadi Ramezani Etedali 2
  • Abbas Sotoodehnia 3
1 PHD student, Faculty of Engineering and Technology, Imam Khomeini International University., Qazvin., Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Engineering and Technology, Imam Khomeini International University., Qazvin., Iran
3 Associate professor, Faculty of Engineering and Technology, Imam Khomeini International University., Qazvin., Iran
چکیده [English]

In this study, AquaCrop model was used in order to investigate the effect of planting date and supplementary irrigation on the performance of spring lentil in the Qazvin plain. In order to achieve this goal, the model was first calibrated for lentil plant. To determine the optimum planting date, six dates in common period of time of spring lentil planting in the region with interval of 10 days as well as at eight model proposed dates based on precipitation and temperature criteria were selected. The amounts of yield were simulated for each 14 planting dates using calibrated model and four planting dates with the highest yield were determined. Then, for each of these planting dates, the yield values for the two different dates of supplementary irrigation were estimated and compared. Based on the results, the highest yield is related to planting at the period of mid-February to mid-March and the best time for supplementary irrigation is 55 to 65 days after planting at flowering stage. Also, it was concluded that with one stage of supplementary irrigation at the right time, an increase of about 90 percent in lentil crop yield can be achieved compared to rainfed condition with the same planting date.

کلیدواژه‌ها [English]

  • AquaCrop software
  • Lentil
  • planting date
  • Supplementary irrigation
  • Qazvin
باقری،ع.ا.، نظامی،ا و پرسا،ح. 1385. تحلیلی بر راهبردهای تحقیقات حبوبات در ایران: رهیافت‏هایی از اولین همایش ملی حبوبات. پژوهش‏های زراعی ایران. 4.1: 1-15.
حسینی،ف.س.، نظامی،ا.، پارسا،م. و حاج محمدنیا قالی­باف،ک. 1390. اثرات آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام عدس (Lensculinaris Medik.) در شرایط آب­و­هوایی مشهد. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 25.3: 625-633.
رحمانی،آ. 1387. ارزیابی خصوصیات مورفولوژیک، اجزای عملکرد و پروتئین دانه در ارتباط با عملکرد ژنوتیپ‏های (Lens culinaris Med.) تحت شرایط دیم. پایان نامه کارشناسی‏ ارشد. دانشکده کشاورزی. دانشگاه زنجان. ایران.
رمضانی اعتدالی،ه. 1391. توسعه مدل تخصیص بهینه آب در اراضی آبی و دیم جهت افزایش بهره‏وری اقتصادی. پایان‏ نامه دکتری. دانشگاه تهران. ایران.
ستوده نیا،ع.، کمالی،ب و سلطانی،م. 1392. تعیین زمان مناسب کاشت و آبیاری تکمیلی برای عدس دیم در دشت قزوین با استفاده از مدل کامپیوتری. مدیریت آب و آبیاری. 3.2: 91-101.
سلطانی،م.، ستوده‏ نیا،ع. و لیاقت،ع.ا. 1390. بررسی اثر توامان زمان آبیاری تکمیلی و تاریخ کشت بر افزایش بهره­وری آب در شرایط دیم (گیاه عدس). نخستین کنفرانس ملی هواشناسی و مدیریت آب کشاورزی. 1 و 2 آذر. تهران. ایران.
کریم مجنی،ح.، محمد علیزاده،ح.، مجنون حسینی،ن و پیغمبری،س.ع. 1383. تاثیر علف‏کش‏ها به همراه وجین دستی در کنترل علف‏های هرز در کشت انتطاری و بهاره عدس. علوم زراعی ایران. 6.1:  68-79.
کمالی،ب و ستوده نیا،ع. 1392. اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس دیم در دشت قزوین. چهارمین همایش ملی مدیریت شبکه‏های آبیاری و زهکشی. اهواز. ایران.
مجنون حسینی،ن. 1387. زراعت و تولید حبوبات (حبوبات در ایران). چاپ سوم. انتشارات جهاد دانشگاهی تهران.
محمودی،ع.ا. 1385. بررسی اثر فصل کاشت و تراکم بذر بر عملکرد دانه عدس رقم محلی رباط در شرایط شمال خراسان. علوم زراعی ایران. 8.3:232-238.
موسوی،س.ک. 1388. تابعیت روند رشد ارقام عدس (Lens culinaris Med.) از تاریخ کاشت و تداخل علف‏های هرز در استان لرستان. پژوهش زراعی ایران. 8.4: 658-667.
نظامی،ا.، باقری،ع.ا.، پرسا،ح.، زعفرانیه،م و خمدی،ن. 1389. ارزیابی امکان کاشت پاییزه ژنوتیپ‏های عدس متحمل به سرما در شرایط آبیاری تکمیلی. پژوهش‏های حبوبات ایران. 1. 2: 46-58.
یزدی صمدی،ب. و عبدمیشانی،س. 1380. اصلاح نباتات زراعی. چاپ چهارم. مرکز نشر دانشگاهی.
Karrou,M and Oweis,T. 2012. Water and land productivities of wheat and food legumes with deficit supplemental irrigation in a Mediterranean environment. Agricutural water management. 107: 94-103.
Oweis,T. 2004. Farm water management options to alleviate drought in the dry environment. Drought mitigation strategies.
Oweis,T., Hachum,A and Pala,M. 2004. Lentil production under supplemental irrigation in Mediterranean environment. Agricultural water management. 68:3: 251-265.